1
17
te verkrijgen moet echter een werkelijk gevestigde
vrede zijn, niet een lastige wapenstilstand welke
door voortdurend herhaalde bedreigingen onder
broken wordt.
Wat staat zulk een vrede in den weg? Het
is de Duitsche regeering en de Duitsche regeering
alleen, want zij is het, die door herhaalde daden
van agressie aan geheel Europa de rust ontno
men heeft en in de harten van al haar nabuur
landen het steeds aanwezige gevoel van onveilig
heid en vrees heeft geplant.
In Finland gaat men door maatregelen te nemen
ten einde op het ergste voorbereid te zijn. Intusschen
hebben Scandinavië en de Vereenigde Staten stappen
gedaan te Moskou, waarbij uitdrukking werd gegeven
aan „de ernstige hoop", dat er niets zou gebeuren,
wat schadelijk zou kunnen zijn voor de vreedzame
betrekkingen tussohen Finland en de Sovjet-Unie.
11e Finsche minister van buitenlandsche zaken
verklaarde in een interview, dat Finland wel goede
relaties met den Sovjet-Unie wenscht te onderhouden,
doch in verband met het neutrale standpunt, dat de
staat inneemt, geen verbond wil sluiten.
Ile Moskousche voorstellen zouden hedenavond
in code-telegram te Helsinki ontvangen zijn, doch
men laat zich niet uit over den inhoud.
Uit het Duitsche legerbericht blijkt nog, dat de
Franschen vandaag drie bruggen over den Rijn,
nl. bij Wintersdorf, Breisach en Neuenburg hebben
laten springen.
Vrijtlag 13 October
De onderhandelingen tusschen Finland en Rusland
weiden vandaag voortgezet, de onzekerheid duurt
echter voort, en alles wijst er op, dat Finland zich op
het ergste voorbereidt. Het is verboden telefoon te
gebruiken voor niet beslist noodzakelijke gesprekken,
een moratorium is afgekondigd voor iedereen, die
onder de wapenen is, dit moratorium geldt ook voor
de belastingen. Vele buitenlanders verlaten Helsinki,
het zijn voornamelijk echtgenooten en kinderen van
in Finland gevestigde Zweedsche onderdanen, die
in het vaderland den loop der gebeurtenissen willen
afwachten. Aan de Zweedseh-Finsclie grens bevinden
zich vele vluchtelingen, die de grens echter voor een
groot deel nog niet overschreden hebben, omdat zij
in Zweden maar een klein bedrag aan Finsch geld
kunnen wisselen.
De activiteit van Rusland in de Oostzee-landen
heeft een stijgende onrust in Scandinavië ten gevolge
gehad. De volgende stap van den Zweedschen koning
is dan ook wel te verklaren.
INITIATIEF VAN PEN' KONING
VAN ZWEDEN
Koning Gustaaf van Zweden heeft de koningen
van Denemarken en Noorwegen alsmede den
Finschen president uitgenoodigd voor een con
ferentie in Stockholm. De drie staatshoofden
hebben deze uitnoodiging aanvaard en zullen in
gezelschap van hun ministers van buitenlandsche
zaken naar Zweden vertrekken. De conferentie
van Stockholm zal 18 October aanstaande worden
gehouden.
In Noord-Zweden zijn nieuwe categorieën reser
visten onder de wapenen geroepen. Men verklaart
dit door het feit, dat het aantal reservisten, dat in dit
gebied is opgeroepen, toen de defensie in begin Sep
tember versterkt werd, betrekkelijk klein is geweest,
De geheimzinnige onderhandelingen van den
Turkschen minister van buitenlandsche zaken,
Saradzjogloe, zouden ten slotte toch tot een verdrag
geleid hebben, waarbij „de kool en de geiten", in dit
geval Rusland, Engeland en Frankrijk, gespaard
zouden zijn. Vanmiddag bezocht de minister voor
den zooveelsten keer Molotov.
Moskou zond een uitgebreid en objectief uittreksel
van de rede van Chamberlain uit. Tevens ging het
gerucht, dat de Roemeensche troepen, die krachtens
de overeenkomst met Boedapest van de Hongaar-
sclie grens werden teruggetrokken, nu naar Bessarabië
zijn overgebracht. Men kan aan dat alles velerlei
conclusies vastknoopen, doch het blijven gissingen.
