DE FEBRUARI REVOLUTIE VAN
1848 IN FRANKRIJK
Naspel van de vorige omwenteling
Guizot verliet in de vermomming van een lakei zijn
bureau en het volk zei, dat hij dit gebouw precies
zoo verlaten had als hij het was binnengekomen,
hierbij zinspelend op zijn onderdanigheid tegenover
Louis Philippe. Toch scheen nu de monarchie gered
te zijn, want Parijs illumineerde dienzelfden avond,
maar door een of ander misverstand kwam het voor
het huis van Guizot toch nog tot een botsing tusschen
het volk en de soldaten. Hoewel de opstandelingen
slecht gewapend waren en overal de huizen moesten
binnendringen om hier een pistool, daar een geweer
buit te maken, werd op 24 Februari het stadhuis
veroverd, niettegenstaande dit bezet was door twee
compagnieën soldaten met vier stukken geschut En
ofschoon naar alle officieren en generaals later ver
zekerden -de soldaten niet overliepen en ze, na
weliswaar aanvankelijk lachend te hebben toegekeken,
hoe men barricades opwierp, later toch dapper voch
ten om het verloren terrein te herwinnen, zat Louis
Philippe blijkbaar in zak en asch: „hij was z'n hoofd
kwijt," zoo concludeerde men later en hij deed afstand
van den troon. „Louis Philippe heet nu Louis File-
Vite (Louis, die hard wegloopt)," zoo riep men
elkaar spottend toe, toen men bij de nadering van
de Tuilerieën vernam, dat de koning gevlucht was.
De Tuilerieën werden toch bestormd en de troon
van Louis Philippe werd naar de Place de la Bastille
gebracht om op deze historische plek verbrand te
worden: „voor den eersten keer steunde de troon nu
werkelijk op het volk," constateerde men met vol
doening, toen het gevaarte op de schouders van de
werklieden werd weggedragen.
De koning was intusschen in een rijtuig gevlucht,
maar vlak voor de fabriek van Desróne werd de
koets door een troep werklieden aangehouden, die
't voornemen schenen te hebben de riemen door te
snijden en het portier open te rukken. Gelukkig be
vond zich een trouwe vriend van Louis Philippe in de
nabijheid, een Nederlander, Arie Sclieffer genaamd,
die den aanvoerder der bende naderde en hem zei:
„Laat dien man met rust, het is een ongelukkige
vader, die uit angst voor het oproer vlucht."
„Vooruit dan maar," stond de man toe en de ko
ning had althans zijn leven gered. Eenige dagen later
kwam hij te Southampton aan, waar hem op het slot
Claremont, het eigendom van zijn schoonzoon,
Leopold I van België, gastvrijheid werd verleend.
De figuur van Louis Philippe is nog steeds tamelijk
raadselachtig; zijn stijfhoofdigheid vóór de omwen
teling, zijn slappe houding tijdens de revolutie, die
hem den troon kostte, zijn voorkeur voor den adel,
terwijl hij zijn troon aan de burgers te danken had,
al deze tegenstrijdigheden zijn niet gemakkelijk met
elkaar in overeenstemming te brengen. Dat echter
heel veel waarvan Louis Philippe beschuldigd werd
op een valsche voorstelling van de feiten berust, blijkt
uit het beroemde boek vair Rachel Field: „Een vrouw
in de branding", waarin blijkt, dat althans de moord
van de hertogin de Praslin door haar echtgenoot,
hoe vreeselijk zulk een daad ook moge zijn, nochtans
geen smet behoeft te werpen op 't karakter van de
edellieden, die in de onmiddellijke omgeving van
dezen vorst verkeerden. Deze roman geeft een vol
komen waarheidsgetrouw „tijdsbeeld" van deze
interessante periode uit de „opkomst der democra
tie", welke haar hoogtepunt vond in de Februari
revolutie. Wie dus niet tevreden is met 'n uiteraard
tamelijk nuchter verslag, maar de sfeer van dit tijd
perk tot in alle details wil leeren kennen, leze dezen
roman van Rachel Field, welke zooeven in de be
kende Kennemer Serie is verschenen.
