1 PAHASIA
ZU lO
B i
Wamerikaj/
De terreinmoe ilij khedenwaarmede men bij clen aanleg van't Pamamakanaal te kampen had,
waren zeker zoo groot als de ongemakken van muskietenplagen en klimaat. Vooral kwamen
veelvuldig grondverschuivingen voor, die maanden werk in één dag ongedaan maakten.
Een grondverschuivingin 1913, een jaar voor de opening van 't Panamakanaal. Den
omvang der zandmassa s kan men best afleiden door bootjes en arbeiders ermee te vergelijken.
De behoefte aan een verbinding tussehen de
Middellandsche en de Roode Zee is haast zoo oud als
de menschheid zelf. Het staat bijvoorbeeld vast, dat
reeds de Egyptenaren onder hun legendarische
koningen pogingen in het werk hebben gesteld zulk
een kunstniatigen waterweg tot stand te brengen
met behulp van aftakkingen van den Nijl, die toen
nog een anderen loop had. Men heeft inscripties
gevonden, waaruit blijkt dat onder Pharao Seti I
(1380 vóór Christus) zoo'n kanaal bestond. Thans
zijn de sporen ervan nagenoeg geheel verdwenen.
Pharao Necho (690 vóór Christus) begon met den
aanleg van een ander kanaal, maar moest zijn
pogingen opgeven nadat 120.000 arbeiders bij de
moordende werkzaamheden waren omgekomen. Na
dien tijd hebben zoowel Egyptische koningen als
Romeinsche heerschers keer op keer pogingen in het
werk gesteld de verraderlijke zandmassa's der
Sahara te bedwingen, maar het ontembare zand
bleek telkens sterker dan de mensch en alles wat zij
groeven slibde langzaam maar zeker dicht.
De mensch gaf zijn pogingen niet op: de eeuwen
schreden voort, heerschers kwamen en gingen, de
wereldscheepvaart groeide na. de ontdekking van
het Oosten en der Nieuwe Wereld tot ongekenden
Eet Noordzeekanaal, dat
25.6 km. lang is, spaart
de schepen, die van Amster
dam uit naar b.v. Oost-
Indié vertrekken, een om
weg van 126 km. uit,
terwijl bovendien het Noord-
Hollandsch kanaal voor de
moderne zeeschepen reeds
lang niet meer bevaarbaar
was. Zonder het Noordzee
kanaal zou Amsterdam reeds
lang een doode binnenhaven
geworden zijn en niet zooals
thans een der drukste en
levendigste havensteden ter
wereld.
ZUlOERZfE
omvang uit, veroveraars trokken
over den aardbol: een korte ver
binding tussehen oost en west
werd naast een commercieele ook
een militaire eisch.
Napoleon, die het belang van
een korten, veiligen waterweg tus
sehen de Middellandsche en de
Roode Zee misschien dieper nog
dan een ander inzag, liet in 1798
naar de mogelijkheden ervan een
grondig onderzoek instellen. Kun
dige ingenieurs stelden rapporten
op en maakten zich de ervaringen,
die tallooze ontwerpers vóór hen
hadden opgedaan, ten nutte. Toch
duurde het nog tot 1854 vooraleer
Ferdinand de Lesseps, na tal van
moeilijkheden zoowel op politiek als zuiver tech
nisch gebied te hebben overwonnen, de betrokken
instanties een uitgewerkt plan kon voorleggen, dat
niet alleen in de steeds klemmender behoefte voor
zag, maar technisch en financieel ook uitvoerbaar
mocht heeten.
Op 25 April 1859 werd te Port Said de eerste spade
in den grond gestokende aanvang
van een der grootste scheppingen
der menschheid was gemaakt en
tien jaren later werd het reuzenwerk
voltooid.
Geweldig waren de moeilijk
heden, waarmede De Lesseps in die
jaren had te kampen. Men had de
onkosten geraamd op 200 millioen
francs, maar weldra bleek dat men
er daarmede niet uitkwam; nieuwe
gelden moesten worden opgenomen,
duurdere werkkrachten in dienst
gesteld, ziekten moesten worden
overwonnen, het technisch materiaal
verbeterd of vernieuwd, zoodat ten
Gezicht op de hliraflores-
sluizen in het Panama-
kanaal. De schepen worden
door sterke traetors, die op
rails loopen, door de sluizen
fetrokken. Het Panama
anaal is 92 km. lang, de
doorvaart duurt 7 tot 11 uren.
slotte de aanleg van het
160 km. lange kanaal 432
millioen francs kostte.
Maar op 17 November
1869 zag de onvermoeibare
De Lesseps zijn werk ten
laatste bekroondop dien
dag voeren 68 feestelijk
versierde schepen van ver
schillende landen door het
nieuwe kanaal, aan het
hoofd voer de „Aigle" aan
boord waarvan keizerin
Eugenie te midden van een
uitgelezen gezelschap.
De weg naar Indië over zee, van Londen naar
Bombay bijvoorbeeld, was 4600 mijlen korter ge
worden 7360 km.)
Alvorens in het kort aan de hand van cijfers een
overzicht te geven van de belangrijke rol, die het
Suezkanaal in de Europeesche zeescheepvaart vooral
speelt, zullen we den aanleg van enkele andere
belangrijke kunstmatig aangelegde waterwegen, die
thans in een groote behoefte voorzien, belichten.
Het Panama
Door het 92 km. lange Panamakanaal
wordt voor de schepen de drukke handels
route New YorkSan Francisco 12.596
km. verkort. Vroeger moesten de schepen
om Zuid-Amerika heen varen (zie
stippellijn).
kanaal
Cerdinand de Lesseps
was er de man niet
naar óm op zijn lauwe
ren te gaan rusten en
nadat het Suezkanaal was voltooid, liet hij er
zich toe Overhalen een tweede reuzenwerk op z'n
schouders te nemen: den aanleg van het Panama-
kanaal, dat den Atlantischen Oceaan door de land-
engte van Panama heen met de Stille Zuidzee zou
verbinden. Op zeventigjarigen leeftijd werd hij
directeur van La Compagnie Eniverselle dn Canal
1 nteroceanique de Panama, de gelden vloeiden rijke
lijk toe, ingenieurs, werklieden en de nieuwste machi
nes zetten zich met goeden moed aan het werk
maar thans sloeg de natuur zóó verbitterd
toe, dat het werk weldra moest worden ge
staakt. De ondraaglijke hitte en dichte zwermen
kwaadaardige muskieten maakten den arbei
ders het leven onmogelijk; daarbij kwam dat
de gelden niet goed werden beheerd, het
„Panamaschandaal'zette de heele wereld van
die dagen in beroering en dit was meer dan
de grijze De Lesseps kon dragen. Gebroken
naar hart en wilskracht trok hij zich terug en
stierf kort daarop.
Tot 1902 lag het gigantische werk vol
komen stil.
De kostbare machines werden met roest
en vuil bedekt, de werkkampen zakten schots
en scheef ineen, nieuwe maatschappijen wer
den gesticht om 't werk te voltooien, maar
voordat een spade werd aangeraakt gingen
zij weer uiteen. Andere, betere plannen werden
ontworpen. Men was er vooral op bedacht
de muskieten uit deze streken te bannen
door het dempen van alle moerassen; de
politiek speelde achter de schermen een groote
rol, jnaar in 1902 waren de moeilijkheden
Het Noordzeekanaal. De Hembrug is juist
opengedraaid om een grooten oceaanstoomer
te laten passeeren.