De Duitscliers uit Letland en Estland zullen
allemaal naar Gotenhafen (het vroegere Gdynia)
gestuurd worden, waar de vroeger door Polen be
woonde huizen leegstaan. Dokters, apothekers,
predikanten verlaten, voor zoover ze van Duitsche
afkomst zijn, de Oostzeelanden, ook de vroegere
opperbevelhebbers van Estlandsche en Letlandsche
vloten hebben zich voor evacuatie opgegeven.
Vrijwel allo gevangenen van Duitsche afkomst, die
in Estland en Letland hun straf uitzitten, geven er
de voorkeur aan naar hun vaderland te vertrekken.
In ons land werd het nieuwe Amstelstation te
Amsterdam in gebruik gesteld en het Rijksmuseum
gaat weer open, doch nu om daar exposities te
houden van werken van levende schilders. Dé oorlog
lijkt zoo ver weg, dat de rijkscommissie nu zelfs
besloten heeft met ingang van heden de vertooning
van oorlogsjournaals in de bioscopen toe te staan.
Doch men is somber gestemd omtrent de vredes-
kansen na de rede van Chamberlain. Deze rede is
weliswaar in Engeland en Frankrijk gunstig ont
vangen, doch in Duitschland is men van meening,
dat Chamberlain de door den Fiihrer toegestoken
vredeshand heeft teruggestooten. Er is even sprake
van bemiddeling der Vereenigde Staten om een
werkelijken oorlog in West-Europa te voorkomen,
doch dit wordt meteen weer tegengesproken.
Intusschen deelt de Engelsche admiraliteit mede:
Vrijdag, de 13de October, is een zwarte dag geweest
voor de Duitsche onderzeeërs. Drie zijn er vernield.
De Britsclie zeestrijdkrachten, die jacht maakten
op de duikbooten, hebben kans gezien eenige over
levenden van de Duitsche duikbooten op te pikken.
Zaterdug 14 October
De vreugde over het bericht van het tot zinken
brengen der drie Duitsche duikbooten moet in het
Engelsche kamp wel aanmerkelijk bekoeld zijn na
de volgende mededeling der Engelsche admiraliteit.
ROYAL OAK GETORPEDEERD
De secretaris van de admiraliteit betreurt te moe
ten mededeelen, dat Zijner Majesteits Royal Oak"
gezonken is, naar men aanneemt door de actie van
een duikboot. Van de ca. 1100 opvarenden zouden
er niet veel meer dan vierhonderd gered zijn. Hoe
wel dè Royal Oak niet tot het nieuwste type slag
schepen der Engelsche vloot behoort, wordt de tor
pedeering van dit vaartuig toch als een ernstig ver
lies voor de marine beschouwd.
De Duitsche pers informeerde ook weer naar het
lot van het Britsclie vliegtuigmoederschip Ark
Royal. Zij verklaart thans het bewijs te bezitten, dat
de Ark Royal tot zinken is gebracht. De ondergang
van dit schip wordt echter door de Engelsche regee
ring andermaal beslist ontkend.
In Rusland vlot het nog niet met. de onderhande
lingen met Finland. De Finsche delegatie heeft ten
minste het besluit genomen Moskou te verlaten om
met haar regeering overleg te plegen. Dit beteekent
echter niet, zoo verzekert men uitdrukkelijk, dat de
onderhandelingen afgebroken zijn.
De Finsche minister Erkko hield hedenavond een
radio-rede voor het Amerikaansche volk, waarin hij
o.a. zeide:
„Enkele dagen geleden reeds had ik mij er
op verheugd tot het Amerikaansche volk te
spreken, maar omstandigheden, waarover wij
zelf niet te beschikken hadden, maakten zulks
onmogelijk. Thans evenwel kan ik u van den
huidigen toestand op de hoogte stellen. Wij
Finnen hebben steeds een vreedzaam volk
willen zijn en wij wenschen vooral niet een
bijdrage te leveren tot den chaos van het oogen-
blik. Helaas is de springvloed thans ook onze
kusten gaan teisteren. Wij zijn tot preventieve
maatregelen gedwongen. Dit was noodig, omdat
wij ons genoopt gevoelden die mate van veilig
heid te bereiken, die wij onszelf verschaffen
kunnen.
Het Fransche legerbericht luidde als volgt:
Vijandelijke patrouilles ontplooien activiteit in de
gebieden westelijk van de Saar en ten zuiden van
Zweibriicken. De verkenningspatrouilles werden
teruggeworpen. Zuidwestelijk van Saarbriicken heftig
artillerievuur.
