*e*ea^i
walsen, de werkplaats voor rompenbouw, de beklee-
derij, enz. Wanneer het toestel klaar is, wordt liet
geheel gedemonteerd en voor het invliegen in gedeel
ten getransporteerd naar Schiphol voor de land- en
naar Schellingwoude voor de watervliegerij.
In technische bladen is het voor en tegen van het
bouwen van geheel metalen toestellen in den breede
uitgemeten. Ook voor de Fokkerfabriek, wier klas
sieke bouw gemengd is: hout, linnen, metaal, is dit
een belangrijke vraag en eveneens voor de bewapening
van ons land. De metalen vliegtuigen hebben o.a.
het voordeel, dat ze beter geschikt zijn voor de ver
vaardiging van groote series (een serie geheel metalen
bommenwerpers van het type T9 werd kortgeleden
door de Fokkerfabriek aan de militaire luchtvaart
van Nederlandsch-Indië geleverd), terwijl de hout
constructie voor kleinere series belangrijk goedkooper
is en bovendien is hierbij reparatie veel eenvoudiger,
hetgeen vooral voordeel heeft bij militaire vlieg
tuigen, omdat het voor kan komen, dat schade met
geringe hulpmiddelen hersteld moet worden. In
oorlogstijd spreekt ook het verkrijgen van materiaal
terdege mee: het eene land kan zich beter hout, het
andere beter metaal verschaffen.
Dat zich in deze dagen nog andere moeilijke pro
blemen voordoen, spreekt wel vanzelf; een beschou
wing hiervan zou minder interessant worden. Een
voorbeeld echter voor elk ander bedrijf in Nederland
zijn wel de maatregelen, die genomen zijn in verband
met de luchtbescherming. Wij maakten bij een
oefening mede, dat door een uitgebreide organisatie
en door een grondige instructie van het personeel, de
fabriek in drie minuten geheel ontruimd was, terwijl
verwacht mag worden, dat bij een werkelijk lucht
alarm op dezen tijd nog verder zal
worden gewonnen. Bij een luchtaan-
val blijft slechts een uit dertig man
bestaande beschermploeg op de
fabriek achter. De voor hen bestem
de schuilplaatsen zijn zooveel moge
lijk over het terrein verspreid (het
overige personeel vlucht in de nabij
gelegen polders). Zij zoigen voorde
ontsmetting bij gasaanvallen, be
perken zooveel als mogelijk de uit
werking van eventueele bommen en
verrichten alle beschermdiensten,
welke noodig mochten zijn. Bij
brandalarm (onafgebroken claxon-
signalen, diverse alarmen worden
door verschillende signalen aange
geven) komt bovendien de brand-
ploeg in actie, die, evenals de
andere beschermdiensten, uitmun
tend is toegerust. Een afzonderlijke
schuilplaats is nog ingericht voor
De brandploeg in actie.
bezoekers of zenuwachtige per
soneelleden, terwijl op vijf ver
schillende plaatsen E.H.B.O.-
posten zijn. Bij verduistering
wijzen blauwe naar boven toe
afgeschermde geleidelichten den
weg.
Uit deze enkele opmerkingen
begrijpt menreedswelk een voor
bereiding noodzakelijk was en
hoe veelomvattend de uitwer-
Als bij de vliegtuigenfabriek van
Fokker luchtalarm wordt gegeven,
hebben de plm. 2000 employé's
de fabriek in 2 min. 24 seconden
verlaten.
Een der schuilkeldertjesbestemd voor de bij lucht
aanvallen op de fabriek achterblijvende beschermploeg.
■Jachtvliegtuigen van de luchtvaart-
brigade.
king der plannen bleek. Ook bij
de Fokkerfabrieken hoopt men, dat ons
land voor het oorlogsgeweld gespaard mag
blijven. Men zal echter de energie en de
kosten, aan het vormen van den lucht
beschermingsdienst besteed, niet betreu
ren, terwijl wij, burgers en buitenstaan
ders, zullen weten, dat evenals geheel
Nederland ook onze nationale luchtvaart
industrie paraat was!
De bekende Fokker 61, de zeer snelle
jachtkruiser (475 km. per uur), waarvan
een serie in dienst isbij de luchtraartbrigade.
