zijn regeeringsjubileum af te treden, maar het lot
besliste anders.
Op een morgen in Maart wandelde mijn vader
door de straten van Saloniki, slechts vergezeld van
'n adjudant, toen er 'n aanslag op hem gepleegd werd.
De kogel, van korten afstand afgevuurd, drong door
in zijn hart en hoewel mijn vader onmiddellijk naar
het ziekenhuis vervoerd werd, was menschelijke hulp
te laat.
Ik bevond mij met Constantijn in het hoofd
kwartier te Jannina, toen ons het telegram bereikte,
dat den dood van den koning meldde. Wij spoedden
ons naar Athene, waar Constantijn den eed op de
constitutie aflegde en voeren aan boord van het
koninklijke jacht naar Saloniki, in gezelschap van
Venizelos.
Het was 'n droeve reis. De plannen voor de
grootsche feestelijkheden, die in het najaar zouden
plaats vinden, lagen in duigen.
Constantijn volgde mijn vader op en misschien is
geen enkele koning in zijn eerste regeeringsjaren
zoo populair geweest als hij. Vooral zijn glansrijke
overwinning in den tweeden Balkanoorlog droeg
daartoe bij en de eerste helft van 1914 werd het
gelukkigste, en voorspoedigste tijdperk, dat Grieken
land ooit gekend had.
Ik vertoefde in die dagen te Londen en verloofde
mij met Nancy Leeds, die ik hier reeds eerder ont
moet had.
Vele jaren later vertelde zij mij, dat mijn vader,
met wien Nancy twee jaar voor zijn dood te Aix-les-
Bains kennismaakte, er op gezinspeeld had, dat wij
een ideaal paar zouden vormen. Toch heeft hij er
nooit met mij over gesproken en alleen zoo terloops
'ns opgemerkt, dat hij haar zeer charmant vond.
Ik vroeg Nancy ten huwelijk tijdens een opera in
Covent Garden en wij besloten onmiddellijk te
trouwen. Maar toch zouden wij daarmede nog zes
jaren moeten wachten
Een hislorisc.li moment te Londen
„Nu zullen we dan eindelijk eens 'n tijdperk van
vrede tegemoet gaan," zei koning Constantijn tot
mij in Juni, en in Augustus, twee maanden later reeds,
werd Griekenland meegesleurd in den maalstroom
van den wereldoorlog.
Ik vertoefde toen juist in Londen en was te gast
bij koningin Alexandra op Marlborough House. Wij
stonden voor het raam te kijken naar de geweldige
menschenmonigte bij het Buckinghampaleis, die in
gespannen stilte wachtte op het afloopen van 't
ultimatum aan Duitschland. Ten laatste dreunden
de zware slagen van Big Ben over de stad en hei
was of er één diepe zucht uit de menigte opsteeg.
Vlak daarop brak de spanning; het volk begon
vaderlandsche liederen te zingen en riep 0111 den
koning en de koningin.
Koning George verscheen op liet balkon en ik
kende hem bijna niet terug. "Hij zag erg bleek en
terneergeslagen en scheen in de afgeloopen dagen
jaren ouder geworden. Met oogen vol tranen luisterde
hij naar de opgewonden kreten zijner onderdanen.
Tegelijk met mij vertoefde ook de Grieksche kroon
prins in Londen en koning Constantijn stuurde ons
'n dringend telegram 0111 onmiddellijk naar huis te
komen. Maar dat was vlugger gezegd dan gedaan;
de treinen waren gerequi-
reerd door de militaire
autoriteiten en ook de
Fransehe boottreinen wer
den voor troepenvervoer
ingelegd. Nancy Leeds bood
toen haar jacht aan en wij
bevonden ons reeds aan
boord, toen de Kngelsche.ad
miraliteit ons waarschuwde
voor het gevaar in 't Kanaal
te worden getorpedeerd.
Na veel avonturen beland
den wij ten slotte te Port
Said en vandaar bereikten
wij over Alexandrië liet
ouderlijk slot te Athene.
Het was in die'dagen Sophie
1 geboren prinses Sophie
nog niet duidelijk welke rol 2ustJr m„ ke£e).
Griekenland in den wereld
oorlog zou gaan spelen.
Constantijn en Venizelos stonden va.11 begin af aan
op 'n geheel verschillend standpunt. Venizelos had
juist een daad gesteld, die spoedig een der meest
historische van den wereldoorlog zou blijken
te zijn.
Toen wij Alexandrië passeerden vernamen we, dat
de Duitsche oorlogsbodems de Goeben en de Breslau
in Grieksche wateren gebunkerd hadden, terwijl zij
door de Engelsche vloot werden achtervolgd.
Het was niet bekend wie hen daartoe gemachtigd
had en men verdacht reeds den koning van deze
daad, totdat eenigen tijd later Venizelos tijdens een
stormachtige zitting van het Grieksche kabinet de
verantwoordelijkheid ervan op zich nam.
