MOEDER EN ZOON
BRIEVEN
van hei Adelaarsjong aan zijn
moeder en van Marie-Louise I
over haar zoon
Was tot op lieden slechts een enkele brief
van „L'Aiglon" aan zijn moeder Marie
Louise bekend, zooals de historicus Jean de
Bourgoing nog in zijn in 1932 verschenen werk
„Le Pils de Napoléon" bevestigde, in dit en in
het volgend artikel geven wij niet minder dan
negen brieven van den hertog van Beichstadt, in
verschillende levensperioden aan Marie Louise ge
richt, geheel of ten deele weer.
Van de aan het licht gekomen brieven van het
Adelaarsjong aan zijn moe
der zijn er twee in het
Duitsch geschreven, ter
wijl de overige, evenals ook
alle brieven van Marie
Louise zelf, in 't Fransch
zijn, en wel in een eigen
aardig mengelmoesje van
gezochte termen en foutieve
syntaxis en vol taalfouten,
die we in onze vertaling
natuurlijk niet of slechts
bij benadering kunnen
weergeven.
Het jaartal 1818 van
onderstaanden brief, men
zie het hiernevens afge
beelde origineel, is evenals
het jaartal 1819 van den
volgenden brief door
vreemde hand, waarschijn
lijk door gravin Albertina Sanvitale Montenuovo,
aan wie haar moeder Marie Louise de brieven van
den hertog van Beichstadt naliet, toegevoegd.
Lieve Moeder, (1818)
Uw brief heeft mij veel tranen gekost; ik zal alles
doen wat w me zegt, om u te bewijzen, dat ik ben
Uw teeder liefhebbende en gehoorzame zoon
Francois.
Lieve Moeder, (1819)
Het is ongetwijfeld met het allergrootste genoegen
dat ik w schrijfmaar welk een verschil met het vorige
jaar.' Ik heb fin den geest. Vert.) uw feestdag met
u meegevierdik heb u teeder omhelsd, en mijn hart,
dat u toebehoort, beeft thans van vreugdeals ik denk,
dat u in April zult terugkeeren. Ach, lieve mama,
aanvaard bij de wenschen, die ik u heden aanbied,
mijn vurig verzoek om liever al in Maart te komendrie
inaanden vliegen zoo spoedig om; ik zal den goeden
God smeeken den winter te bekorten, de wegen te
effenen, opdat niets u zal kunnen tegenhouden, of u
ongerustheid zal kunnen veroorzaken, denk u eens in
hoe veel grooter de mijne zou zijn, indien ik deze
zekerheid niet kreeg.
Duizendmaal kus ik u de hand ik beloof u braaf
IfaeAcrcJfamim li(rtJtftrr/fK,a/>óm^uC
Een reproductie van den brief van den
hertog van Beichstadt aan zijn moeder
geschreven toen hij zeven jaar oud was.
te zijn, gehoo-rzaam en vlijtig, en wees overtuigd, dat
u sterk in zijn voordeel veranderd zult vinden
Uw zeer gehoorzamen zoon Frangois.
De hieronder volgende brief werd door den hertog
van Beichstadt geschreven op twaalfjarigen leeftijd,
in het Duitsch.
Lieve Aioeder,
Ik dank u hartelijk zoowel voor uw geëerd schrijven
van den 13en Januari, waarmee u
mij erg gelukkig maakte, als voor de
mooie verfdoos, die u de goedheid
had mij te laten sturen; zij is en
kele dagen geleden hier aangekomen,
en ik mag wel zeggen, dat ik nog
nooit iets zoo smaakvols heb gezien
Mijn kleine ongesteldheid is nu
weer geheel voorbij. Ik ben al meer
malen in uniform voor grootvader
verschenenden eersten keer heb ik
hem rapport uitgebracht als sergeant,
en daarna geëxerceerd. Hij was erg
over mij tevreden, en ik moest me
dan ook op verlangen van mijn
grootmoeder als sergeant op 'n klein
bal vertoonen. He koning van Na
pels, die het goed maakt, schijnt
mij zeer genegen, evenals ook prins
Anton von Sachsen, die met tante
Therese acht dagen geleden hier aan
kwam.
