w
17
IJfc
De schijven worden dan weer gekloofd in blokken van
het formaat, dat een klomp kan opleveren.
Machinaal krijgt het gekloofde hout, dat met de hand
reeds is bijgehakt, den uiterlijken vorm van n klomp.
En in een oogenblik tijds holt een andere machine
de klompen uit.
tiental jaren lier hun intrede, en zoo ondernemend
waren de klompenkappers wel, dat ze sinds een jaar
of vier over de heele- linie die machinale werkwijze
hebben ingevoerd. Ten minste in Clinge, dat het
centrum is van dit merkwaardige volksbedrijf. Als u
daar de langgerekte dorpsstraten doorloopt, ziet u
bijna huis aan huis de typische houten kooien, die
als draag- en bergplaats voor de afgewerkte klompen
dienen, en de stapels houtafval, die er na 't kappen
en boren van de klompen overblijven. Daar zijn een
veertig grootere en kleinere bedrijven, de grootste
werken met honderd tot honderdvijftig man.
Maar evengoed vindt u de klompenindustrie op
groote schaal in St. Janssteen (met Kapellebrug), in
Koewacht en ook in Hulst, en zelfs verder in de
omgeving. Daar is echter de mechanisatie nog niet
bepaald regel, en vindt het oude handwerk nog
beoefening, behalve in de nieuwere, groote bedrijven.
Na de machinale bewerking worden de klompen van
binnen nog met handgereedschap nauwkeuriger en
gaver afgewerkt.
En ook uitwendig worden ze daarna nog bijgeschaafd
en bijgesneden om later nog gepolijst te worden.
En dan gaat t naar de open droogzolders, waar cle
wind vrij door de klompen spelen kan om het vocht
eruit te trekken.
O, er zijn er meer geweest. In den oorlogstijd, toen
de vraag grooter en de invoer kleiner was. Dat was
een gouden tijd. Toen werden er prijzen gemaakt en
ongehoorde hoeveelheden verkocht. Maar dadelijk in
1919, toen de grenzen opengingen en de invoer uit
België weer begon, daalden de prijzen met de helft.
Toen werden er kapitalen verloren en tallooze be
drijven opgeheven. En nog veel verder daalden de
prijzen. Terwijl de uitbreiding der bestaande bedrij
ven en de steeds verder doorgevoerde mechanisatie
de productie steeds vergrootten en een moordende
concurrentie veroorzaakten, zoodat een redelijk be
staan nog maar voor weinigen is weggelegd. Daar
hebben het invoerrecht van het klompenwetje en de
contingenteering van den invoer tot 70 later tot
50 a 60 zelfs maar weinig aan kunnen verbeteren.
En ook, al heeft, de actie voor nog scherper contingen
teering succes, dan nog zal, wanneer ten minste geen
belangrijke buitenlandsche afzetgebieden ontsloten
kunnen worden, noodzakelijk zijn, dat de ongebrei
delde uitbreiding van de productie wordt beperkt.
Want 't is een ondernemend en energiek volk, dat
van de Zeeuwsch-Vlaamsche klompenkappers, maar
samenwerking en onderling overleg zijn dingen, die
in tijden als deze ook tellen.
Zulk een samenwerking zou bijvoorbeeld kunnen
voorkomen, dat de jaarlijksche klompenbeurs van
Clinge, in navolging van St. Oedenrode tien jaar
geleden door mannen van inzicht met krachtigen
steun van burgemeester Vienings opgericht, door
de. tegenwerking van den groothandel, die bij de stij
ging der prijzen geen belang heeft, te gronde gaat.
Want nijver Zeeuwsch-Vlaanderen is niet gebaat
bij het stichten van industrieën en bij het produceeren
van fabrikaten alleen het is pas gebaat bij een
groot.en afzet, als die loonend, winstgevend is.
