ISMET INONU
I)
PRESIDENT VAN TURKIJE
Opvolg er en bevestiger van Kemal Ataturk
DE VILLA VAN DEN PRESIDENT IN ANKARA. Hier woont de GazT
(held). Deze titel werd aan Ismet Inönü gegeven, om zijn overwinningen in de Vrijheids
oorlogen tegen de Grieken. De villa, ontworpen en gebouwd door Kemal Ataturk, ligt op
een afstand van 5 km. van Ankara in Tsjankaja, een villa-voorstad van de groote stad.
Deze villa is een voorbeeld van den modernen woningbouw, die in Ankara overheerscht.
MODERNE TÜRKSCHE SPOORWEG-BRUG. Door Ismet
Inönü heeft Turkije een uitgebreid spoorwegennet gekregen en véle
mooie moderne bruggen. Deze brug over de Filyos vormt 'n deel van
de spoorlijn van Ankara naar Songuldac, een kustplaats aan de
Zwarte Zee.
en Turksch spreekwoord
zegt „Als Kemal Ata-
7 turkde vader der T urken
is, dan is Ismet Inönü
hun moeder".
De huidige president van Tur
kije is een bedachtzaam, voor
zichtig en volhardend man. Hij
valt niet op door daden, die
buiten zijn land veel opzien
baren, maar hij is vasthoudend
van karakter en heeft een groot
doorzettingsvermogen. Door
deze eigenschappen is Ismet Inönü de ideale opvolger
van Kemal Ataturk. Van het begin af aan hebben
deze twee groote mannen samengewerkt aan den
opbouw van het nieuwe rijk. In de oogen der Turken
zijn hun figuren dan ook onafscheidelijk.
Ismet Inönü is een middelmatig groote, slanke
man, met klaren blik, zware donkere wenkbrauwen,
breed voorhoofd en grijzend haar. Hij is, hoe vreemd
dit ook in vele ooren klinken moge, een zeer vroom
man, die zijn godsdienst den Mokammedaanschen
met ware overtuiging belijdt, maar dan bezield met
een breedheid van opvatting, een wijsgeerig begrip
van de werkelijke punten van gewicht, zoodat zijn
Mohammedaan-zijn niet in tegenstelling staat met zijn
positie als opvolger van Ataturk, den man die zooveel
Mohammedaansche tradities met de voeten trad.
Daarom past dan ook op Inönü, wat een der groote
Fransche journalisten zeide: „Hij is de eerste priester
van de Kemalistische religie."
Liefde voor zijn land en trots op zijn volk vormen,
samen met een sterken familiezin, Inönü's op den
voorgrond tredende karaktertrekken. In het laatste,
den zin voor het familieleven, volgt hij de oeroude
tradities van de Turken, die juist dit als de hoogste
kracht in den staat erkenden. Hij ziet graag wanneer
jonge mehschen huwelijksplannen maken, en heeft
zelfs voor menig jong paartje een huwelijk mogelijk
gemaakt.
Mevrouw Inönü is een charmante, moderne vrouw,
die vloeiend verschillende talen spreekt, zeer ont
wikkeld is, elegant en smaakvol gekleed en boven
dien een goede huisvrouw voor haar manis.
Hij heeft drie kinderen, waarvan twee zoons; de
oudste, Omer Inönü, hoopt eens werktuigkundig
ingenieur te worden.
Gaarne ruimen wij hier een
plaats in voor een causerie
over Turkije en zijn huidigen
president, van de hand van een
te dier zake zeer deskundige
correspondente, temeer nu dit
land zoo sterk de aandacht
op zich gevestigd houdt.
Dit paleis is, wat wij zouden
noemen, een groote villa, in wit
beton, met wijde ramen over den
geheelen voorgevel; want het
klimaat van Ankara is steeds
zonnig en mooi. Ankara is werke
lijk een bloemenstad. Het is
ontworpen en gebouwd onder
persoonlijke leiding van Ataturk
met hooge witte gebouwen en
huizen in modernen Europee-
schen stijl, en vol parken en
bloemperken. Vooral dit laatste
is een wonder, omdat de bodem, het dorre, onvrucht
bare woestijnzand, jaren van verzorging noodig had
voor het eerste bloemetje er in leven kon blijven.
