DE LAATSTE OCEAAiNREIS
29
Het bestuur van de Atlantic Telegraph
Company. In het midden zit Cyrus Field,
de Amerikaan, die, met behulp van de
Great Eastern". Engeland en Amerika
met 'n onderzeeschen telegraafkabel verbond.
geschreven, „elke onderneming, waaraan de „Great
Eastern" is verbonden, is a,l bij voorbaat tot mis
lukken gedoemd."
Cyrus Field echter was van het slag der Brunels.
Onmiddellijk begon hij aan een nieuwe poging, zijn
derde. Een jaar later, op 13 Juni, koos de „Great
Eastern" weer zee.
„Klinkklare onzin riepen de meesten. „Op een
Vrijdag en op den dertienden en dan met de „Great
Eastern"
En toch het lukte. De trommels in den buik van
het monster liepen af met de regelmaat van een klok,
zonder oponthoud, totdat de kust van Amerika in
zicht kwam. Daar werd de diepzeekabel samenge
koppeld met den kabel aan de kust enCyrus
Field was plotseling een van de meest beroemde
mannen ter wereld. Zijn naam lag op alle lippen,
maar niemand sprak over de „Great Eastern" of
over Brunei, zonder wiens schip men dit werk niet
tot stand had kunnen brengen.
En jaren later kreeg de heer Hope een brief van
de Telegraafmaatschappij, waarin hem werd meege
deeld, dat men het kabelschip niet meer noodig had,
daar men na het bereikte succes best in staat was
eigen speciale schepen te bouwen en ook reeds daar
mee bezig was. Thomas Hope scheurde het schrijven
aan stukken en zat in gedachten te kijken naar de
snippers.
Twintig jaar later vond de wereldtentoonstelling
te New Orleans plaats. Naast tal van andere sen
saties was wrel een van de voornaamste de
attractie van een pienteren Amerikaan, den heer
Daniel Coop, met zijn drijvend hotel op den
Mississippi. Plaats voor 3000 personen. Het grootste
stoomschip ter wereld. Elegante vertrekken, enz., enz.
Dit hotel was de „Great Eastern", die na verloop
van twintig jaar toevallig in een haven van Londen
was ontdekt en omgebouwd. Het was een duur
grapje, daar het schip op sleeptouw moest worden
genomen. Drie keer braken onderweg de trossen,
maar ten slotte kwam het waar het zijn moest en
werd het ingericht als hotel. De heer Coop had het
vooral voorzien op den indruk naar buiten en daarom
werd het schip met de afschuwelijkste kleuren
beklad.
De bezoekers der tentoonstelling vroegen zich
echter af waarom ze in een drijvend hotel zouden
wonen, als ze 't aan wal toch zooveel beter en ge
makkelijker hadden. Ze bewonderden het schip
aan den buitenkant en de rest liet hen koud. Lang
voordat de tentoonstelling was gesloten had de
heer Coop al een nadeelig saldo te boeken van
tweeëndertigduizend dollar en hij was in de wolken,
toen hij op een avond bezoek kreeg van een blijk
baar halfgaren Spanjaard, die hem voorsloeg het
hotel te verhuren.
De zeekabel wordt zorgvuldig opgerold in het ruim van de „Creat Eastern".
zwarte, vuile kolen. Het bleek veel te omslachtig
den kolenvoorraad over te laden vanuit de ruimen
en het verdrag werd opgezegd.
Weer kwam het schip op transport naar Engeland.
De eigenaar, de bankier Howards uit Londen, dacht
er thans over de oude kist als oud ijzer te verkoo-
pen, toen hij, onverwachts, een aanbod kreeg van
den voormaligen theaterdirecteur Williams.
Williams had gehoord dat men het schip had ge
bruikt als drijvend hotel en hij wilde dat ook wel
eens in Engeland probeeren. Daar hij met klinkende
munt betaalde, liet men het doorgeroeste schip aan
zijn hoede over.
Gedurende twee zomers kon men het onding,
tegen betaling, bewonderen. In den zomer van 1886
lag het op de Mersey in de buurt van Liverpool
en 't jaar daarop op de Clyde, vlak bij Glasgow
Bonte aanplakbiljetten deden den volke kond
dat dit het grootste schip der wereld was, iets dat
men in geen honderden jaren nog zou bouwen.
Terwijl het schip op de Mersey lag, werd er eiken
avond vuurwerk afgestoken draaiende zonnen,
raketten en Bengaalsch vuur dat het wereld
wonder verlichtte. Het jaar daarop had Williams
vijfenveertig electrisclie booglampen laten aan
brengen, die een schril licht wierpen op den reus-
achtigen romp.
De werkelijkheid beantwoordde ook nu niet
aan de verwachtingen. De meesten bepaalden er
zich toe de zes masten en de vier schoorsteenpijpen
te bewonderen van een afstand. Men kon niet
zoo gauw vergeten, dat honderden menschen hun
vermogen en hun leven aan dit onding hadden ver
speeld.
En ten slotte kwam een zekere heer Bates aan de
beurt.
Bates was een allround zakenman. Hij handelde
in alles en nog wat en hij had al lang een bepaald
bod gedaan op het schip. Hij was bereid de rondo
som te storten van. vijftienduizend pond.
De onderhandelingen sleepten een tijdlang, maar
ten slotte werd de koop gesloten voor zestien
duizend pond. De heer Bates werd eigenaar van het
schip.
Onmiddellijk deed de gewiekste zakenman het
schip weer van de hand aan een maatschappij
van handelaren in oud ijzer en wrakken. Hij
kende beter dan de bankiersfirma de waarde
van het gebruikte materiaal. Howards
kreeg haast een beroerte, toen hij erachter
kwam wat een winstgevend zaakje die
transactie voor Bates was geweest. Bates
is trouwens ook de eenige man die, in de
lange, wisselvallige geschiedenis van dit
technisch wonder, eenige winst heeft mo
gen boeken.
De sloopers begonnen hun werk. De
aftakeling begon in 1889 en was in 1891
een feit. De „Great Eastern" had thans
inderdaad opgehouden te bestaan.
En samen met haar werd 'n stuk tech
niek verwoest, dat eens doorging voor een
utopie en toch werd verwezenlijkt. Nie
mand en Brunei en zij die in hem
geloofden misschien het allerminst zou
ooit hebben durven denken dat tientallen
jaren later het idee dezer reuzensohepen
vasten grond zou vinden.
Brunei was geen dichter, zooals John
Russel meende. Hij was zijn tijd alleen
maar vijftig jaar vooruit, 'n halve eeuw.
Maar is het niet het gewone lot dei-
genieën, te worden ingedeeld bij 't gilde
der dichters en fantasten
W/ave werd het oude, geplaagd# ijzeren lichaam
over den oceaan gesleeptalle pracht werd
er uit verwijderd en de ingelanden volgepropt met
