PANORAMA-
OORLOGSKRONIEK
Maandag 25 September
Ecu document van
blijvende waarde
voor latere tijdei»
Dinsdag 26 September
PE ECONOMISCHE OORLOG
WeeU van 25 September tot 1 October 1939
Sinds den Russisehen inval in Polen heeft in
Estland zenuwachtigheid geheerscht, in weerwil van
het feit, dat er geen concrete aanwijzingen zijn, dat
Ruslands plannen zich tot de Oostzeestaten uit
strekken.
In politieke kringen te Tallinn heeft het blijkens
hier ontvangen berichten ernstige bezorgdheid
gewekt, dat de minister van buitenlandsehe zaken
Selter, die naar Moskou was gereisd 0111 er '11 handels
verdrag te onderteekenen, plotseling is terug
gekeerd.
Minister Selter had Zondagavond een bezoek aan
de Russische opera gebracht, toen hij een verzoek
ontving om onmiddellijk naar het Kremlin te komen.
De daar gehouden besprekingen waren aanleiding,
dat hij vanmorgen vroeg met een extra-vliegtuig
naar Tallinn is teruggekeerd, waar hij onmiddellijk
na zijn aankomst een langdurig onderhoud met den
staatsoudste Pats had. Later op den avond werd een
langdurige kabinetsvergadering ge
houden, waaraan Pats eveneens
deelnam.
Het schijnt, dat het den minister
niet is gelukt, Rusland een bevre
digende verklaring te geven van de
Poolsche onderzeeboot „Orzel" uit
Tallinn, die daar onlangs bescha
digd was aangekomen en geïnter
neerd werd. Hij slaagde er evenmin
in Moskou er van te overtuigen,
dat de vlucht geschied is zonder
Estlandsche hulp.
Volgens geruchten zou er ook
sprake van kunnen zijn dat Sovjet-
Rusland een basis voor zijn marine
strijdkrachten in de Estlandsche
wateren verlangt.
Geruchten doen overigens van
daag in zoo'n groot aantal de ronde,
dat het publiek nu langzamerhand
heelemaal niet meer weet wat er
werkelijk gebeurd.
We hebben het „mysterie van
den zeeslag", het „mysterie van
Friedrichshafen" en het „mysterie van den Pool-
sc.hen president".
Volgens een bericht uit Bergen is daar 's ochtends
0111 9 uur een hevig geschutvuur gehoord op ongeveer
25 km. buiten de kust. Men meende, dat er een zeeslag
aan den gang moest zijn. De Noorsche marinestaf
heeft later naar aanleiding van die berichten ver
klaard, dat „kanonvuur" ontstaan is door ontplof
fingen van dynamiet in de fjorden bij Bergen, doch
de kustbewoners slaan geen geloof aan deze niede-
deeling.
De Zwitsersche generale staf deelde mede, dat
Generaal von
militaire chef
Duitschland bezette
Polen.
Zondagavond na negen uur een vliegtuigaanval is
gedaan, welke klaarblijkelijk de Zeppelin-fabrieken te
Friedrichshafen ten doel had. Men hoorde het ont
ploffen van de bommen en de schoten van de luchtdoel-
artillerie. Ook heeft men lichtsignalen gezien.
Later op den avond tusschen tien uur en midder
nacht werd van verschillende Zwitsersche grens
plaatsen gemeld, dat men het geronk van vliegtuigen
hoorde.
's Avonds gaf het D.N.B. een bericht, dat in een
mededeeling van het Duitsche oppercommando
gewag gemaakt werd van acht Fransche vliegtuigen
die waren neergeschoten. Volgens dit nieuwsbureau
ging het hier om vliegtuigen, die
Zondagavond boven Friedrichs
hafen waren gesignaleerd. Zij had
den geen bommen geworpen en
geen schade aangericht.
In den loop van den nacht van
Maandag op Dinsdag kwam het
verzoek dit bericht weer in te
trekken. Een mysterie dus, dat
echter nog geheimzinniger werd,
toen Dinsdagmiddag, nadat des
ochtends Zwitsersche ooggetuigen
nog eens het feit van den lucht
aanval hadden bevestigd, van
Fransche gezaghebbende zijde werd
ontkend, dat Fransche vliegtuigen
gisteren Friedrichshafen hadden
gebombardeerd: geen enkele order
nopens zulk een bombardement had
de Fransche luchtmacht bereikt.
