De kruiser „Ként", wélke de Nürn-
berg" den genadestoot toebracht.
0KÊÊB es lichtgrijs geschilderde oorlogs-
X schepen, de pantserkruisers „Scliarn-
f horst" en „Gneisenau". gevolgd door
'Ie kleine kruisers „Emden", „Leip-
zig", „Dresden" en „Nürnberg",
doorploegen met hun voorsteven
de golven van den Stillen Oceaan.
Zij vormen het onder bevel van
admiraal graaf von Spee staande Duitsche Zuidzee-
eskader.
Men schrijft Augustus 1914 en Duitschland bevindt
zich in oorlog. Von Spee staat op een verloren post, en
hij is zich zijn hopelooze positie ten volle bewust. Had
Churchill, de eerste Lord der Engelsehe Admiraliteit
niet nog kort geleden de beteekenisvolle woorden ge
sproken „Dat Duitsche Zuidzee-eskader kan men
vergelijken met een bouquet bloemen in een vaas.
Heel aardig om er naar te kijken, maar reeds bij voor
baat aan het verderf prijsgegeven"?
Langzaam maar zeker sluit zich de ijzeren ring van
machtige tegenstanders om zijn kleine vloot. Hij
beschikt slechts over enkele, meerendeels verouderde
en langzame schepen. Steunpunten voor provian
deering en brandstofaanvulling ontbreken hem ge
heel, evenzoo een goed werkende berichtendienst.
Een doorbraakpoging, met het doel naar het vader
land terug te keeren, is onder de bestaande omstandig
heden uitgesloten. Bij het uitbreken der vijandelijk
heden heeft de Duitsche marineleiding, wetende dat
zij het eskader aan zijn lot moest overlaten, den com
mandant opdracht gegeven, geheel volgens eigen
initiatief te handelen. Von Spee deed wat hem zijn
plicht, zijn liefde en trouw aan zijn land verplichtten
te doen; met den dood voor oogen op zijn
DE ACHTERVOLGERS DER „GRIJZE WOLVEN
Admiraal Sir C. Craddock, de
bevelhebber van het Engelsehe
Zuidzee-eskader in den slag bij
Coronet
Admiraal Sturdee, de opvolger
van admiraal Craddock en de
bevelhebber der Engelsehe vloot
bij de Falkland-eilanden.
post te blijven. Maar zonder slag of stoot zich aan
de genade van den vijand overgeven, dat nooit.
Onmiddellijk na de oorlogsverklaring verzamelt hij
zijn schepen bij de Paaseheilanden en zet in eskader-
verband koers naar het eiland Mas a Puera. Door kun
dig manoeuvreeren schudt hij het Engelsehe Zuidzee-
eskader onder admiraal Craddock, dat hem reeds
sinds enkele weken „schaduwde", van zich af.
Maar dadelijk verschijnt een nieuwe achtervolger:
admiraal Jerram met de kruisers „Hampshire",
„Minotaur" en „New Castle". Ook hij moet op een
dwaalspoor gebracht worden. Daartoe geeft Von
Spee aan den commandant van zijn kleinen kruiser
„Emden" bevel, het smaldeel te verlaten, den In-
dischen Oceaan op te varen, en door het verrichten
van snelle operaties den vijand zooveel mogelijk af
breuk te doen en tevens de aandacht van het eskader
zelf af te leiden.
Op het vlaggeschip „Scharnhorst" gaat een vlag-
signaal omhoog; „Kruiser „Emden" gedetacheerd".
Het kleine schip maakt zich uit het eskaderverband
los, wendt den steven en begint zijn kruistocht in de
Indische wateren, welke het tot den beroemdsten
„raider" uit den wereldoorlog zou maken.
Afgaande op de alarmeerende berichten,welke hem
reeds spoedig bereiken, wijzigt Jerram, denkende dat
hij met het geheele eskader te doen heeft, zijn koers
in de richting der „Emden", waardoor Von Spee's
opzet volkomen gelukt.
En van dit oogenblik af kennen de ambtenaren in
Whitehall, den Engelschen marinestaf, geen rustig uur
meer. Koortsachtig is de stemming welke daar
heerscht, en die culmineert in de uitentreuren her
haalde vraag: „Waar is graaf von Spee?"
Want Von Spee bedreigt Enge-
lands heerschappij ter zee op on
gekende wijze. Dra geeft men zijn
schepen den bijnaam van „Grijze
Wolven". En die wolven bijten van
zich af, hard en raak. Als 'n mo
derne Wiegende Hollander waart
de admiraal met zijn handjevol
schepen rond over den oceaan, on
verwacht en bliksemsnel opdoe
mend, toeslaand, om dan weer op
mysterieuze wijze te verdwijnen.
In alle kalmte vernielt hij den
telegraafkabel Canada-Australië,
hoewel ieder moment de gevechts-
masten der Australische en Nieuw-
Zeelandsche dreadnoughts aan den
horizon kunnen opduiken. Vijande
lijke handelsschepen worden in den
grond geboord, seininstallaties en
voorraadmagazijnen op tal van
plaatsen in elkander geschoten.
Hij verschijnt bij Honolulu, vlak
daarna bij de Christmas-eilanden.
Dan zet hij koers naar de Fransclie
kolonie Tahiti. Om zes uur des
morgens komt het eiland in zicht.
Om zeven uur 14 min. openen de
De „Gneisenau"welke den 8sten December 1914
door de Engelschen bij de Falkland-eilanden tot
zinken werd gebracht.
De „Scharnhorst", welke eveneens op den Ssten De
cember 1914 nabij de Falkland-eilanden het onder
spit moest delven.
batterijen der stad Papeete 't vuur op de Duitsche
kruisers. Om acht uur zijn deze batterijen tot
zwijgen gebracht, en om negen uur 45 min. is de
vijandelijke kanonneerboot „Zelée" in den grond
geboord en zijn de groote hoeveelheden krijgsvoor
raad op de kust in brand geschoten. Tijdens dit vuur
gevecht begeeft zich een Fransche barkas full speed
naar een bij de haven staanden grooten ijzeren signaal-
mast. Met doodsverachting bevestigen de Fransche
matrozen een springlading, en voordat men het kan
verhinderen, ligt de mast dwars voor den havenmond,
dezen geheel blokkeerend, zoodat de Duitsche schepen
niet kunnen binnenvaren. Op de commandobrug
van de „Scharnhorst" zegt Von Spee tegen zijn ar
tillerieofficier: „Dappere kerels. Niet beschieten."
Dan wendt het eskader den steven en verdwijnt in
den mist. Waar is Von Spee Honderden geallieerde
schepen zoeken hem sinds maanden, maar op geniale
wijze heeft hij steeds kans gezien zich aan zijn achter -
volgers te onttrekken. De kring van drijvers rondom
de „Grijze Wolven" wordt echter steeds nauwer en
nauwer, en eindelijk gelukt het aan zijn eersten
achtervolger, admiraal Craddock, hem te ontdekken.
Op den lsten November 1914 raken de beide tegen-
standers bij Coronel met elkander slaags.
Het wordt pas laat licht op dien dag. Tot het mid
daguur was het weer heiig. De zee staat hol, en in den
sterken noordwestenwind slingeren en stampen de
schepen zoo hevig, dat het water dikwijls borrelend
tot binnen de geschuttorens dringt. Met volle vaart
jaagt Von Spee's eskader in zuidelijke richting.
