LS DE VOLENDAMMER VLOOT UITZEILT
Volendam,
hoe lang
blijft het
bestaan
deren zullen, als zij uw leeftijd hebben
bereikt dat levend schilderij wel niet
meer zoo kunnen zien. Dan zal ook
Volendam (van buitenaf binnenko
mend) wel omringd zijn met dezelfde
schablone-huisjes in seriebouw, die
vandaag den dag uit alle plaatsen van
Nederland het land inloopen; onbe
duidend, stijlloos, béte. Ga over brug
getjes en vlondertjes en kijk vooruit
Volendam nadert als een feest! Het
doet u aan als vreemd en buiten -
landschhet kon, zoo kleurig, ergens
in Scandinavië liggen en dan, al nader
komend, voelt ge: „Nee, dit is heuscli
mijn land, onze sfeer." De vleugels
der masten, onwezenlijk hoog boven
de fleurige straattafereelen en boven
de roode zeilen, schijnen te wenken.
Overal hangt het waschgoed uit als
zinnebeeld van het rijk gezinsleven;
voor de deuren busters (klompen) in
alle maten. Dat weten de Volen-
ZOETE Z
Onvermijdelijk, onstuitbaar zal een tijd, die zooveel
ni'euws brengt als dit tijdperk, ook veel ouds
vernietigen. Doorgaans is die vernieling geen moed
willige, eerder een verwaarloozing. Elke vooruitgang
eischtzoo zijn slachtoffers
zooals de automobiel het
paard verdrong en de trein
de trekschuitdien geest
des tijds kunnen wij niet
bevechten. Maar, besef
fen wij Nederlanders van
1939 wel voldoende welke
waarden en vaderland-
sche cultuurgoederen juist op dit oogenblik voor
goed verloren gaan aan de verdroogde oevers
van de thans ingedamde en verzoete Zuider
zee? Wie die verdwijnende schoonheid nog eens
beleven wil, of desnoods maar bekijken als beziens
waardigheid, die moet nu gaan. Vóór het te laat is.
et is een wonder, dat Volen -
dam nog bestaatimmers
alle mooie plekjes met een
„interessante" be
volking zijn open-
luclitvariété's ge
worden als de Hon-
gaarsche poesta-herders, Oberammergau,
de Mittelwaldsehe violenbouwerij, het hula-
dansen op Hawaii, de zg. behaarde Japan
ners of Ainoes.... toeristische attracties....
'n Wonder, dat Volendam als Volen
dam nog bestaat! Nietwaar* Haast onder
den rook van Amsterdam, drie kwar
tiertjes met de tram voor f 0.75 cent
retour en voor f 1.42 met de rondvaart
boot (die voor den prijs Marken ook even
„meeneemt"), anderhalf uur fietsen van
den Dam af, weet zich een levensgemeen
schap en -geest staande te houden die
elders allang óf verdagjesmensclit óf
heelemaai weg-gelijkgescha-
keld zou zijn. Volendam niét.
Het bleef zichzelf; geen as
phalt, geen permanentjes. Er
is iets sterkers noodig dan
de alles gelijkmakende geest
van onze eeuw om zulk een
stoeren visschersburcht te doen
wankelen. Slechts een kolossaal
monster, dat 30 km. liftig is en al
honderdzestig millioen guldens ver
slond, is daartoe in staat. Die kolos
is: De Dijk! De zoute Zuiderzee
werd een zoet IJselmeer. Naams
verandering, waterverandering,
levensverandering.
U, landgenoot, die er misschien
trotsch op is, dat u vooral niet op
z'n Amerikaansch de bollenvelden,
het Rijksmuseum, Volendam -
Marken plus het Vredespaleis in
één dag „doet", waardoor u dós
Volendam niet kent, kom mee naar
dit brok oerHolland Nog ligt
het daar in het vlakke weideland en legert zijn
woninkjes met lakroode, nuffige daken en witte
betimmeringen vertrouwelijk tegen den dijk. Uw kin-
Kerkuitgang
ZondagskleedijNauwlettend
wacht de Vdiendammer op den laat sten
slag van middernacht dan is de Maandag, de
werkweek, begonnen en wordt er uitgevaren
dammers zelf niet, maar al dat naïeve wasch-
lijntjesgedoe, even klassiek als de wasch dwars-
over-de-straat in Napels, dat treft de buitenlandsche
dames meer dan alle „pakjes". En dan is men binnen
in die zoo andere wereld en het mag voor de eerste
maal zijn of voor de twintigste, altijd opnieuw
is 't iets opgeruimds, dat den bezoeker tegenwaait.
Hel is geen „aardig, Itlein plaatsje"
En als u er straks zoo 's bent, moet u niet denken,
dat de heele bevolking bestaat uit die tien, twaalf
rookende, fotogenieke ouwe typen aan de kade met
den melkreepenventer en al die broekemannekes en
poppemeisjes van vijf en negen jaar; het mansvolk is
immers op zee en de vrouwen aan het werk. En meen
niet, dat de gemeente bestaat uit alleen dien dijk en
de zich van daar af naar
beneden slingerende zij-
stegener is nog veel meer
bebouwde kom, want het
zielental bedraagt 5100 en
breidt zich gestadig uit!
In 1938 werden er nog zes
envijftig nieuwe woningen
bijgebouwd en de bevol
king nam nog eens toe met
ruim tweehonderd, toe
vallig hetzelfde aantal als
elders in de stad dienen
de Voleudammer dochters.
Vanzelf rijst de sombere
vraag: „en waar moet dat
Zoo ziet de haven er uit
als het vriest.
