VOOR
25 JAAR
(AUGUSTUS 1914 NO VEMBE R 1918
Een uiterst boeiend, fotografisch geïllustreerd
overzicht van den tragischen volherenhrijg
welke voor 25 jaar een aanvang nam
15
glimlachte <le journalist. „Hebt u soms een robben-
jager in uw dienst, die Sven Peters heet?"
...Ta, ja," viel Egir Angerman levendig uit. „Hij
maakte deel uit van de bemanning van do „Ram"
en zit aan het eerste station: Norfisk. Wat hebt ut"
Zijn bezoeker liot hem niet uitspreken. „Wij hebben
vanmorgen bezoek gehad van een jongedame. Zij
vertelde ons een. hm, liefdesgeschiedenis zou ik
het haast noemen, al liet zij er zich niet in dien zin
over uit. Het ging om een robbenjager, die Sven
Peters lieot. Rn omdat ik wist, dat er nog slechts
één Zweedsch robbenschip uit was gevaren...."
„Ja, ja, de „Ram"," viel Egir Angerman ongedul
dig uit. „Vertel verder, als u wilt.
De journalist was spoedig uitverteld. Maar terwijl
hij vertelde, trok zich een rimpel tusschen de grijze
oogen van Egir Angerman. Als. als. die dwaze
veronderstelling, dat Sven Peters die seinen had uit
gezonden, inderdaad juist was, wat hem voorloopig
nog ondenkbaar voorkwam dan was er iets met
do „Ram".
Driftig greep hij naar de telefoon.
„Juffrouw, dringend radiogram
voor de „Ram" via Tromsö en
Vardö. Over twéé stations, verstaat
u? Zeven woorden: „Kapitein
„Ram" stop. Sein stop. Reeder
stop". Hebt u het?.... Mooi, en
dringend alstublieft.
Egir Angerman bracht een onrus-
tigen morgen door, nadat de jour
nalist hem verlaten had. Het
wachten was op antwoord van de
„Ram". Zijn vrees was eigenlijk een
beetje belachelijk, vond hij. Zoo'n
vrouwenverhaaltje. 'n soort
liefdesgeschiedenis. kon hij toch
eigenlijk niet zoo maar voor ernst
nemen.
Hij dacht er anders over, toen
hij 's middags om één uur werd
opgebeld. Want het antwoord op
zijn telegram was onheilspellend
genoeg: „De „Ram" geeft geen
antwoord. Sinds twaalf dagen
geen seinen opgevangen van het.
schip
Met een zenuwachtig gebaar
greep Egir Angerman naar de tele
foon. „Militair vliegveld Kiruna,
juffrouw. Dringend.
Kiruna het noordelijkste vlieg
veld van Zweden.
De kleine baai voor Norfisk koes
terde zich spiegelglad en ijsvrij in
in een mild lentezonnetje. De rots
achtige kust was bedekt met
grauwe, vadsige zeehondenlijven,
die zich zonden in het stralende
licht van de poollente. Hoog daar
boven cirkelde een gedrochtelijk
ding: een amphibie van de mari-
tiomc basis Kiruna.
De eerste bestuurder, een luite
nant., keek herhaaldelijk naar zijn
waarnemer om. „Nou?.
„Een oogenblik, luitenant,"
schreeuwde de sergeant, die hem
weliswaar niet verstond, maar zijn
ongeduld begreep. „Ik ben 'm weer
kwijt.
De amphibie maakte nogmaals
een rondje. Daar beneden lag een
hut, maar geen Rterveling liet zich
zien. Met een boozen blik keek de
luitenant opnieuw om. Hoe eerder
hij dalen kon, hoe liever.
„Ik héb hem," schreeuwde de
sergeant. „De „Ram" gevonden.
Onttakeld door den storm en afge
dreven naar het ijs. Alles wel aan
boord; de Amphibie III blijft in
de nabijheid.
„Gelukkig," mompelde de luite
nant. Schielijk als een zwaluw
scheerde hij over het water van de
baai. Vlak bij de kust. streek hij
neer, tot consternatie van duizenden
robben, die met slagen en beten
hun pasgeboren jongen het water in
dreven.. In een oogwenk tijds was
de rubbersloep uitgezet en eenige
minuten later snelden de twee man
nen op de eenzame hut toe. De sergeant trapte
de gesloten deur open en het volgende oogenblik
traden ze binnen.
„Karinina...." mompelde een zwakke, ijlende
stem op het stroobed.
De luitenant knielde erbij neer. „Dysenterie,"
mompelde hij, met iets in zijn stem. dat tegelijk wal
ging en medelijden verried. „Arme kerel. We kunnen
hem zoo niet vervoeren, sergeant. Het is het beste dat
jij hier blijft en ik een dokter ga halen. Wat is dit
hier? Een pakje. Een schrift of een boek. Karinina
Selbach, Ostersund. Goed, ik zal het maar mee
nemen."
„Karinina mompelde de uitgeteerde man.
