STOOMVAART
HONDERD VIJFTIG JAAR
De, stoomboot van Miller en Symington, die op den 15en Juli van het jaar 1789 haar eersten tocht op de Clyde maakte.
Dit was de eerste navigabele stoomboot en de Ieekening, die overigens betrouwbaar schijnt, verraadt, dat zij werd voortbewogen
door twee achter elkaar geplaatste raderen.
Zaterdag 15 Juli 1939
zal het precies 150
jaar geleden zijn,
dat de eerste stoom
boot, welke geboutvd
werd door Patrick
Miller en William
Symington, op de
breede Clyde in
Schotland, haar
proeftocht maakte.
In tegenstelling met
de faam, die Robert
Fulton den uitvinder
van de stoomboot
noemt en zijn Cler
montals het eerste
stoomschip erkent,
dient deze eer aan
Miller en Symington
te worden toege
kend. Als een hulde
aan deze vergeten
uitvinders publicee-
ren wij hier dit arti
kel, waarin de juis
te gang van zaken
wordt uiteengezet.
Van de vroegste tijden af is de voortstuwing van schepen een probleem
geweest. En uit den aard der zaak! Want om een schip voort te
bewegen, heeft men behoefte aan een groote kracht, die veel sneller
toeneemt dan de snelheid, waarmee men het schip wil voortbewegen.
Om een schip tweemaal of driemaal zoo snel voort te bewegen, heeft,
men respectievelijk een achtmaal of een zevenentwintig maal grootere
kracht noodig. Dat is een vaststaande
wet, die niet ontdoken kan worden.
De „Clermont"het eerste schip van
Robert Fulton, tijdens den proef
tocht op de Hudson. Het schip
onderhield langen tijd een dienst
tusschen New York en Albany.
tweelingboot thans oen mal geval
schelden, toch is het de Eva
van alle stoomhooten. De Queen
Mary" en de „Nieuw Amsterdam"
zijr> haar geestelijke kleinkinderen.
De uitvindingvan Miller en Syming
ton is levensvatbaar gebleken, haar
nakomelingschap heeft zich heerlijk
ontwikkeld.
Merkwaardig is het, dat Miller
na dit succes uit de associatie trad.
De man had een zuiver wetenschap
pelijk doel nagestreefd en nu dit
bereikt was, hield hij er mee op.
Zoodoende ging Symington op
zoek naar een nieuwen geldschieter,
om dezen Thomas, Lord Dundas
of Kerse pas in 1801 te vinden.
Voor diens rekening werd in 1802
het s.s. Charlotte Dundas gebouwd.
Dat was wederom een vaartuig met
één wiel, dat echter niet tusschen
twee rompen, doch aan de achter
zijde was aangebracht. Dat was
dus de eerste „hekwieler", zooals
ze op de ondiepe rivieren in Indië en
Brazilië nog steeds in gebruik zijn.
Pas na dit schip kwam Robert
Fulton, die officieel als uitvinder van
liet, stoomschip hekend staat. Deze
e toepassing van den
wind was reeds een
mooien stap vooruit,
doch op den wind kan
men niet rekenen en
handkracht bleek te
duur. Dat ging goed
voor staatsschepen, zooals de oorlogsgaleien
van Philips II, waar de veroordeelde hoeven
gratis roeiden, doch voor commercieele doel-
einden kon dat nooit wat worden.
Zoo kwam men op de mechanische voort
stuwing en zoodra in 1705 de eerste stoom
machine in prac.tisch gebruik was genomen, wierpen de uitvinders zich op het vraag
stuk der stoom voortstuwing. Zij bereikten inderdaad eenig resultaat, doch hun
producten waren slechts speelgoed, voor de practische vaart ongeschikt.
Een goed resultaat wachtte op een samengaan van geld en talent, welke ten slotte
werden aangetroffen in den persoon van Patrick Miller (1731-1815). Deze man leefde
als rustend bankier op zijn landgoed Dalwinston, in het graafschap Dumfriesshire in
Schotland. Via een zekeren James Taylor, opvoeder van zijn zoon, kwam Miller in
contact met den technicus William Symington, die zich reeds met de stoomvoort-
stuwing had beziggehouden en uit deze samenwerking groeide succes. Op den 14den
October 1788 voer op het meertje in het landgoed van Miller een tweelinghootje
d.w.z. twee scheepsrompen door één bovenbouw verbonden en overbrugd en
tusschen de beide rompen draaide het door een stoommachine bewogen voort
stuwingsrad.
Ook dit vaartuigje was echter niet veel meer dan een technisch speelding. Doch
door het welslagen aangemoedigd, liet Miller bij de Carron Ironworks te Glasgow
direct een nieuwe, grootere en stevigere tweelinghoot houwen, die in het voorjaar
van 1789 gereed kwam. De aflevering van de machine hield nog wat op, doch op
den 15den Juli van het jaar 1789 was het de groote dag, dat een door stoom voort
bewogen schip over openhaar water de Clyde
voer en daarbij een vaart van zeven mijl of 13
km. bereikte.
Deze gebeurtenis is thans precies honderd vijftig jaar
geleden en vandaar deze posthume hulde aan de ver
geten uitvinders Miller en Symington. AI mogen we hun
De „Cornet", de eerste Engelsche stoomboot, die voor praktische doeleinden
werd gebruikt. Jarenlang voer zij regelmatig tusschen Glasgow en Greenock.
Men lette op het hulpzeiltje en het gebruik van den schoorsteen als mast.
Het model is sprekend dat van 'n onttakeld
Een ieekening van de
„Savannah" in de haven
van Liverpool, na haar
eersten overtocht, die 26
dagen duurde. De ieekening
is sterk fantastic"1