Ankara is nu de zetel van het Turksche gouver
nement, van waaruit het volk geregeerd wordt;
dat zijn twaalf millioen inwoners van het Anatolische
of wel Klein-Aziatische gedeelte, en twee millioen
van het Europeesche deel. Van deze veertien millioen
zijn negentig procent boeren.
Ismet Inönü, de moeder der Turken, werd op
13 November 1938, drie dagen na den dood van
Ataturk, eenstemmig tot president van Turkije
gekozen. Enkele dagen later bood de groote republi-
keinsche partij van het volk, die in Turkije de volks
vertegenwoordiging voorstelt, en elke vier jaren in
een groot congres bijeenkomt, hem den presidentszetel
aan, als opvolger van Ataturk.
Militaire loopbaan
van Ismet Inönü.
Ankarabloem van
de woestijn, zetel
der regeering.
in de taal der Turken, die zoo rijk is aan beeldende uit
drukkingen, „de bloem der woestijn", woont Ismet
Inönü in het paleis, eertijds door Ataturk gebouwd
en ingericht.
In 't prachtige Anka
ra, de tweede stad van
dit millioenenrijk, de
stad die wel „wonder
stad" genoemd word, en
Het behoeft niemand te
verbazen, dat juist Is
met Inönü tot president
van Turkije gekozen
werd. Hijis het, die samen met Kemal Ataturk het
nieuwe Turkije gevormd heeft. Samen maakten zij
zijde aan zijde de jong-Turksche revolutie mee van
1908, die de eerste naar buiten merkbare uiting was
van de westersche oriënteering bij 't jongere geslacht
onder de heerschappij der laatste sultans. Toen was
Ismet Pasha, zooals hij toen genoemd werd, vieren
twintig jaren oud. Twee jaar te voren had hij de
militaire artillerieschool in Halicioglu verlaten met
den graad van kapitein der artillerie bij den genera-
len staf. Onder het rijk der Ottomanen, gedurende
de jaren die volgden op de proclamatie van de consti
tutie in 1910, maakte hij deel uit van het expeditie
corps van den generalen staf, dat uitgezonden werd
om Yemen te pacificeeren. Daar werd hij comman
dant.
Bij het uitbreken van de Balkanoorlogen wordt
hij teruggeroepen en benoemd tot militairen raad
gever aan de Turksche delegatie, die de vredes
onderhandelingen met Bulgarije voert. Bij het uit
breken van den wereld-oorlog, als het Ottomaansche
rijk den oorlog ingaat aan de zijde der Centralen,
gaat hij over naar de directie van de 1ste sectie van
DE PRESIDENT VAN TURKIJE, ISMET
INÖNÜ Hij was gedurende de geheéle periode
van Kemal Ataturk's alleenheerschappijdiens meest
getrouwe en naaste samenwerker, als eerste minister
van het Turksche gouvernement. 15 jaren hield hij
die positie en sloeg daarmede élk record in de wereld.
het generale hoofdkwartier. Nu volgt een verbluf
fend snelle carrière. Hij ontmoet opnieuw Kemal
Ataturk. Gedurende den wapenstilstand verlaat
hij den actieven militairen dienst en wordt onder
secretaris aan het ministerie van oorlog.
Tivee leiders Hier begint de volkomen
werken samen, samenwerking met zijn groo-
i^—- ten voorganger Ataturk. Het
is het jaar 1919, in Istamboel.
In een kleine straat van de wijk Suleymanyie, ge
noemd naar den grooten sultan Suleyinan, aan een
huis, waarvan de vensters met dichte moucharabiès
muggengaas -gesloten zijn, klopt Mustapha
Kemal aan de deur. Een oude vrouw opent:
„Meneer is nog niet gereed...." zegt ze ver
schrikt van den onbekenden man.
„Laat me toch maar binnen," meent Kemal.
Dan komt de heer des huizes te voorschijn: „Wat
is er gebeurd?" en Kemal antwoord: „Het is tijd!"
Daarop vertrekt Ataturk en de opbouw van het
uieuwe Turkije begint. Ismet Inönü komt op ver
zoek van Kemal naar Ankara op den twintigsten
Maart 1920, want „Daar help je mijzegt Ataturk.
Een ideale samenwerking groeit tusschen deze twee
leiders; Ataturk ontwerpt, schept, bouwt; Ismet
Inönü bevestigt, werkt uit, verstevigt.
Een jaar later wint Ismet Pasha bij Inönü, een
