m
jonggeborene van 1792, aan wien Bilderdijk en an
deren hun poëtische krachten tevergeefs beproefden,
doch die in de harde school van het leven gestaald is
om te strijden en te regeeren. Nu de rust is gekomen
in zijn oude vaderland, vormt hij zich een gezin. Hij
kiest zich een tsarendochter tot vrouw Anna Pau-
lowna, groot vorstin van Rusland, dochter van ,,den
keizer aller Ruslanden", Paul I. Hij huwt in 1816.
Een jaar later de Noordelijke en de Zuidelijke Ne
derlanden vormden samen één rijk, geregeerd door
een Oranje werd in het paleis te Brussel hem een
zoon geboren, op 19 Februari, de eerste als konink
lijke prins geboren Oranje, de latere Willem III.
Brussel, Den Haag, Sint Petersburg verheugen zich en
met deze de Nederlandsche steden en dorpen. Voor
langen tijd was nu de nieuwe dynastie verzekerd.
De grootvader is een vijfenveertiger de vader een
man van vijfentwintig de jonge prins zelf, naar de
populaire uitdrukking van toen en nu„een beer van
een jongen" en Tollens grijpt in zijn snaren en zingt
Wappert, vlaggen van de stengen,
Brult, kartouwen, baldert luid
Spreekt de vreugde krachtig uit,
Gaat de blijmaar overbrengen
Zegt dat Anna Nassaus troon
Heeft vereeuwigd door een zoon.
Een bloeiende stamboom van Oranje, een dynastie
voor immer verzekerd, zoo scheen het in 1817. Doch
het noodlot kan zware slagen slaan. Veel namen
konden we neerschrijven, die alle zijn weggewischt
van het stamboek der Oranjes, eer de dragers er van
tot den troon werden geroepen. In
1840 doet Willem I afstand van
den troon in 1849 sterft Willem 11
plotseling te Tilburg dan volgt
Willem III hem op. Hoe vol is dan
nog de Oranjeboom Prins Frederik
der Nederlanden, prinses Marianne,
prins Hendrik, prinses Sophie, oom,
tante, broer en zuster des konings,
leven nog; twee zoons, Willem en
Maurits, zijn den koning geboren
in 1851 zal een derde zoon,
Alexander, het levenslicht aan
schouwen....
Maar hard vallen de slagen op het
Oranjehuis. Van de kinderen uit
des konings huwelijk met prinses
Sophie van Wurtemberg, die in
1877 stierf, zal niet één gespaard
blijven. Dan sluit de koning 'n
tweede huwelijk. De jonge prinses
Adelheid Emma Wilhelmina There-
sia van Waldeck Pyrmont reikt hem
haar hand. Een nieuwe hoop,
schuchter en eerbiedig, vervulde
het land.
En het sprookje van de jonge
prinses en den ouden koning voltrok
zich en had een blij einde.
Eerst door zijn tweede huwelijk met
koningin Emma werd Willem III
in koningin Wilhelmina een op
volgster verzekerd.
Hoevelen herinneren het zich
nog Er zijn er nog, die zich den
stralenden laatsten Augustus-dag
1880 in gedachten kunnen terug
roepen, toen de torenklokken luid
den, de landskieuren zich ont
plooiden op torens en daken en
Nederland, heel Nederland, ont
roerd en blij, dankte voor zooveel
zegening, voor zulk een weldaad. De
bejaarden onder ons zullen dien
dag nooit vergeten. Het was of een
zware steen van ons hart was ge
licht de Oranjestam bloeide weer,
„ons" was een kind geboren, een
prinses van Oranje, draagster en
erfgename van den ouden naam en
de oude voorrechten. Die oude
voorrechten waren de liefde en de
trouw van het Nederlandsche volk.
De oude naam was die, waaraan
Nederland vastgeklonken is sedert
zijn eerste gedachte van onafhanke
lijkheid, van geloofsvrijheid, van
zelfstandig staatsbestuur. Dien dag,
dien 31en Augustus 1880, toen
prinses Wilhelmina, onze hoogge-
eerbiedigde koningin van thans,
geboren werd, sloot Nederland een
nieuw verbond met Oranje, in liefde
voor haar, die later bij haar huwe
lijk door minister Cort van der
Linden zoo terecht „ons lieve
koningskind" zou worden genoemd.
Weer gingen de jaren voorbij.
De prinses was regeerend vorstin
geworden in haar oude, trouwe
land. Als koningin huwde zij met
prins Hendrik, groothertog van
Mecklenburg. Toen kwamen de
dagen, waarin alle Nederlandsche
harten meeleefden met wat er daar
ginds, in het paleis in het Noord
einde, zou gebeuren. Die spanning,
dat geluk, toen daar een kindje ge
boren was, die ontroerende vreugde,
die het land vervulde, behoeven we
niet te beschrijven. De herinnering
daaraan verzwakt nooit. Zelden is
een koningskind met zooveel teer
heid verwelkomd als prinses Juliana.
Hoe droegen wij moeder en dochter in ons hart
Tijdens de eerste jaren van koning Willem Ill's koningschap scheen
de opvolging verzekerd door den kroonprins Willem Nicolaas Alexander
Frederik Karei Hendrikden oudsten zoon, van wien wij hier een
jeugdportret zien met zijn broertje prins Maurits.
En dat kind onzer vreugde, onzer liefde, is een
vrouw geworden en Nederland heeft haar zien op
groeien in de heerlijke vrije opvoeding, die haar ver
standige moeder haar heeft toegestaan. Zij heeft door
haar eenvoud en haar warm hart oneindig veel sym
pathieën gewonnen. Dit is wel gebleken, toen zij de
hand legde in die van den man harer keuze. Het
jubelende volk heeft die keuze bekrachtigd en
gezegend.
En nu is, voor de zooveelste maal in het ge
schiedboek der Oranjes, de bladzijde opgeslagen, die
den naam draagt van 'n nieuwen afstammeling uit
't oude, beminde geslaelit. Een belangrijk oogenblik.
een belangrijk feit voor het koninklijk huis,
voor het volk van NederlandIn onze harten
is ééne bede in ons hoofd is ééne gedachte. Zal de
heuglijke gebeurtenis onze nationale toekomst
schragen Zal zij nog nauwer den band snoeren, die
Oranje en Nederland bindt Zullen wij óns zelf
kunnen blijven met en onder Oranje
In de moeilijke tijden, die wij beleven, kunnen wij
niet dankbaar genoeg zijn voor een vorstenhuis, die
wij kunnen liefhebben, kan het koningschap geen
vaster steun vinden dan de liefde des volks. Daarom
is wat ons nu gewerd een hoog en een dierbaar goed
voor Oranje en Nederland beide.
Men vergunne mij ten slotte eenige woorden van
Beets aan te halen, die ik hier noode zou missen
God die de vorsten leidt
Naar uwen wil,
Ieder zijn weg bereidt,
Woelig of stil
God die de volken hoedt
Naar uwen raad,
Wonderbaar wijs en goed,
In goed en kwaad
Die z'in den smeltkroes smelt.
Loutert door druk
Die al hun leed bestelt.
Al hun geluk
Zegen met milde hand
Vorstin en Vaderland
Sterk onzen eendraclitsband
Houd Nassau's Huis in stand,
Weer ieder juk
De afbeeldingen bij dit artikel zijn afkomstig uit de eoUcotio
van het Oranje-Xassau-Mnsonm te '9-(Jrnvenhnge.
De veelbelovende oudste zoon van Willem III, de in
1810 geboren prins Willem, op jeugdigen leeftijd.
