EEN VERHAAE DOOR J. M. MORGAN
4
Sot-so
SOS
Ergens in de sombere waterwoestenij van den
Atlantischen Oceaan worstelde op een storm-
aclitigen winterdag de kleine vrachtboot
„Arcon" in oostelijke richting voort, bedekt
met vuil en 'n laagje zont, daar achtergelaten door
de golven, zoodat haar ijzeren dekken een kille slijk-
massa vormden. In dé ongezellige radiohut zat een
jonge man troosteloos aan zijn instrumententafel en
heel duidelijk voelde hij de oneindige ellende in
alles om hem heen.
Want Ringer, de marconist, haatte de zee met
haar eentonigheid en ontberingen, de zwijgende,
onderdrukte mannen, die in de smerige schepen leef
den en het meest van alles, kapitein Manley. Een
snauwerige oude man met een verschrikkelijk hu
meur, gemeen en boosaardig, verstoken van elke
goede eigenschap aldus was do ongunstige mee
ning, welke Ringer zich omtrent kapitein Manley
gevormd had.
Daartoe was hij dan ook genoeg in de gelegenheid
geweest, dacht hij met een gevoel van wanhoop.
Want vijf maanden, vijf lange maanden, waarin
hij als het ware in een hel geleefd had, zat hij op dit
schip, zijn eerste zeereis; en het zou tevens zijn laat
ste zijn!
Wat een onbehouwen kerels waren in werkelijk
heid die zeelui, dacht Ringer met afkeer. En kapitein
Manley bij uitstek. Nooit een vriendelijk woord, be
spotting eiken dag en bestraffing, indien er maar de
geringste wrok getoond werddit alles moest hij van
kapitein Manley verduren. Hoe Manley hem had ver-
wenseht en bedreigd, omdat een weerbericht uit
Lissabon niet goed bleek te zijn, ofschoon iedereen
wist, dat de Portugeesche weerberichten berucht
waren om hun onnauwkeurigheid. En dan die steek
van vandaag: „Heb je vannacht wel geluisterd?"
Alleen maar, omdat het zulk smerig weer was, dat
de geheele afgeloopen week had aangehouden. En de
oude gek wist heel goed, dat een marconist niet eiken
nacht kon opblijven om te wachten op de kleine
kans een S.O.S. te hooren. De kapitein was hem van
het eerste oogenblik af slecht gezind geweest. Maar
zooals de bemanning zei, was dat de houding, welke
hij tegen alle marconisten had aangenomen. En ten
opzichte van de machinisten was hij precies hetzelfde.
Het was klaarblijkelijk de oude veete tusschen brug-
en machinekamer in een nieuwen vorm, de wrok van
een ouderwetsehen bevelvoerder, die ziet, dat de tijd
van een onbeperkt commando voorbij is, zoodat hij
in vele opzichten op anderen moet vertrouwen.
Het schip trilde onder een stortzee. Schuim sloeg
tegen de patrijspoort en Ringer keek op hot klokje,
dat aan het beschot hing.
Acht uur. Acht uur Zaterdagavond. Thuis in zijn
geboortestad waren de straten nu vol winkelende
mensehen, in een gezellige en opgewekte stemming.
Daar was medeleven en behaaglijkheid, terwijl hij
hier zat, opgesloten in een ijskoud hol waar hij uren
de wacht moest houden met niets in het vooruit
zicht dan later in zijn kooi te klimmen en probeeren
in slaap te komen. Hij zette zijn koptelefoon op en
schakelde den ontvanger in. Het gewone avond-
rumoer. Valeritia, in Ierland, kwam heel duidelijk
door over een afstand van 900 mijl. Hij moest maar
eens probeeren een oproep uit te zenden het zou
'm goed doen weer eens een woordje met het vader
land te wisselen. Hij strekte z'n hand uit om den
motor in te schakelen, maar zag het cijfer waarop
de naald van den meter stond en mompelde een ver-
wensching.
„Dat is die duivelsche ouwe weer," siste hij, terwijl
een blinde woede zich van hem meester maakte. De
chef-machinist had den stroom op de dynamo weer
verminderd om zijn ketelspanning laag te houden.
Gewoonlijk beteekende dit euvel voor hem een
moeilijken tocht in den snerpend-kouden wind en zoo
goed als zeker een nat pak door de stortzeeën, die
over de verschansing sloegen. Daarna een gevaarlijke
klauterpartij langs een glibberige ladder naar de be
dompte machinekamer om daar den dienstdoenden
macliinist te bewegen den stroom van de dynamo
wat te versterken. Hij vertikte het 't was ditmaal
uit met zijn geduld. Hij ging nu regelrecht naar den
kapitein
De jonge man liep de gang in naar de kapiteins-
hut, die met de blinkende koperen versiering aan de
betimmerde wanden, de kleeden op den vloer en hot
rustige meubilair een sfeer van behaaglijkheid en
ruimte ademde.
Ringer opende de deur. De kapitein zat in het
heldere schijnsel van een warme kachel te dutten. Hij
zorgde er wel voor, dat hij niets te kort kwam, die
ouwe donderkop. Een koude luchtstroom vlood Rin
ger voorbij terwijl hij het vertrek binnen kwam en
hij grinnikte boosaardig, toen hij merkte, dat de oude
heer plotseling met zijn boenen trok. Rheumatiek!
