STAAL
Keu hek' tide ueedsche afgezant: het S.K.F.-rollager. Keu rollager wordt op 70-60 rersehillewie. manieren gecon
troleerd voor het a fgeleverd word!Buitengewoon gevoelige instrumenten tonnen afwijkingen van 0.0002 mm aan.
Ken stuk gietijzer word uit den vorm gehaald.
Ken Zweed seh c wcrl' voor snelle booten en vrachtschepen
Bepaalde stoffen, materialen en instrumenten
stijgen in waarde, zoodra men het land van
herkomst er hij zet: men heeft Engelsclie
stoffen. Fransclie wijnen, Italiaansehe ma
caroni, Duitsche optiek, Hollandsche kaas.
Dat Franscli, Engelsoh en Duitsch zegt
meer dan aanbevelingen als prima of uitstekend,
het wil eenvoudig zeggen: die stof. dat instrument
komt daar en daar vandaan en is dus van de aller
beste kwaliteit. Zoo heeft Zweden zijn staal. Voor
werpen van Zweed se,h staal kunnen goed of slecht,
gemaakt zijn, het materiaal is in elk geval goed.
daarvoor staat de aanduiding Zweedsch borg.
De „nationale" industrie van Zweden is niet toe
vallig ontstaande bo
dem van dit geweldig
groote. doch dun bevolkte
land bevat enorme hoe
veelheden ijzererts en hoe
wel staal tegenwoordig
allerlei stoffen kan bevat
ten, de hoofdzaak bestaat
toch uit ijzer en daarvoor
is men om zoo te zeggen
„aan de bron".
Het onderscheid tus-
sehen de begrippen ijzer
en staal heeft vroeger veel
aanleiding tot verwarring
gegeven, doch hieraan is
over de geheele wereld een
einde gemaakt door vast
te stellen, dat onder staal
ai het ijzer te verstaan is.
dat niet smeedbaar is.
Technisch spreekt mendus
alleen van ijzer, wanneer
dit meer dan 1.7% koolstof bevat en daardoor niet te
bros is om gesmeed te worden, maar op het oogen-
blik spreekt men alweer van smeedbaar gietijzer en
dat maakt de zaak niet bepaald eenvoudiger.
Doordat de techniek niet alleen in de laatste
halve eeuw, maar zelfs in de laatste tien of vijftien
jaar weer met sprongen vooruit gegaan is. onder
scheidt men staal niet alleen naar de bewerking
(puddelstaal, kroezenstaal, Bessemerstaal, Thomas-
staal, Siemensstaal, Martinstaai, electrostaal), doch
ook naar de stoffen, die er behalve koolstof in voor
komen (nikkeistaai, chroomstaai, chroomnikkel-
staal, mangaanstaal, siliciumsfaal) en zelfs naar het
gebruik, dat men er van wenscht te maken (bouw-
staal met hoogstensO.45%
koolstof, werktuigstaai
met meer dan 0.6% kool
stof. veerenstaal, mag
neetstaai, enz.).
Om eenig idee te kun
nen geven van de be
reidingswijze van staal,
moeten we beginnen met
het ijzer. Ï.Tzer roest
heel snel en in de
natuur bestaat dan ook
Eén van de bekendste ma
chinefabrieken is die welke
in 1822 gesticht werd door
Baltzar von Platen, die
ook liet beroemde „(löta"-
kanaal ontwierp. Hier
worden vooral veel eleetri
sehelocomotieven en stoom
ketels rervaa rdigil.
