De schoenen worden eiken avond in een droogkamer
opgehangen, na een geheelen dag voor tochten door
de sneeuw gediend te hebben. Lappenschoenen van
rendiervel, skischoenen en zelfs gummischoenen hangen
er broederlijk door elkaar.
een gewonen, dagelij kschen schoolgang geen sprake.
Op verschillende centraal gelegen plaatsen in de
Lapmarken heeft voor hen de Zweedsche regeering
daarom de zoogenaamde Arhets-Stugor, een soort
van pensionaten, opgericht, waarin de boeren- en
kolonistenkinderen driekwart van het jaar: van Oc
tober tot Juni, op staatskosten wonen om er de
school te bezoeken. Wel moeten de oüders, die daar
toe in staat zijn, een tegemoetkoming in de kosten
daarvan bijdragen, maar de overigen worden er op
volkomen gelijken voet opgenomen.
Het verplichte onderwijs duurt van het zevende
tot het veertiende levensjaar met nog een herhalings
jaar, wanneer geen voldoende cijfers behaald zijn.
Maar daartegenover staat ook, dat in den zomer
volle drie maanden vacantie gegeven worden om
de kinderen het tekort aan zonlicht van den winter
te,laten inhalen, waaronder zij bij gebrek aan vita
minen onvermijdelijk zouden kwijnen. Trouwens ook
een zeer doelmatige voeding en een ruime mate van
lichaamsoefening en hygiënische opvoeding komen
tijdens de schoolmaanden zooveel mogelijk aan dit
euvel van het klimaat tegemoet.
En zoo ziet men in October, wanneer de noordsche
winter reeds met vorst en sneeuw invalt, allerwegen
Dadelijk den eersten avond wordt er in de arbets-
stuga van Arjeplog begonnen met een lesje in hygiëne.
De arbets-stuga dient alleen voor wonen, slapen en eten, en ook wordt daar het onderricht in hygiëne,
geneeskunde en gymnastiek gegeven. Voor de overige lessen wordt dagelijks de gewone dorpsschool bezocht.
grenzen. En met zoo'n sledetoeht zijn dan ook dagen
gemoeid.
Eu hetzelfde tafereel speelt zich in de Lapmarken
af, wanneer in Juni de lange noordsche winter gaat
wijken en de kinderen naar de verre, eenzame hoeven
en blokhutten teruggehaald worden om er een zomer
lang van zon, berglucht en vrijheid te genieten. En
0111 er in de uiterste uithoeken der beschaving de
uitmuntende vruchten van het Zweedsche onderwijs
en de Zweedsche hygiëne mee te brengen.
de boeren en kolonisten met hun kinderen per slede
de witte vlakten en hellingen overtrekken naar de
hoofdplaatsen van de Lapmarken. De wegen, die
overigens hier nog maar weinig te beteekenen hebben,
zijn al niet meer terug te vinden ouder de sneeuw.
Maar die worden vervangen door de sledesporen, die
van hoeve tot hoeve en van dorp tot kerspel leiden,
dwars over de bevroren groote meren heen, die nu
tot geen omweg meer noodzaken. Afstanden van
honderd, honderdvijftig kilometer ziju geen zeld
zaamheid, vooral voor de bewoners van de Noorsche
Daar gebrek aan licht en aan vitaminen de voornaamste
oorzaak van ziekten is in de Lapmarken, wordt daarmede bij de
voeding in de arbets-stuga terdege rekening gehouden.
En daar de arbets-stuga, zooals haast alle
huizen in de Lapmarken, uit hout is opge
trokken, wordt er veiligheidshalve elke week
een oefening met de brandladders gehouden.
