DE ZOON VAN MARIE-ANTOIN1ETTE
oail&
ofoiitj
oJmné
oJjJiUé
Een ontroerend moment in den Temple. Op bevel van Ohaumette en Hébert wordt Locle,wijk XVII van zijn moeder weggerukt. Het zieke koninkje zocht bescherming
bij zijn tante Elisabeth, terwijl zijn zusje bij Marie-Antoinette staat.
woning.
Het w
tocli dra;
Er stroomde bloed door de goten van Parijs,
er droop bloed van de guillotine 1793. De
koning, Lodewijk XVI, en de koningin. Marie-
Antoinette, waren in mestkarren naar het schavot
gereden, waren onthoofd. En er bleven twee weezen
achter, Marie-Thérèse, zestien jaar oud, en Louis-
Charles, de kroonprins, acht jaar oud of neen,
niet meer de kroonprins, maar, sinds den dood van
zijn vader, koning Lodewijk XVII
Geen tijdperk zoo rijk aan schokkende romantiek
als de tijd der Fransche revolutieéén der
vele, maar toch nog steeds de Fransche revolutie.
Geen levenslot zoo tragisch als dat van de onge
lukkige Marie-Antoinette, het luchtige Weensche
kind, dat op veertienjarigen leeftijd werd uitge
huwelijkt aan een prins, dien zij nooit gezien had,
en een luchthartige koningin werd onder den invloed
van Fransche hofzeden, en later boeten moest voor
die „zeden" van voorouders en hovelingen, voor de
karakterzwakte van haar man en voor haar eigen
luchthartigheid, met het grootste leed, dat een
koningin en een vrouw en een moeder maar treffen
kan.
En geen raadsel in heel de historie zoo boeiend
als het raadsel der verdwijning van den kleinen
koning, Lodewijk XVII.
Het woord verdwijning kiezen we, omdat slechts
dit ééne vaststaat Lodewijk XVII is verdwenen,
uit zijn gevangenis, uit de geschiedenis. Hoe
Waar Wanneer Dat alles weten we niet.
De feiten, die wij wèl weten, vormen een ontroe
rend verhaal van levensverwikkeling, dubbel tra
gisch, wijl de ommekeer en de verwarring in een zóó
jong leven werden gebrachtvan walglijke wreed
heid, des te verfoeilijker, omdat een kind er het
slachtoffer van was.
Het is te begrijpen niet te billijken dat het
Parijsche rapalje krankzinnig te keer ging tegen
de verdrukkers het is te begrijpen zelfs, dat de
revolutie forsche maatregelen wilde nemen tegen
den koning en de zijnen maar onbegrijpelijk is het
in een tijd, waarin zelfs de politiek zich aan geen
kind vergrijpt hoe een heel volk en een heele
wereld dulden konden, dat een kind van zeven,
acht jaar zoo mishandeld werd naar ziel en
lichaam.
En hij was nog wel een Zondagskind, Louis-Charles
de France, due de Normandie, de dikke rose baby,
op den eersten Paaschdag 1785 geboren. Hij werd
geboren aan een vroolijk hof, en Versailles blééf
Lodewijk XVII, zoon van Lodewijk XVI en Marie-
Antoinette, die, tegelijk met zijn ouders, door de
Commune in den Temple werd opgesloten.
vroolijk, nog eenige jaren. Het onweer dreigde,
maar nog van verreMarie-Antoinette had fouten
en was onvoorzichtig in ernstige dingen, maar een
goede en teedere en opgewekte moeder is zij zeker
geweest. De eerste levensjaren van Lodewijk XVII
waren zonnige jaren.
Door dén dood van zijn oudere broertje, een zieke
lijk kind, werd hij 4 Juni 1789 dauphin. Het leek
wel, of hiermee het ongeluk der koninklijke familie
werd ingeluid. Den 14en Juli viel de donderslag,
waarmee het doodende onweer begon de Bastille
werd door het Parijsche volk belegerd en ingenomen.
Er was oproer, revolutie in Frankrijk.
De dauphin zal van die eerste onheilsdagen niet
veel geweten hebben, maar zijn oogen kregen van
toen af heel andere schouwspelen te zien dan hof
feesten, dan den teederen lach of de verwijtende
frons van een trotsche en gelukkige moeder. Toen
hij in October met zijn moeder op het balkon van
het paleis te Versailles stond, zag hij de soldaten van
de lijfwacht doodschieten. Toen hij dien avond
meereed door Parijs, werd het hoofd van een doode,
op een piek, het rijtuig ingestoken, tot vlak bij
zijn gezicht.
De smaad en de marteling begonnen echter nog
niet. Parijs zag in den kleinen prins een nieuw stuk
speelgoed. Het had er pret in, den dauphin te zien
verschijnen met de revolutionnaire kokarde op de
borst. Het gezonde, vroolijke, wat fantastisch aange
legde kind praatte met soldaten en hield toespraakjes
tegen troepen gepeupel, en dat vond men leuk.
Maar de koning en de koningin raakten steeds
vaster in de klem van den volkswil en de volks-
gril ongetwijfeld half door eigen schuld.
De koning gaf aan de eischen des volks toe, met
één hand met de andere haalde hij heimelijk
terug, en wenkte hij om hulp naar het buitenland.
De koning en de koningin werden
uitgekreten en gesard, en beproef
den eindelijk de vlucht. Verder
dan Versailles kwam de groote reis
koets niet daar werd het konings
gezin aangehouden. De dauphin
liad te veel slaap, om van de op
schudding veel te begrijpen. Hij
sliep in een achterkamertje van 'u
kruidenier, en werd toen met zijn
ouders teruggevoerd naar Parijs.
Een man, die voor den koning zijn
hoed afnam en boog, werd voor
de oogen van het kind vermoord
en in stukken gescheurd. „Adder
gebroed schreeuwde 'n oud wijf
den dauphin toe, „je zult nog wel
wat anders meemaken
Inderdaad.... hij kreeg het
bloed en de drift en den chaos
van losgebroken Parijs te zien. Hij
beleefde, dat een dolle volks
menigte' het paleis binnendrong
de Tuilerieën, waar het leven zoo
8im<
Hl
Lodi
gebi
stier
Zijn
toen
der
Zij
werd
zwar
goed
fantj
één
ging
dat
om
datl
Capf
zij
koni
Mchrijtproeven van >m
Lodewijk XVII. 1*aU
ziet schreef hij zijn
Charles) en enkel*!*J)e-