Wat de Poolsche regeering be
treft, hiervan wordt verteld, dat
men van Roeineenschen kant haar
vertrek naar Frankrijk niet kan
toestaan, aangezien de Duitsche re
geering dit klaarblijkelijk als een onvriendelijke
daad jegens haar zou beschouwen. President Moscicki
en generaal Snugly Rydz zijn geïnterneerd. Men zegt,
dat president Moscicki zou aftreden ten gunste van
Paderewski, den beroemden pianist, die reeds eenmaal
president van Polen was. Dit laatste bericht wordt
van Poolsche zijde tegengesproken.
Intusschen werden twee Zweedsche booten getor
pedeerd, (lie met hout en houtpulp geladen op weg
naar Engeland waren. In Zweden is men verwon
derd, aangezien men hout niet als contrabande be
schouwde.
Het „veld der Torens"
in de hoofdstad van
Estland, het vroege
re Beval, dat- tegen
woordig Tallinn heet.
Bundstadt, de
van het door
gebied in
Op de Noordzee heeft een treffen plaats gehad
tusschen Duitsche vliegers en een deel der Britsche
vloot.
Het Duitsche opperbevel deelt over dit treffen
in zijn communiqué van hedenmorgen het volgende
mede:
„Duitsche vliegtuigen hebben gisteren Engel-
sche zeestrijdkrachten: slagschepen, een vlieg
tuigmoederschip, kruisers en torpedojagers in het
midden van de Noordzee met succes aangevallen.
Behalve een vliegtuigmoederschip, dat vernield
werd, is een slagschip door verscheiden zware
treffers geraakt. Onze vliegtuigen hebben geen
verliezen geleden."
De Britsche minister van Marine,Winston Churchill,
heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat hij van den
opperbevelhebber der Home Fleet, sir Charles Forbes,
de volgende mededeeling heeft ontvangen
„Gistermiddag is in het midden van de Noord
zee een eskader, bestaande uit slagschepen, een
vliegtuig-moederschip, kruisers en torpedojagers,
door 20 Duitsche vliegtuigen aangevallen. Geen
enkel Britsch schip werd getroffen en aan
Britsche zijde werd niemand gedood of gewond.
Een Duitsche vliegboot is neergeschoten, een
andere zwaar beschadigd. Later is een Duitsch
vliegtuig op zee gedaald. Een Britsche torpedo
jager heeft zich daarheen begeven en de vier leden
der bemanning zijn gevangen genomen."
Tegen half drie werd het Hollandsche verkeers
vliegtuig de „Mees", op weg van Kopenhagen naar
Amsterdam, aangevallen door een machine, die, naar
later bleek, van Duitsche nationaliteit was. Hoewel
het hier een noodlottige vergissing betrof, werd het
Nederland sche vliegtuig verschillende malen door
kogels getroffen, terwijl een Zweedsche passagier
gedood werd.
Van Duitsche zijde deelt men ten aanzien van
het torpedeeren van Zweedsche en Finsche schepen
mede, dat hout en houtpulp wel degelijk contrabande
zijn, aangezien hiervan cellulose gemaakt kan worden,
dat men voor de vervaardiging van explosieve
stoffen gebruikt.
In Frankrijk werd de communistische partij ver
boden, in België vloog een spoorwegbrug in de lucht
ten gevolge van de ontploffing van een lading dyna
miet, die door de militaire autoriteiten was aange
bracht. In Duitschland werd de grens tusschen
West- en Oost-Opper-Silezië opgeheven, zoodat een
deel van de oude grens hersteld werd.
Churchill gaf in liet Lagerhuis een verslag over
den strijd van Engeland tegen de duikbooten,
waarin hij o.a. zei:
ln de eerste week van den oorlog werd voor
een tonnage van 65.000 ton aan Britsche
schepen tot zinken gebracht. In de tweede week
46.000 ton, in de derde week 21.000 ton en in de
laatste zes dagen slechts 9.000 ton. Inmiddels
worden groote troepenkonvooien geëscorteerd
naar hun verschillende bestemmingen, worden
vijandelijke koopvaardijschepen van de zeeën
verdreven en zijn ruim twee millioen ton Duitsche
schepen naar neutrale havens geweken of opge
bracht."
14
Churchill deelde verder mede, dat, naar wordt
aangenomen, de „Breinen" zich in een Noord-Rus
sische haven bevindt.
Het Britsche ministerie van Economische Oor
logsvoering deelt mede, dat in de week, eindigend
op 26 September, de Britsche contrabande-
