ÉÉN
TIEND UIZEND
KILOGRAM VOOR
GRAM
-A>^
liet grofgesorteerde ertshoudende gesteente wt
getransporteerd in houten emmers, die eerst in
zuiverlokaal achter gesleten deuren worden geopt
Op een dag in November nan
het jaar 1898 hield Marie
Curie, de geleerdste vrouw ter
wereld, na een aantal met haai
echtgenoot Pierre Curie onder
nomen proeoen, een glazen
buisje in de hand, waarin zich
een laagje wit zout beoond
één gram oan een verbinding
van het nieuw ontdekte element
dat men „radium noemde.
Waar kwam liet vandaan en
hoe werd het gewonnen en ge
distribueerd Onze foto-serie
op deze bladzijden moge onzen
lezers een kort antwoord op
deze vragen geven.
De eenige plaats in Europa,
waar het radio-actieve ele
ment uranium in oplosbaren
vorm voorkomt; is het plaatsje
Joachimstal, in het Sudeten-Duit-
sche gebied gelegen en in het
Tsjechisch Jakymov genoemd. Het
is slechts 'n kwartiertje sporen
van het om zijn geneeskrachtige
baden zoo bekende Karlsbad, dat
bij de jongste grenswijziging van
Tsjeclio-Slowakije onder Duitsch
bewind kwam. Natuurlijk waren
de wetenschappelijke leiders van
het Parijsche Instituut voor
Chemie, Pierre en Marie Curie,
hiervan op de hoogte, en zij be
sloten, in den "zomer van het jaar
1898, aan de directie van het oude
Op circa 500 meter
M ijnwerk
diepte wordt het erts gevonden.
;ers aan den arbeid.
„Silberbergwerk Joachimstal" het
verzoek te richten, om hun koste
loos tienduizend kilogram uranium
erts ter beschikking te willen
stellen voor wetenschappelijke doel
einden. Welnu, men deed met de
waardelooze slakken, waarin slechts
zeer weinig zilver zat, toch niets,
en de Curies kregen hun 10.000
kilogram uraniumerts. Enkele
maanden later dat is juist veertig
jaar geleden was het radium
ontdekt, het „stralende", zooals de
uitvinders het met een eenvoudigen,
maar veelzeggenden naam
noemden, omdat het zulk
een sterk blauw licht uit
straalt, dat men het ook
bij dag ziet lichten. Een
uiterst zonderling element,
waarvan de chemische for
mule, Ra, atoomgewicht
226, ons minder zegt dan
het feit, dat het genoemde
element een splitsings-pro-
duct is van liet uranium,
dat de vreemde eigenschap
heeft, in een paar milliard
jaren uiteen te vallen tot
uranium X I, terwijl dit in
24 1 /2 dag vervalt in ura
nium X II, dit in iets meer
dan een minuut in ura
nium II, dit weer in ander
half jaar in ionium, en het
ionium valt ten slotte na
83.000 jaren weer uit
eindelijk uiteen in radium.
Men weet ook, dat het
radium zichzelf weer ver
deelt, doordat het drie ver
schillende soorten .stralen
uitzendt. In zoowat 1600
jaren slinkt één gram ervan
tot op de helft
In aanwezigheid van
radium kan men in het
donker fotografeerenechte
diamanten stralen in de
buurt van radium in vol
len gloed, valsche stralen
heelemaal niet, alsof ze
zich schaamden, valsch te
zijn. Het verandert ver
schillende stoffen van kleur
en samenstelling en heeft
op tal van andere een ver
woestende uitwerking. Zoo
ook op levende cellen, en
dit bracht het radium naar
voren als bestrijder, als
rem voor de vreeselijkste
van alle ziekten, den kan
ker. Een kostbaar element
dus, dat slechts met zeer
veel moeite en groote kos
ten kan worden gewonnen.
In de veertig jaren sinds
de ontdekking heeft men
bijvoorbeeld uit honderd
duizenden tonnen erts nog
slechts 100 gram radium
kunnen te voorschijn halen.
In Joachimstal moeten 250
mensehen een jaar lang
werken, om 2 gram radium
te produceeren. Rekent u
maar eens uit, wat zulks
alleen aan loon al kosten
Het werk in de fabrieken van Joachimstal eiseht
de
I, WCIIt bil. Ut (««-err n/aoii' ./.„wv.....---
ivc uiterste voorzichtigheid. Speciale maskers lor
den bescherming tegen de gevaarlijke uitstraling
van het uranium