Mijn groot portret, dat, zooals u
weet, 'n geheim is, wordt heel mooi,
of, liever gezegd, om mezelf niet mooi te noemen,
heel goed. Ik zou wenschen dat u het toch spoedig
tegelijk met het origineel kon zien! Ik kan mijn
brieven niet anders besluiten dan met dezen verlan
genden wensch. Ik kus u de handen en bid u in
uwe welwillende toegenegenheid te
bewaren
Uw zeer gehoorzamen zoon
Franz.
Weenen, 26 Februari 1823.
Lieve M oeder,
He hofbals zijn altijd oorzaak,
dat ik slecht kan slapen en dat ik
mij zeer onprettig gevoel den vol-
Een tot nu toe onbekende aquarel,
door den hertog van Beichstadt ver
vaardigd en opgedragen aan zijn
■moeder, blijkens het links vaag lees
bare opschrift: ,,A ma chère Ma-
man, Frangois"
M,
He hertog van Beichstadt als Oostenrijkse!
officier, naar een krijtteekening van
Paolo Toschi.
Marie Louise op dertigjarigen leeftijd, naar
het nog nimmer gereproduceerde aquarel-
portret door den Parmezacmsehen schilder
Paolo Toschi.
Kort geleden stond de laatste afstammeling van de dochter
van Marie Louise, de echtgenoote van Napoleon en de
moeder van diens zoon, den „koning van Rome", aan
professor Glauco Lombardi, den beroemden kenner der
Napoleontische geschiedenis, een collectie nimmer gepu
bliceerde brieven en documenten af, gevonden in de sterf
kamer der Oostenrijksche koningsdochter.
Wijl deze brieven een totaal nieuw licht werpen op de
betrekkingen tusschen moeder en zoon, hebben wij niet
geaarzeld ons het recht van eerste publicatie in Neder
land van deze geschiedkundige bronnen te verzekeren.
Wij brengen in dit en in 't volgende nummer een zorg
vuldige bewerking van de belangrijkste gedeelten dezer
interessante correspondentie, en dit met te meer gretigheid
waar wij, na de artikelen in ons blad aan dit onderwerp
gewijd, alsmede na onze publicatie van 't schitterende
historische werk van Pierre Nézélof: „Napoleon en zijn
zoon, het Adelaarsjong", van de groote belangstelling
hiervoor onder onze lezers overtuigd zijn.
genden dag, zoodat ik me niet met dezelfde vurigheid
op de studie kan werpen, als ik de laatste maanden
heb gedaan, en wat n zeer aangenaam is geweest, naar
ik vernam uit den brief, wélken graaf von Neipperg
de goedheid had me te schrijvenu kunt er zéker van
zijn, lieve moeder, dat, ik mijn best zal doen, om door
mijn vorderingen vooruit te loopen op het tijdstip,
waarop ik zoo gelukkig zal zijn, u eenigermate te troos
ten ik heb me vooral ernstig voorgenom en, me toe te
leggen op de Fransche taal, opdat ik die bij gelegen
heid van uw komst, dit jaar, te Weenen even ge
makkelijk zal kunnen spreken als de Huitsche.
He studie der Italiaansche taal, die ik even interes
sant als amusant vind, en welke ik dezen winter hoop
te beëindigen, volbreng ik met de grootste zorgik
houd me op het oogenblik voor alles bezig met de taal-
moeilijklteden door het vertalen van moeilijke en ab
stracte stukjes uit het Huitsch, waarvan enkele vrij
goed geslaagd zijn.
Ik hoop, lieve moeder, dezen winter vorderingen te
zullen maken in alles wat ik leer, en zoodoende, mis
schien, door uw verlangen om me veranderd te zien,
uwe komst naar Weenen te bespoedigen, waarnaar wij
allen, maar vooral de aartshertogen Louis en Antoine
(wélke laatste zich vleit met de hoop u een genoegen
te hebben gedaan met de teékening, die hij u zond van
een streek, waar hij zich met u zoo uitstekend heeft
vermaakt) zoo vurig verlangen.
He beide aartshertogen voegen hun groeten bij de
betuigingen van eerbied van uw zeer gehoorzamen
zoon
Francois.
Weenen, den 16en Januari 1827.
Den volgenden brief schreef het Adelaarsjong, toen
hij den dood vernam van generaal Neipperg, die
onder den titel van „Eere-ridder van Hare Majesteit
de Hertogin van Parma" eigenlijk alle regeeringsza-
ken van Marie Louise in Parma had behartigd. Eerst