In dit bijzondere geval had hij geheel op impuls
gehandeld, zonder 'n voor de hand liggend motief,
maar de draagwijdte ervan was catastropliaal. Sir
Basil Thomson, de schrijver van liet brillante boek
„De geheime dienst der Geallieerden in Griekenland",
verklaart dat deze „impulsieve dwaasheid" van
Venizelos een grooter verantwoordelijkheid voor de
ellende van vele volkeren op diens schouders heeft
gelegd dan ooit door 'n sterveling gedragen is.
Nu toch slaagden de Duitsche oorlogsbodems erin
de Dardanellén binnen te varen en Turkije te dwingen
de zijde van Duitschland te kiezen. Hierdoor werd
de Russische Zwarte-Zeevloot op non-actief gesteld
en Rusland van zijn wapentoevoer uit de landen van
zijn bondgenooten afgesneden. De Russische veld
tocht, die zoo voorspoedig begon, liep bij gebrek aan
ammunitie vast, er ontstond voedselschaarschte,
waardoor weer de revolutie gemakkelijker om zieli
heen greep.
Het verhaal, dat Venizelos het kabinet opdischte,
kwam hierop neer, dat hij 's morgens in alle vroegte
uit zijn bed was geklopt met 'n verzoek 0111 kolen af
te staan aan twee Duitsche vraehtbooten. Venizelos
gaf toe, te weten, dat deze kolen bestemd waren voor
de Goeben en de Breslau, maar hij verdedigde zich
door er op te wijzen, dat sinds het kabinet besloten
had de schepen der Geallieerden in Grieksche havens
te laten bunkeren, het een houding van strikte
neutraliteit zou zijn dezelfde voorrechten te verleenen
aan Duitsche bodems. Daarom had hij op een van
z'11 visitekaartjes den havenmeester van den Piraeus
opdracht gegeven achthonderd ton kolen beschikbaar
te stellen!
Nadien onvergeeflijken
blunder van Venizelos
zette de pers der Gealli
eerden een heftige cam
pagne in tegen Constan
tijn. Tot overmaat van
ramp werd de koning in
1915 zóó ernstig ziek,
dat zijn leven dagenlang
in gevaar verkeerde. Toen
hij ten laatste weer op
de been was, had hij zijn
energie en moed, die
hem door zoo veel hache
lijke momenten hadden
geholpen, voor een groot
deel verloren. Hij was
de situatie niet langer
meester.
liet historische moment
te Londen in 1914, toen
Engeland den oorlog ver
klaarde aan Duitschland.
Griekenlandl>e koningin-moeder van Griekenland
van Druisen, koningin Olga, weduwe van den ver
Wilhelm 11. moorden George 1.
Granaten op Afhene
Venizelos had intusschen niet stil gezeten en zijn
macht was zóó gegroeid, dat hij geheel buiten het
kabinet 0111 de belangrijkste beslissingen durfde te
nemen. Nog steeds stuurde hij het erop aan Grieken
land in den oorlog te sleuren en zijn eigen pers begon
koning Constantijn en de koninklijke familie op de
laagste wijze verdacht te maken. Sir Basil Zaharoff
stond achter hem en betaalde de propaganda der
Geallieerden op Griekschen bodem, die millioenen
francs verslond.
Koning Constantijn van Griekenlanddie zijn vader
onder zulke tragische omstandigheden opvolgde.
In 1916 had zich het conflict tussclien koning
Constantijn en Venizelos tot 't uiterste toegespitst.
Het barstte los toen Venizelos te Saloniki een
triumviraat uitriep, dat gevormd werd door hem
zelf, admiraal Condouriotis en generaal Drangel.
Dit werd het begin van het einde.
Oude, verknochte vrienden wendden zich van ons
af en iederen dag ontvingen wij brieven, waarin met
een aanslag op ons leven werd gedreigd.
De gebeurtenissen op 1 en 2 December 1916 zijn
van historische beteekenis geworden. Athene werd
vanuitde zee door Fransehe oorlogsbodems beschoten,
den volgenden morgen kwamen Fransehe, Italiaan-
sclie en Engelsche troepen aan landin de straten
van Athene brachten de Venizelisten hun eigen
volksgenooten om 't leven en er heerschte door het
geheele land een volslagen verwarring.
De stad werd een uur lang beschoten. Er kwamen
ook granaten terecht in de tuinen van het koninklijk
paleis, één zelfs vlak onder het raam der werkkamer
van koning Constantijn, gelukkig zonder te ont
ploffen.
De koning was machteloos en de Atheensehe
ministers konden evenmin den loop der gebeurte
nissen tegenhouden, liet einde ervan was, dat liet
Grieksche garnizoen voor de aangetreden troepen
der Geallieerden een saluut bracht aan de Engelsche.
Fransehe en Italiaansche vlaggen.
Venizelos had den bitteren tweestrijd gewonnen.
Wordt vervolgd.