Koning Louie Philippe met zijn zoons bij de opening van het Louvre.
De hertog de Praslin,
'n hoofdfiguur uit Ra
chel field's boek „Een
vrouw in de branding"
Toen Louis Philippe in
1830, nadat Karei X
verjaagd was, den
Franschen troon besteeg,
vroeg menigeen zich af, of
er nu eigenlijk wel wat
veranderd was. Er was
een koning verdwenen en
die was bijna onmiddellijk
opgevolgd door een ander:
was die Julirevolutie nu
werkelijk een revolutie ge
weest, ja of neen? Voor
de barricadenstrijders, de
mannen der mislukte repu
bliek, was 1830 een begin,
meer niet. In dit licht be
schouwd is 't nog verwon
derlijk, dat Louis Philippe het achttien jaar uitge
houden heeft zonder bijzondere moeilijkheden te
ondervinden, zij het dan ook dat er in dien tijd onge
veer negen aanslagen op zijn leven gepleegd werden.
Uit dit laatste blijkt evenwel, dat men nu niet be
paald tevreden was met zijn regeeringsbeleid.
De koning zag dan ook, vrijwel onmiddellijk na zijn
troonsbestijging, kans de partijen, die hem gesteund
hadden, van zich te vervreemden. Hij moeBt wel
parlementair regeeren, anders werd hij verjaagd,
evenals zijn voorganger. Maar tevens wilde hij het
heft in handen houden, den staat leiden. Om dit te
bereiken was het noodig hulp te zoeken bij de conser
vatieven, wier leider, Guizot, bereid was den koning
invloed te gunnen. Op den duur werd Guizot de
vertrouweling van den koning: hij schiep een volg
zame meerderheid in de Kamer, waarmee Louis
Philippe kon doen wat hij wilde zonder als Karei X
in strijd te komen met het parlementaire stelsel.
Maar zijn systeem van corruptie door ambten en
titels maakte de regeering gehaat.
Daarbij kwam nog, dat de koning hof hield als
de oude Bourbons. De etiquette was zeer streng (men
vertelt, dat een lid van de koninklijke familie op een
feest de dochter van een burgemeester terechtwees,
omdat zij Monsieur tegen hem gezegd had in plaats
van Monseigneur, hetgeen voorgeschreven was), de
oude adel herkreeg zijn bevoorrechte positie en onge
lukkigerwijze kwamen juist ten aanzien van deze
hooggeplaatste heeren en dames verschillende schan-
Maarschalk Sébastiani,
de vader van de on -
gelul kige hertogin de
Praslin.
dalen aan 't licht. Een ho
veling werd op heeterdaad
betrapt bij valsch spelen,
de vroegere minister Teste
en de luitenant-generaal
Cubières werden van om-
kooperij en bedrog be
schuldigd, en ten slotte
vermoordde de hertog van
Praslin zijn vrouw. Dit
laatste schandaal baarde
vooral veel opzien en gaf
in zekeren zin aanleiding
tot verhoogde activiteit
van de tegenstanders des
konings.
Zoowel in politiek opzicht
als in de keuze van zijn
vrienden en beschermelingen volgde Louis Philippe
niet altijd den juisten weg. Het was dus geen wonder,
dat overal protestvergaderingen werden gehouden,
die men, om er een onschuldig tintje aan te geven,
„banquets" noemde. Guizot liet deze „banquets"
toe, hoewel hij kou weten, dat daar zoowel tegen hem
als tegen den koning samengezworen werd. Ten
slotte, verbood hij echter een groot „banquet", dat
op 22 Februari in Parijs ge
houden zou worden. Maar
toen was het te laat. De
„gasten" kwamen toch en
weldra werd er gevochten.
Dit was het begin van
de Februari revolutie, die
in een paar dagen afgeloo-
pen was. Hoe dat kwam, is
niet zoo makkelijk te be
grijpen, want al had de
koning een groot leger tot
zijn beschikking, een ern
stig beroep op zijn troe
pen deed hij niet. Wel
liet hij den volgenden
dag de nationale garde
opkomen, maar tevens
ontsloeg hij 't ministerie.
De moord op de hertogin
de PrastM.
