Wie liet Javaansche leven en
de oostersche schoonheid in vollen
rijkdom wil zien, moet maken, dat
hij binnen den kraton is, als er
feesten gegeven worden. Bijzonder
interessant is het een wajang-voor-
stelling bij te wonen, de serimpi's
of bedaja's te zien dansen, de ga-
rebeg-feesten mee te maken of bij
een huwelijksvoltrekking tegen
woordig te zijn.
De serimpi- en bedaja-dansen
worden alleen aan de Javaansche
vorstenhoven gedanst. De bedaja's
dansen met z'n achten, de sorimpi's
met z'n vieren. De serimpi-danse-
ressen zijn prinsessen van den
bloede, die een ongeloofelijk moei
lijken „trainingstijd" moeten door
maken, eer ze voor haar kunst
volle dansen, een prachtig spel van
kleuren en lijnen, geschikt zijn. Wie
ook maar een oogenblik zou den
ken aan onze Europeesche dansen,
vergist zich schromelijk. Deze zijn
meer dan ruw en vormloos, verge
leken bij deze oostersche kunst
uitingen, welke in een enkel ge
baar soms aanduiden gevoelens en
gemoedsstemming. Liefde, haat,
moed, angst uit zich in hand-,
boen-,hoofd-, of armbewegingen van
de danseres.
Niet minder belangrijk zijn de
wajang-voorstellingen. De wajang
poerwa (of goena) waarbij kunstvol
uit buffelleer gesneden figuren
schaduwen op een wit doek werpen,
wordt oven zeer bewonderd als de
wajang-wong, waarbij menschen >cl_
vullen. De onderwerpen zijn voor wajang poerwa
en wajang-wong niet essentieel verschillend. Ook de
personen zijn dezelfde. De half-goddelijke held
Ardjoena, die voor de goden tegen den Reuzen-ko
ning strijdt en in de Javaansche letterkunde als
een Adonis-Hercules geëerd wordt, zoowel als de
ver
De heilige graven van Imogiri, de begraafplaats der vorsten uit het
huis Matararn. Zelfs de plechtigheden, die verband houden met be
grafenis en doodenritueel, hebben in Indiê naar onze begrippen iets
feestelijks. Rechts het brengen van spijzen voor de priesters van
de kratonmoskee.
rollen
tot nar gedegradeerde vóór-Hindoesche berggod
Semar, komen zoowel in de poerwa als in de wong
ten tooneele. In de wajang wong, zooals deze in den
Djocjaschen kraton vertoond wordt, treden meer
malen leden der sultansfamilie in de hoofdrollen op.
Hecht met het Javaansche tooneel verbonden is de
gamelan, het Javaansche orkest, welks leider niet
alleen voor een juisten gang van
begeleidende en onderstrepende
muziek zorgt, maar die ook als
dalang (verteller) bij de wajang
een voorname rol vervult. De ga
melans in den Djocjaschen kraton
zijn beroemd.
Ook de Mohammedaansche fees
ten worden in en bij den kraton met
bijzonderen luister gevierd. Zoo'n
feest is b.v. de garebeg-moeloed,
ter viering van de geboorte van
den grooten profeet Mohammed.
Van grooten luister zijn de
huwelijksfeesten van prinsen en
prinsessen uit vorstelijken bloede.
Wij herinneren ons een huwelijks
plechtigheid toen vijf „paartjes"
in den echt verbonden werden.
Iedere bruid, gekleed als een
serimpi-danseres en begeleid door
twee oudere vrouwelijke familiele
den, leek een on-wereldlijke ver
schijning uit een oud Indisch
sprookje. En een Hcllandsche brui
gom in z'n zwarte jas en met z'n
hoogen hoed zou een poover figuur
maken naast een prinselijk-Javaan -
schen bruigom ook al is diens
borst niet bedekt met een zwarte
jas maar slechts met een laagje
donker-gele borèh de hofkleur
voor lichaamsbedekking en mede
dienend om het transpireeren tegen
te houden.
Een zéér bijzondere dag is de
verjaardag van des sultans troon
bestijging. Dan komen de familie
leden van den sultan en de lioog-
waardigheidsbekleeders don vorst
gelukwensehen, terwijl de lagere
ambtenaren in den kratonhof knie
len. Er hebben dan aan Java's zuid
kust bij zondere plechtigheden plaats,
Een „ruiter", uit een wajang-ruiter-
spel. De paarden zijn vqn gevlochten
en beschilderd bamboe vervaardigd.
Op den jaarlijkschen kroondag van Djocja's sultan
worden zijn kleederen in de StiUe Zuidzee geworpen.
Eerst worden de gewaden met wierook geheüiqd,
een handeling, die men op bovenstaande foto ziet.-
die waarschijnlijk nog wortelen in gebruiken uit den
voor-Hindoesclien tijd. Zoo wordt er aan natuur
krachten geofferd, als aan de vulkanen en de godin
der Zuidzee. Het offer aan de Zuidzee bestaat in
kleederen van den sultan, welke kleederen eerst met
wierook worden geheiligd en dan in zee geworpen.
Zoo is er in den kraton steeds aanleiding voor
feesten en plechtigheden, zelfs de plechtigheden,
die verband houden met begrafenis en dooden
ritueel, hebben voor Europeesche oogen soms iets
feestelijks. M. VAN DER HILST