Het houtvuur in de schouw knetterde vroolijk
en vervulde het kleine vertrek met de aromatische
geuren van denueschors en hars. Sven Peters staarde
van de krant, die het bericht van zijn herstel had
gebracht, naar het dagboek op 'zijn knieën. Zóó was
het gegaan
Het briefje van Karinina trilde in zijn hand. „Zoo
dra je thuis bent, kom ik je antwoord brengen," had
zij geschreven. En nu waren zijn oogen met een schit
tering van verwachting gericht op de deur. De auto
stond daar voor het venster en in de ga,ng klonken
schreden. Toen week de deur.
Daar stond ze. Karinina. Liever, véél liever dan
hij haar vroeger had gekend. Zij keek hem aan en het
scheen, dat zij niet nader durfde te komen. En hij
kon niets zeggen, ofschoon hij tot voor dertig secon
den precies had geweten wat hij zeggen wildp
Er klonk een snik bij de deur en plotseling begon
hij te spreken. Heel moeilijk en stootend. „Lieveling,
de tijd hoeft veel moois en liefs tusschen ons ver
nietigd, maar
Hij boog schuldbewust het hoofd, maar eensklaps
hoorde hij Karin's stem dicht aan zijn oor.
„Maar één ding niet," zei ze snikkend. „Niet de
teedere herinnering aan dat uur, toen je me Karinina
noemde, Sven.
ooooooooooooooooooooooo
O
De vier verdwaasde jaren van den eersten wereldoorlog staan met
bloedroode letters opgeteekend in het geschiedboek der menschheid.
Alom verwoesting en dood
Alom armoede, moreele en lichamelijke ellende.
Alom hartverscheurend verdriet
Millioenen dooden, wier grafkruisen in eindelooze rijen de kerk
hoven van Europa bedekken, tientallen slagvelden, honderden ver
nielde dorpen en steden, houden de herinnering levendig aan den
bloedigsten en hardnekkigsten kamp, welken de volkeren in den
loop der tijden ooit onder elkander voerden.
O
fsc-hoon lang voor 1914
deze oorlog werd voorbereid
en begonnen, en hij, zij het
onbloedig, lang na 1918 werd
voortgezet, herdenkt de mensch
heid toch. binnen luttele dagen
het sombere uur der eerste oorlogsverklaringen,
welke in Augustus 1914 een einde maakten
aan een ruim veertigjarige vredesperiode in
liet oude Europa.
Den lezers van middelbaren leeftijd staan
die eerste gewpldig spannende dagen van
Augustus 1914 ongetwijfeld nog scherp voor
den geest.
Het jongere geslacht zal het moeilijker vallen
zich de verwarring en de ellende van dat tijds-
gcwricht voor oogen te stellen, al moeten zij in
deze dagen van hernieuwde spanning toch wel
iets begrijpen van het schokkende drama, dat
de volken toen hebben beleefd.
Immers, toen evenals nu, politieke en mili
taire bondgenootschappen zonder einde! Hate
lijke perscampagnes voor en na! Overal een
immer hooger opgevoerde bewapening! Een
wedloop naar den gapend-en afgrond, die
oorlog heet!
Destijds werd een politieke moord- de aan
leiding tot het uitbreken van den wereldbrand.
Heden kan iedere overrompelende- en geweld
dadige oplossing van de tallooze volkenrechte
lijke problemen, welke de wereld beroeren, de
spanning verbreken en de oplossing van het
ooooooooooooooooooooooo
9
9
O
9
O
9
O
9
O
<1
O
O
O
O
O
O
9
O
9
9
o
9
O
O
O
O
O
O
9
9
O
9
9
o
O
c>
O
o
O
O
O
O
O
9
O
O
O
O
O
O
9
O
O
9
9
9
O
O
9
O
O
9
O
O
9
9
9
9
O
O
O
9
9
O
9
O
9
9
9
O
9
o
9
9
9
9
O
9
o
9
vraagstuk door de niets en niemand ontziende
macht der wapenen onvermijdelijk maken!
Wel zeldzaam tragisch is de hier zich op
dringende parallel!
Intusschen: een foto weegt vaak op tegen
duizend woorden! Beter dan breedvoerige
politieke of militaire beschouwingen is het
fotografische beeld in staat, om kort en kern
achtig de gebeurtenissen dier dagen van ver
schrikking en onrust in de herinnering te
roepen.
Daarom sullen wij in de komende weken en
maanden trachten, in een uitzonderlijke en
vaak nergens eerder gepubliceerde fotografische
documentatie, den loop der gebeurtenissen en
de ontwikkeling van den economischcn en
politieleen toestand van een kwart eeuw geleden
te illustreeren.
Wij twijfelen er geen oogenblik aan of jong
en oud zal met de grootste belangstelling deze
samenvattende documentaire geschiedenis van
den wereldoorlog tegemoet zien
Bij voorbaat vestigen wij daarom reeds heden
aller aandacht op deze unieke publicatie, welke
straks een zeldzaam pakkend overzicht zal
vormen van den strijd onder de volken, die
nimmer door een tweeden moge worden gevolgd
OOOOOOOOOOOOOGOOOOOOOOOOOOOOOOOOOGOOOOOO-O-OOOOOOO-OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
