t
l)e vroegere tinnen wijnbekers zijn thans vervangen
door glazen met het wapen der Broederschap. Aan
de bovenzijde is de witte zwaan duidelijk te herkennen.
fff'»-;-'it i;-
•uh-i"ii'rj"t
-r^A Miei-VLviv
2~uuU
I V,
geweest om de geestelijke kracht van de Broeder
schap te vernietigen. Integendeel. Zoowel reformatie
katholicisme bleken meer levensvatbaarheid te
hebben dan men had vermoed en men kwam tot
de slotsom, dat het aanbeveling verdiende om de
verbroedering der godsdiensten ook binnen den
kring der Lieve-Vrouwe-Broederschap tot uiting te
brengen, voornamelijk door het toelaten van her
vormde leden.
Volgens de nieuwe bepalingen mochten er voortaan
niet meer dan zesendertig leden zijn, bestaande uit
achttien katholieken en achttien hervormden. En
het is in dezen vorm dat, ook op den dag van heden,
de Broederschap is blijven bestaan.
Met de nieuwe bepalingen verloor deze instelling
echter tevens haar democratisch karakter en werden
de aspirantleden alleen nog gekozen uit de burger
lijke of geestelijke aristocratie.
De naam „Zwanenbroeders", waaronder de leden
algemeen bekend zijn, is ontleend aan het feit dat
de Broederschap vroeger een jaarlijkschen feestmaal
tijd hield, waarbij zwanen werden gegeten. Die
zwaneninaaltijden dateerden al van 1483 en de
laatste, waarover wordt gesproken, greep plaats in
1580. Toen prins Willem van Oranje in 1562 Den
Bosch bezocht, werd hij op feestelijke wijze ingehaald
door de Zwanenbroeders en naar aanleiding van dit
Links Een van de waardevolle relikwieën der Broe
derschap: een gezangboek, geschreven ten behoeve der
leden en destijds bewaard in hun eigen kerkkoor in
de St. Janskerk te s-Hertogenbosch
Ieder lid heeft, niet alleen zijn eigen
drinkbeker, maar ook zijn eigen zetel,
voorzien van zijn eigen wapen. In het
midden: de koninklijke zetels.
bezoek beloofde de prins schriftelijk
de Broederschap elk jaar zes zwanen
te schenken. Een belofte die heel be
langrijk was, daar men, niettegenstaande
vele mondelinge en schriftelijke toe
zeggingen, niet altijd over zwanen
beschikte voor den jaarlijkschen feest
maaltijd.
Wie een zwaan schonk aan de Broe
derschap kreeg den titel van ,,'s Heeren
Zwanenbroeder'
Willem de Zwijger was dit in tegen
stelling met veel meeningen geen lid
van de Broedersohapwel was dit
echter het geval na hem, met alle
Oranjes. Zoo ook met Hare Koninklijke
Hoogheid prinses Juliana.
De Zwanenbroeders, die terug kunnen
zien op zoo'n prachtig arbeidsveld,
komen thans nog ieder jaar bijeen in
het tegenwoordige geheel gerestaureerde
gebouw, het oorspronkelijke tehuis, dat
ZV*A\FNMROKDKHS
HMWH.1ILI.M1NA h'JMNCIN WH M.DIHLWDKN
Z.Ü.HJPKIN!» 1IÏ>DWKMR NEDÜHLA>DEN
yi»
In de vergaderzaal hangt de lijst der leden, die voor
de helft bestaan uit katholieken en voor de helft uit
gereformeerden. Boren dit godsdienstverschil staan de
leden der koninklijke familie, die altijd tot leden van
de Broederschap worden benoemd.
op 17 Februari 1483 door Gijsbert van der Poorten,
gezworen broeder en priester, aan de Broederschap
werd geschonken. En al worden er thans geen
zwanen meer gegeten, al worden de tinnen wijnpinten
alleen nog als kostbare relikwieën bewaard en het
parelende vocht gedronken uit glazen met het wapen
der Broederschap, toch is de geest dezelfde gebleven
een geest, doordrongen van offervaardigheid en
naastenliefde, die tot uiting komt in dat maatschap
pelijk hulpbetoon, dat den tand van vele eeuwen
heeft wéten te trotseeren.
Het kostbare en oude Delftsche servies, dat bij de
jaarlijksche feestmaaltijden wordt gebruikt.