De kapitein gromde. „Kun je niet kloppen? Wat
moet je eigenlijk?"
„Mijn schakelbord, kapitein. Ik krijg maar negen
tig volt uit de machinekamer."
„Wat kom je mij daarmee lastig vallen! Praat daar
met den chef-machinist over, idioot!"
„Ik heb hem er al vijftig keer over gesproken en
„Dan doe je 't nog maar eens!" Moeizaam rees
Manley overeind zijn gezicht rood en vertrokken.
Hij verhief zijn stem: „Maak, dat je eruit komt en
doe die bliksomscho deur dicht!"
„Kapitein, het is uw plicht te zorgen, dat ik.
„Plicht!" De kapitein trok zijn
vierkante schouders onheilspellend
op. Hij strompelde op Ringer
af. „D'r uit wou jij mij wat
vertellen over plicht? D'r uit.
of ik
Ringer keek den geprikkelden
kapitein geringschattend aan,
maakte een onverschillige handbe
weging en draaide zich om. Hij
lachte kort, trok zijn schouders op
en ging weer terug naar zijn hut.
Daar zette, hij automatisch de kop
telefoon op. Als dit de belooning
was voor z'n ijver, konden ze z'n
baan van hem cadeau krijgen. Hij
moest maar een brief aan Ella
schrijven. Ze zou hem begrijpen
of.... Hij had't onbehaaglijk gevoel,
dat ze dit juist niet zou doen en
deze gedachte stemde hem nog
neersl ach tiger .-
Waar kon hij over schrijven?
Kon hij haar vertellen hoe een
zaam hij zich voelde? Dat het zee
mansleven hem de keel uithing?
Als dochter van een kapitein was
zij opgevoed in een sfeer van roman
tische waardeering voor de zee.
Hoe dikwijls hadden ze samen
niet gesproken over oude zeerob
ben! Over de mannon, die in het
heden en het verleden door hun
koene reizen den roem van het land
verbreidden tot in de verste, hoeken
der aarde. Het had allemaal zoo
prachtig geklonken, maar nu....
Zou ze kunnen begrijpen, hoe
hij er in werkelijkheid over dacht?
Kon hij haar vertellen wat voor een
valsche oude kerel de kapitein was? Of over den
eersten stuurman, een kleinen dikken man met ge
niepige oogen, die in zijn kooi lag te kreunen en te,
steunen, ten prooi aan een onromantisch spit in den
rug? Over de lichtgeraakte, humeurige bemanning,
kregelig door de maandenlange reizen en het weinige
geld dat ze verdienden?
Eensklaps viel het hem op, dat het plotseling on
heilspellend stil was in zijn koptelefoon, een van die
onverklaarbare pauzen, waarin alle seheepsuit-
zendingen tegelijk afbreken en die slechts door
zwakke, geluiden van ververwijderde stations ge
stoord worden. Onwillekeurig spitste Ringer zijn
ooren bij die ongewone stilte. Heel in de verte hoorde
hij muziek op een andere, golflengte.
Hij probeerde zijn aandacht bij den brief te be
palen, doch het lukte niét. er was iets, dat hem
afleidde.
Duidelijk onderscheidde hij, dat in het gezoem van
zijn ontvanger nog iets anders klonk een zwak
„brum-brrum", gelijk het geluid van een batterij-
zender. Hij probeerde de signalen te ontcijferen.
Was dat een S? Ja, weer een S en die andere
letter, drie lange strepen, nauwelijks hoorbaar, een
O? S.O.S. Was het een S.O.S.?
Toen barstte het lawaai opnieuw los. Een oceaan-
stoomer riep gebiedend Kaap Race op, twee Grieken
vervolgden hun eindelooze conversatie, een Span
jaard vroeg klagend om Finisterre overal op
den Atlantischen Oceaan verbraken meer dan hon
derd schepen het korte moment van stilte.
Ringer leunde achterover in zijn stoel en dacht na.
Was dat een noodkreet Je kunt je gemakkelijk in
signalen vergissen, vooral als ze zoo zwak door
komen. Maar dat kwam natuurlijk door den bat-
terijenstroom. Wie maakte daar nu gebruik van
midden op den Oceaan. Misschien twee schepen,
die dicht bij elkaar lagen. Of een boot, waarvan de
dynamo niet meer werkte. En dat kon bijvoorbeeld
worden veroorzaakt door een overstroomde machine
kamer. Een noodkreet! Misschien behoorde hij
zich in verbinding te stollen met den oceaanreus
dien ze een dag te voren gepasseerd waren. Daar
zat natuurlijk den geheelen nacht een marconist aan
het toestel. Hij behoefde dien alleen maar een
seintje te geven, dat hij een S.O.S. meende te hebben
opgevangen.... Alleen maar meende! Waarschijn
lijk zou hij een spottende opmerking te hooren
krijgen. Op die groote schepen had een marconist wel
wat anders te doen.
Zijn blik viel op den meter. Slechts tachtig volt
hij kon den zender dus niet gebruiken. Dat gaf den
doorslag. Hij schakelde den stroom uit en ging naar
het kleine vertrek, dat aan de radiohut grensde.
