DE JOSSELIN DE JONG
Bij het vêrtrek van de postboot naar Marleen. Laatstgenoemd
eiland zal van ..voren" openblijven naar de Gouwzee, doch van
„achteren" ingelijfd worden door het later vasteland van den ge-
projecteerden Z.W. Polder. Volendam houdt, volgens de plannen,
wier uitwerking misschien nog anders verloopen kan. naast die
kleine Gouwzee een kanaalachtigen uitweg naar het alsdan weer
kleinere IJsélmeer.
'n Zweempje van vreemdelingen-„industrie"de „cute wooden shoes", de „dolle" en „postcards"
Althans in vergelijking met andere dorpen-met-attracties heejt het seizoenbezoek als bron van
inkomsten hier haast niets te beteek,enen. Overnachten doen de buitenlanders hier trouwens
zelden. Het „binnenhuis-toonen" bepaalt zich hier tot enkele pereeelen.
Een zijde van modern
Volendam, die de toe
rist nooit ziet: nóg in
visscherskleeding maakt
de huidige generatie zich
klaar voor n ander beroep
dan dat der vaderen in
de ambachtsschool te Edam.
dammer dracht?" ofwel
„Hoe lang nog?"
straks heen?" Do zce-visch als spiering, haring, sprot,
schol, garnaal, ansjovis, eertijds gevangen in vele
litten (25 kg.) en tallen (200 stuks) en vierlingen
(50 pond), is uit het zoetgeworden water verdwenen.
Slechts aal on post met een niet noemenswaardig
zootjo hot brengen de botters en spekbakken, zijnde
de nieuwe ijzeren rondbouwen, die de Zuiderzeesteun-
wet-commissies voor het IJselmeersch bedrijf be
stemden, aan den afslag, op welke vischbeurs het
Ondanks alles door den ingeboren humor dozer men-
schon zoo vroolijk toegaat. En als u misschien dacht,
dat die paar dozijn briefkaarten en fooien voor het
poseeren (ovorigens steevast dezelfde vijf, zes model
len) en popjesverkoop met souvenirklompjes in
Juli-Augustus inderdaad wat beduiden als inkomsten
uit bet vreemdelingenverkeer voor deze ruim vijf
duizend krachtige, godvruchtige werkers van de
zee, dan dione dat B. en W. en de regeering mede
gemeend hebben de bakens te moeten verzetten, den
industrieelen kant op. Zoo kent dan inderdaad
modern Volendam een schoenenfabriek (veertig,
zestig man), een paardenhaarfabriek (vijfenveertig
man) voor autobinnenbeklceding, stoelenzetels, bed
den e.d., een lingeriefabriek, enz. Maar, daarvoor is
het crisis zooals ge weet, ook deze
instellingen buiten het visschersvak
om kunnen geen grooten omzet c.q.
hooge loonen realiseeren. In de con-
fectieateliers is het grappig om te
zien hoe de meisjes, in inheemsclie
dracht, dameskleeren en lingerie
verwerken van een soort, die zij
zelf nooit aandoenEenzelfde ver
schijnsel zien we in Spakenburg,
waar de nieuw opgerichte knoo-
penfabriek alle bestaande knoo-
pensoorten vervaardigt.o.a. voor
de Parijsclie markt, terwijl een
Spakenburger in beginsel geen
enkelen knoop aan zijn kleeding
heeft: alles zit met spelden.
Toen dit contrast van ter
plaatse uit als radioreportage
door ons werd uitgezonden,
heeft liet luisterend publiek
deze kopij maar half geloofd
en toch is het zoo. Ook hier
de vraag: „Blijft de Volen
De Volendammerker
mis is wijd en zijd
bekend. Dan komen
de verstrooid wonen
de zonen en dochters
van het aloude ras
naar het plaatsje aan
den waterkant terug.
11 .ier eenmacl in *t
jaer as I karmes is
Nog steeds spoelt langs den
dijk het wijde water, ook al
zal hier, nl. even voorbij Spaan
ders, een polderdijk komen
waarbij evenwel de Gouwzee
goeddeels open blijft. Eenmaal
was dit de paaizee, die het dorp
voedde met zilveren visch en
zilte geuren; toen was er reden
tot blijheid, want der menschen
levensfut kon beloonend uitge
leefd worden in den strijd tegen
de elementen. En zoo ontstond
do Volendammer kermis, telkens
beginnend op den laatsten Woens
dag van September; misschien wol de moeite waard voor u om
dat tijdstip te onthouden. Schrijvers en schilders, dichters en
denkers, radioreporters en krantenmensclien en kunstfotografen
en bezoekers met-talent-maar-zonder-naam hebben zich elk in
zijn kunstuiting laten inspireeren door het van nature al
„gecostumeerd" bal dezer kermis. Hoe bezocht deze feestweek is,
wanneer alle noodgedwongen elders gevestigde dorpsgenooten
zich „naar huis terug" haasten om weer eens in pijbroek en
muts' te zwaaien en te draaien, moge blijken uit de nuchtere
ambtscijfers. Zoo bedraagt liet standgeld voor een zweefmolen,
op te brengen aan het gemeentebestuur, hetwelk administratief
ressorteert onder Edam, waar ook de (nieuwe) burgemeester
zetelt, f 360.terwijl de zustergemeente Edam zelf daarvoor
maar een f 40.kan vragen.
In de toekomst zal zich een bevolkingsgroep verplaatsen naar
de Noordzeekust, de jongere generatie zal gedeeltelijk opge
nomen worden in andere bedrijven, waardoor Volendam, ont
zield want ontzout, dis „Volendam" gaandeweg zal ver
dwijnen.
Wij zullen besluiten met den neutralen aanhef van do brochure
van het R.K. Comité „Red Volendam!": .het zal altijd wel
een kwestie van persoonlijk gevoelen blijven of mon de afsluiting
ziet als een heroïsche prestatie van Nederlandsche ingenieurs -
kunst dan wel als vandalisme, waarbij een schat van land
en volkseigen schoonlioid wordt geofferd aan toekomstig (land)
gewin. Zeker is echter, dat momenteel nog altijd het tragisch
element overheerscht in deze grootsche onderneming, waarvan
de gemiddelde Hollander maar weinig begrip heeft...."
