n
r
Een typisch houttransport, gesleept dour een Finsche
stoomboot door de wateren van het Pimlaharju-meer
Het houtvlot heeft een min of meer gestroomlijnden
vorm, ten einde den weerstand zoo klein mogelijk
te maken.
Geheimzinnig zijn de zomersehe avonden, zander
nacht, als een bleek, onwerkelijk licht blijft hangen
over de aarde, het water der droomende meren doet
glanzen als gepob' t metaal binnen den donkeren
krans der begroeide oevers. Met volle teugen geniet
de Fin van zijn drie zomermaanden. De scholen
sluiten hun deuren om de jeugd/-aar deel te geven
van den rijkdom der wijde, vrije, iiatuur. En de
korte, aarzelende schemer daalt, vereenigt zich het
landvolk bij zang en dans, klinken de echo's van oude,
vertrouwde melodieën met weeken, treurigen galm
over het meer.
Onbarmhartig streng is het wintertij, het vroege
duister, eindeloos door de lange nachten, de huizen
eenzamer dan ooit in het witgesluierd bosch, aan de
blankgestolde meren. Dan trekt het leven zieh samen
in de veilige beslotenheid van de eigen woning, aan
den haard, waar de berkeblokken vlammen, knet
terend en knappend. In die avondlijke uren leeft de
volksfantasie, krijgen sagen van het land nieuwen
gloed, zooals de vertelkunst van telkens andere
geslachten het sprookje vol duister gebeuren varieert
op het oudé thema. En dan vervalt, ook de Fin, als
de koude striemt en de wintersche verlatenheid van
het noorden zoo meedoogenloos drukt, in de eenige
ondeugd die hem eigen is: het drankmisbruik, dat
zelfs een rigoureuze drooglegging in de jaren 1919-'32
niet kon uitroeien, dat er een levensbehoefte is
geworden, helaas ook de aanstichter van veel kwaad.
Het is de eenige ondeugd van een merkwaardig
genoeg zeer sterk en oergezond volk. Twee begrip
pen immers beheerschen het Finsche leven, bepalen
uiteindelijk constitutie en mentaliteit: sauna en
sisu. De sauna is het Finsche bad, het geheim van
de physieke kracht dezer mensehen? van het meest
merkwaardig sociaal gebruik ter wereld, de oven,
waar de wereldvermaarde Finsche athleten als het
ware worden gebakken. Zonder sauna is de Finsche
samenleving ondenkbaar; het is een meer dan dui
zendjarige cultus om 's avonds na den arbeid in een
daartoe ingericht vertrek op het platteland
meestal een afzonderlijk gebouwtje een bad te
nemen in verhitte lucht, vermengd met damp van
water, uitgestort op heeten steen en om den bloeds
omloop en uiteindelijk het transpireeren te bevorde
ren door zichzelf met bussels berketwijgen te slaan.
I rijwel elk huls op het Finsche platteland in de
steden kent men gemeenschappelijke inrichtingen
heeft zijn sauna. Het is een eenvoudig, ruw houten
vertrek met een verhoogde brits om op te zitten of te
liggen, een oven van ruwe steenblokken, terwijl bak
ken en wateremmers en eindelijk de bussels berke-
Finland is een der houtrijkste landen van Europa. Het houtvlotkanaal van Myllykoski, waardoor mil-
lioenen boomstammen naai* de zaagfabrieken en stapelplaatsen worden gestuwd.
Het imposante Griek ioh-Katholieke klooster te Valamo,
dat op een eilandengroep van het meer Laatokka
(Z.O. Finlandis gelegen.
Interieur van een plattelandssauna in Finland.
Op den achtergrond ziet men de verhoogde brits,
waarop de baders plaats nemen, rechts in den hoek
den oven van ruwe «temen, wam in het berkevuur, dat
het vertrek op temperatuur brengt, en verder de benoo-
digde emmers en den onmisbaren bussel berketwijgen.
twijgen tot de uitrusting belmoren. Van ouds is deze
sauna als het ware een geheiligde plaats, waar zieh
in bet avondlijk uur de Finsche familie vereenigt
óm te baden, dat wil zeggente verblijven in de zeer
beete, met waterdamp vermengde lucht, welke ver
kregen wordt door bet felle stoken van den oven en
liet uitgieten van water op de verhitte steenen. Men
is er langdurig bijeen, met een vrijmoedigheid, die nu
eenmaal 's lands wijs, ons Nederlanders vreemd is,
men zingt en praat er en laat rustig de liitte op zich
inwerken, wat '11 hevig transpireeren tot gevolg heeft.
Is bet lichaam goed van de hitte doortrokken, dan
moeten de berkebussels nog eens extra den bloeds
omloop stimuleereu, waarna men zich met koud
water afspoelt, 's zomers een duik neemt in het meer,
de meest geharden 's winters zich rollen in de mulle
sneeuw. Flinke massage' met zeep en horstels, her.
nieuwd afspoelen en eindelijk een korte rust en men
verlaat de sauna als een volkomen herboren mensch.
Is de sauna het geheim der gehardheid en stoere
kracht van den Fin, voor zijn aard en karakter is
de sisu beslissend. Vertalen laat het woord zich
niet. Het is een begrip, historisch gegroeid uit het
Finsche volksleven. In eeuwen van verdrukking en
strijd, waarbij de Fin zijn schamel bezit, moeizaam
veroverd op schralen, onwilligen grond, telkens op
nieuw teloor zag gaan, is hij evenzoovele malen
teruggekeerd en herbegonnen met koppige taai
heid, verbeten volharding. Alleen de man, die
bij eiken nieuwen tegenslag zijn kracht voelde
groeien en doorzette, wanneer alles verloren scheen,
kon uiteindelijk zegevieren. Zulk een man
had sisu, een geheimzinnige macht in zich, die
hem te hulp kwam als zijn physiek kunnen tekort
schoot. Het is deze sisu, de onbluschbare geest
van den pionier, die nog leeft in het Finland van
vandaag en er den lioogen graad van cultuur en ont
wikkeling op vrijwel elk gebied heeft mogelijk ge
maakt. FRED. THOMAS.
Zomeravondstemming
aan het
meer bij
Vnoksi.
