I
D
m
p
f
ff
i
-V J - ,v'
AjtK.ift»csi» ^V« -
I
Op de Farijsche boulevards heerschic een ongekende drukte.
De menschenmassa'8 schaarden zieh dicht rondom de rede
naars, die trachtten de geestdrift voor den oorlog tegen
Duitschland los te slaan, en demonstraties van oorlogsvrij
willigers, die met ontplooide vanen door de straten van de
Lichtstad trokken, vonden overal plaats.
Z.K.H. prins Alexander van Servië, de opvolger, eerst als
regent, van koning Peter van Servië, die zich, ten gevolge
van het drijven eener machtige oppositie, uit de regeering
had teruggetrokken. Alexander van Servië was de man in
wiens land de m isdaad gebeurde, die het geweldige militaire
mechanism e der groote mogendheden ten slotte in werking stelde.
De moord te Serajewo op den Oosten-
rijleschen troonopvolger en diens
gemalin was de vuurvonk, die de lont
ontbranden deed in het kruitvat van
het Europa dier dagen. Men schreef
toen 28 Juni 1914. Spoedig volgde in
geheel Europa de eene nota de an
dere tusschen de regeeringen van
oost en west, van noord en zuid.
e reeds sinds jaren hoog opgevoerde be
wapening, de verdei- door allerlei poli
tieke demarches, perscampagnes en
opzienbarende bezoeken van staatslieden
bij herhaling verontruste publieke mee
ning hadden in verschillende staten de spanning ondraaglijk
gemaakt, en zoo brak ten slotte de wel reeds lang onver
mijdelijk geachte wereldbrand, toch nog op een geheel onverwacht oogen-
hlik, in Europa uit. Binnen tien dagen waren talrijke staten in oorlog.
Graaf Etienne Tisza, de Hongaarsche
minister-president, aan wiens ge
matigdheid en bezonnenheid het te
danken was, dat de Oostenrijksclie
troepen althans niet onmiddellijk na
het gebeurde te Serajewo Servië
binnenrukten. Zijn vasthouden aan
de door hem voorgestane politiek
van harde doch niet onvervulbare
voorwaarden, ter genoegdoening aan
Servië te stéllen, kon de catastrophe
van den wereldbrand niet verhin-
De Engelsche staatsman lord Grey,
destijds minister van Buitenlandsche
Zaken. Een vredelievende figuur, te
vergelijken met minister Chamberlain
in onze dagen. Zijn interventie om
het conflict te bezweren bleek ijdel.
Hij had geen voldoende sterke naiuur
om zich te onttrekken aan het netwerk
van diplomatieke verdragen. Ofschoon
voorstander van ,;de vrije hand" had
hij, in een brief aan den Fransehen
gezant Gambon, zijn land toch moreel
aan Frankrijk gebonden.
Toen de eerste oorlogswolken zich samenpakten, von
den er in de straten en op de pleinen van Berlijn
talrijke demonstraties plaats, waarbij de bevolking
de grootste aandacht schonk aan de gespannen be
trekkingen tusschen Oostenrijk-Hongarije, den bond
genoot vcm Duitschland, en Servië. Tegen het uiterste
moment van het verloopen van den duur van het
ultimatum verzamelde de menigte rich in dichte drom
men voor de bureau's der dagbladen, en toen de ver
breking der onderhandelingen bekend werd, schreeuwde
men op de stoepen voor de Oostenrijksch-Hongaarsche
legatie:Weg met Busland". Ook voor de Ilussische
en Fransche legaties vonden demonstraties plaats.
Op onze foto ziet men hoe een enorme volksmenigte
in den Lustgarten hoera's uitbrengt op den Duitschen
en den Oostenrijkschen keizer, na het verbreken der
diplomatieke betrekkingen, tusschen Oostenrijk en
Servië. Op don achtergrond de Dom.
Men herinnere zich slechts de volgende nuchtere, doch veelzeggende feiten:
Op 23 Juli overhandigt de Oostenrijksch-Hongaarsche gezant het ultima
tum aan Servië.
Op 25 Juli weigert Servië aan de gestelde eischen te voldoen. De Oosten-
rijksche gezant verlaat Belgrado en Servië
mobiliseert.
Op 26 Juli hebben bij Semlin de eerste
vijandelijkheden plaats tusschen Oosterrijk
en Servië.
Op 28 Juli keert Poincaré, die bij den
tsaar van Rusland op bezoek was, naar
Parijs terug. Intusschen was in Rusland
reeds tot gedeeltelijke mobilisatie besloten.
Op 29 Juli telegrafeert de tsaar aan kei
zer W ilkelm, dat hij voorziet maatregelen te
moeten nemen, die tot een oorlog leiden.
Op 30 Juli heeft in Duitschland een ge
deeltelijke mobilisatie plaats.
Op 1 Augustus mobiliseert Frankrijk,
richt Duitschland een ultimatum aan Rus
land en Frankrijk, en wordt de Duitsche
mobilisatie afgekondigd. Xog denzelfden dag
bezetten Duitsche troepen de stations der
lijn Luxeinburg-Trier.
Op 2 Augustus verbreekt Duitschland
de diplomatieke betrekkingen met Rusland.
Op 3 Augustus richt Duitschland een ulti
matum aan België en verklaart zoowel aan
1 rankrijk als aan België den oorlog. Den
avond van dien zelfden dag rukken de eerste
Duitsche troepen België binnen.
Het bloedigste werelddrama was begonnen
Op 31 Juli, toen de wereld in volle
gisting verkeerde, werd de leider der
Fransche socialisten, Jean Jaurès,
doodgeschoten in Oafé du Croissant,
in de Rue Montmartre, te Parijs.
Jaurès had als hoofdredacteur der
„Humanité" zich steeds verzet tegen
den driejarigen dienstplicht. „Daarom
schoot ik hem dood," verklaarde zijn
moordenaar, de student Villain. Deze
moord geschiedde vijf weken nadat
een Serviër den Habsburgschen prins
had doodgeschoten.
Van de generatie, welke deze dagen van
spanning, en do daarop gevolgde jaren van