Hoewel het Britsclie leger nog niet actief is opge
treden heeft het al een zekere vermaardheid gekregen
in het „zich onzichtbaar maken". Men vertelt o.a.,
dat men door steden en dorpen kan rijden, waar
eenheden van het Britsclie leger liggen, zonder dat
men hiervan iets bemerkt. Men ontdekt nergens
een kanon en toch staat de heele streek vol met
kanonnen. Vliegtuigen, vliegvelden, vliegtuigenlood-
sen zijn alle zoo gecamoufleerd, dat men er voorbij
loopt zonder iets te zien.
Vanmiddag vertrok een door de Duitsche regee
ring beschikbaar gestelde trein met diplomaten van
Berlijn naar Warschau. De vertegenwoordigers der
tot voor kort in de Poolsohe hoofdstad geaccrediteer
de mogendheden krijgen daar drie dagen den tijd 0111
de gezantschapsgebouwen te ontruimen en de zaken
af te handelen. Viervijfde deel van de stad zou in
puin liggen, ong. 80.000 gewonden worden in de
hospitalen verpleegd.
Van de vele in ons land gestrande Amerikanen,
die hier gedwongen verblijf hielden, omdat zij niet
op tijd een schip konden krijgen om naar Amerika
terug te keeren, gingen vandaag ruim 1000 aan boord
van de „Rotterdam", een boot, die eigenlijk al uit
de Amerikavaart genomen was, maar die nu Zondag
ochtend naar de Vereenigde Staten vertrekt.
Zontlag 15 October
Vandaag zijn weer drie koopvaardijschepen, twee
Fransche en één Engelsch, getorpedeerd, nl. de
„Louisiane", de „Bretagne" en de „Loehavon".
Britsclie torpedo boot jagers hebben de leden der
bemanning en de passagiers, die in de reddingsbooten
waren gevlucht, aan land gebracht.
De Fransche opperbevelhebber, generaal Gamelin,
heeft in een interview uiteengezet, waarom er zoo
weinig aan het westelijk front gebeurt. Hierbij
sprak hij o.a. over de
TECHNISCHE MOEILIJKHEDEN
Bij den opmarsch is vooral van tanks en artillerie
gebruik gemaakt. De Duitscliers hebben alles laten
springen en onzen opmarsch vertraagd door een
krachtige achterhoede achter te laten.
Overal loerde het gevaar. Opende men een deur,
zette men den voet op een steen, verplaatste men
een plank of raakte men aan een sleutel, dan vloog
liet huis de lucht in. Nu de bladeren vallen zijn de
mijnen nog moeilijker te ontdekken. Men moet ze met
de hand verwijderen en dat is geen gemakkelijk werk
voor onze genie.
Hij besloot echter met de verzekering, dat het
juist voordeelig voor de geallieerde troepen is, indien
er weinig geschiedt. „Elk uur, dat voorbijgaat, is
voor ons van voordeel," meende de generaal.
Voor de a.s. veertien dagen krijgen onze landge-
nooten 1 pond suiker per hoofd.
De minister van economische zaken deelt nl.
mede, dat op bon 110. 1 der Rijksdistributiekaart met
ingang van Maandag a.s. suiker kan worden betrok
ken. Deze bon is uitsluitend geldig in de periode van
16 t/m 29 October a.s. en geeft recht op het koopen
van y2 kg. suiker.
De Royal Oak bekoort tot 't kleinere type slag-schepen,
met de „Revenge"de „Resolution" en de Royal
Sovereign" in 1916 gebouwd, van de klasse „Royal
Sovereign". De normale tonnage is 29.150 ton. De
lengte bedraagt 186 m., de breedte 30 m., de diep
gang 8.40 m. Behalve een aantal machinaal bediend
kleiner geschut telt het schip acht 32 c.m.-kanonnen,
twaalf 15 cm.-kanonnen, acht 10 cm.-kanonnen, en
tier onderwater-torpedo-lanceerbuisen. De Royal Oak
had tevens een catapult-inrichting op den uitkijktoren
en voerde één vliegtuig mee. Het schip was uitgerust
met z.g. „blisters", metalen schotten, die de torpedo's
tegen moesten houden zoodat zij niet tegen den scheeps
wand konden ontploffen. Deze schijnen echter geen
afdoende bescherming gevormd te hebben.
- ili
