-ra..
De leverancier van al deze heerlijke warmte het schaap, reeds geslachten lang
de Nederlandsche weiden bevolkend.
Het vollen". Vroeger dreef het rad van den water
molen de zware, houten hamersthans zorgen
electrische motoren voor de drijfkracht. Het tempo is
versneld, de bewerking dezelfde.
met water, waarin men tevoren een paar schoppen
volaarde (Vlaamsche rivierklei) heeft gedaan. Zoodra
de deken in dit troebele water is ondergedompeld
wordt ze door twee groote, logge, houten hamers
gebeukt. Dit geschiedt in verschillende kuipen
daarna wordt de sterk ingekrompen deken gewas-
schen, gedroogd en gekamd met behulp van kaarden.
Dit gebeurt nog op de ouderwetsche manier.
dat wil zeggen met de hand!
De deken is nu weer soepel, donzig geworden, kant
en klaar voor den handel, en het schaap, dat zoo
tevreden in de zonnige zomerweide graast, heeft er
geen idee van hoe zijn vachtje van de vorige jaren
opnieuw dienst doet ter beschutting tegen kilte en
koude.
A Is vroeger bij het naderen van den winter de wollen
dekens uit de eikenhouten kist te voorschijn werden ge
haald. Een foto als 'n schilderij zoo teer van licht en sfeer.
Het weven, zooals dat thans machinaal gebeurt.
herhaaldelijk strenge maatregelen aan, die genomen
werden om dit oude, Nederlandsche bedrijf te
beschermen.
Een zeer groote vlucht nam de wolweverij in de
zeventiende eeuw, toen zich in ons land onder de
talrijke Fransche refugié's wolwevers uit Rijssel
kwamen vestigen, beroemde meesters op dit gebied,
die onzen ouden tak van industrie nieuw leven
inbliezen.
Veel is er in het productieproces der wollen dekens
sinds dien tijd niet veranderd. Alleen heeft de dikwijls
ingenieuze machine het werk der handen overge
nomen, terwijl de verschillende bewerkingen van de
wol dezelfde bleven.
In den tijd van Hildebrand, toen het vliegwiel nog
niet suisde, toen „de conducteur zat op den bok van
Amsterdam naar Leiden", in den tijd dat men nog
trapgeveltjes bouwde, was het de „drapier", de
lakenkooper, die de wol kocht en uitgaf aan den
spinner. Van dezen ging de gesponnen wol naar den
wever, die er dekens van maakte en ze doorzond
naar den „voller". Van den „voller" naar den
„ruwer", die de dekens kamde en ze geheel afgewerkt
weer bij den „drapier" bezorgde, die er mee naar het
gildenhuis ging om er de stadskeur op te krijgen.
De huisvlijt op dit gebied heeft afgedaanalle
bewerkingen geschieden nu in de fabriek en de
machines hebben het tempo danig versneld!
In korte trekken verhaald ondergaat de ruwe wol
de volgende bewerkingen voor zij tot de soepele,
wollen dekens is geworden, waarin wij ons bij sner
pende koude zoo behaaglijk „rollen."
De ruwe wol, zooals ze van het schaap komt,
wordt machinaal tot draden verwerkt. Van deze
draden wordt de deken geweven, die vervolgens „gevold" wordt, een bewerking
die de losse stof compact maakt, 't Vollen geschiedt in groote ijzeren kuipen
Het kammen of „ruwen",
dat vroeger in het wevers-
voorhuis geschiedde en dat
thans nog met haarden-
distels, zooals ze in Zuid-
Frankrijk en Spanje ge
vonden worden, uit de
hand wordt gedaan.
