EEN SCHOT
dat tien millioen
soldaten doodde
Vijfentwintig jaar geleden, op 28 Juni
1914, werd aartshertog Frans Ferdinand
te Serajewo door 'n student vermoord
6
Een onbekend student, aan tuberculose lijdend, een troon
opvolger, die door den keizer gehaat werd, een moeder van
drie kinderen zij vormen de hoofdpersonen van een drama,
dat een afschuwelijke moord had kunnen blijven, een vree-
selijke gebeurtenis weliswaar, maar slechts een episode uit
de wereldgeschiedenis. Doch een goede maand daarna stonden
millioenen mannen met de wapenen in de hand tegenover
elkaar en vier jaar later kon men de balans opmaken van
een wereld, die haar zelfbeheersching en waardigheid had
verloren tien millioen dooden.
A Is ooit de omstandigheden de
menschheid ongunstig gezind zijn
I geweest, dan was het wel op dien
'lag 28 Juni 1914. Want er
I waren voorteekenen, dat een
M B bezoek aan Serajewo wellicht
niet zonder moeilijkheden zou
verloopen.
In Servië bestond een geheime vereeniging, de
„Narodna Odbrana", die onder nationalistische stu
denten, beambten en officieren vele aanhangers
telde. Toen bekend werd, dat de groote zomerma-
noeuvres van het Oostenrijksche leger in Bosnië
zouden worden gehouden en dat Frans Ferdinand
na afloop de troepen zou inspecteeren en een bezoek
zou brengen aan Serajewo, de hoofdstad van Bosnië,
werd door den geheimen politieken bond een aan
slag op het leven van den toekomstigen keizer, in
wien men een vijand zag van de Slavische, volksvrij-
hedeu, beraamd.
Frans Ferdinand echter, die na den dood van
kroonprins Rudolf van onbekend aartshertog, een
neef slechts van den keizer, troonopvolger geworden
was, wilde van de gelegenheid voor dit, bezoek
gebruik maken om
zichzelf en zijn vrouw
te doen huldigen als 't
Oostenri jksche troon -
opvolgerspaar, iets wat
men te Weenen tot nu
toe altijd had weten
te beletten, omdat de
aartshertog tot groote
woede van 'tWeensche
hof getrouwd was met
gravin Sophie Chotek,
die niet van vorste
lijke afkomst was.
Ook de militairegou -
vemeur van Bosnië,
generaal Potiorek, was
zeer op het bezoek gesteld. Ilij wilde dien dag ge
bruiken om de bevolking haar trouw aan het Habs-
burgsehe huis te doen bewijzen en hij hoopte dat
zijn goed bestuur bij deze gelegenheid zou blijken.
De aartshertog had dus twee redenen om naar Sera
jewo te gaanhij wilde gehuldigd worden ondanks de
tegenwerking van het Weensche hof en liij kon den
Aartshertog Frans Ferdinand niet gemalin en kinderen.
generaal niet teleurstellen. liet bezoek ging dus door
niettegenstaande men van verschillende kanten
waarschuwingen had ontvangen, dat een aantal
samenzweerders het op het leven van de vorstelijke,
personen gemunt had.
Na afloop van de manoeuvres begaf de aartshertog
zich dus naar Serajewo, waar zijn gemalin, die in
Aartshertog Frans Ferdinand hoedt zijn gemalin, hertogin Sophie von Hohenberg, te Serajewo
van het station af. Geheel rechts de militaire gouverneur van Bosnië, generaal Potiorek.
De aankomst van aartshertog
Frans Ferdinand te Serajewo.
