Kasteelen in
Nederland
door
Jhr.Jr.E.O. M. van Nispen tot Sevenaer
HET KASTEEL TE WYCHEN
Gezicht op den vleugel van hel kasteel te Wychen van
uit de slotgracht.
de waarheid van dit beweren te toetsen en tot
de ontdekking komen, dat een en ander niet geheel
klopt, dan twijfel ik er niet aan, dat de schoonheid
van het geheel hem toch zal schadeloos stellen voor
de opgedane teleurstelling!
Bij middeleeuwsc.he kasteelen weet men doorgaans
niet in welk jaar met den bouw begonnen werd, wie
de stichter is geweest of wie de bouwmeester, aan
wiens scheppend vermogen het thans nog bewonderd
geheel te danken is. Het kasteel van Wychen dag-
teekent, blijkens de stijlkenmerken, van rond het
jaar 1600; het is toen waarschijnlijk ontstaan uit
de verbouwing van een verwoest of vervallen middel-
eeuwsck slot, daar wij het bestaan hiervan moeten
aannemen uit het reeds vroeg voorkomen van aan
zienlijke heeren van Wychen en uit de aanwezig
heid van zware fundeeringsmuren. Wie echter de
stichter is geweest van het huidige kasteel is onbe
kend en de samenhang van historische feiten kan
alleen leiden tot een- meer of minder aannemelijke
gissing. Feit is, dat. het in het eerste kwart der
zeventiende eeuw bewoond is geweest door prins
Emanuel van Portugal en zijn gade Emilia, een
zuster van prins Maurits. Uit deze omstandigheden
mag men evenwel niet afleiden, dat de bewoners over
de geldelijke middelen beschikten noodig voor het
voeren van een staat, overeenkomstig htm namen,
nog minder om zulk een fraai en tot in onderdeelen
verzorgd bouwwerk te stichten. De overlevering
stelt de stichting op hun naam, maar er zijn feiten,
welke het onmogelijk maken deze traditie zonder
meer te aanvaarden.
Wie was deze prins van Portugal?
Met aanbevelingsbrieven waren in het voorjaar
van 1597 aan het hof van prins Maurits de gebroeders
don Emanuel en don Christoffel van Portugal ge
ïntroduceerd. Zij waren zoons van den in 1580 door
den hertog van Alva verjaagden pretendent naar
den koningstroon van Portugal, den in 1595 te Parijs
in ballingschap overleden don Antonio.
Don Emanuel was een innemend jongmensch;
zoo dacht er althans prinses Emilia over, die al
spoedig haar hart aan hem verloor. En hiermede
Aan de westgrens van het Rijk van Nijmegen
en ten westen van den verkeersweg van Nij
megen naar 's-Hertogeubosch ligt het ruime
dorp Wychen. Het gemeentebestuur zetelt er sinds
eenige jaren in een aantrekkelijk kasteel, waarvan
de toekomst nu het in gemeentelijk bezit is ge
raakt verzekerd mag heeten.
Zijn drie vleugels omsluiten een rechthoekige
binnenplaats, welke aan het oog onttrokken wordt
door een lage middenpartijhierin bevindt zich de
toegangspoort met bergsteenen omlijsting.
Bijzonder aantrekkelijk is het effect van dit uit
de gracht oprijzend gebouw van baksteen met ban
den bergsteen, zijn speelscke, op de "hoeken uit-
gekraagde ronde torentjes, de hooge met leien ge
dekte en van sierlijke schoorsteenen voorziene daken
en den aan de binnenplaats opgetrokken en boven
alles uitstekenden met open lantaarn en peer ge-
dekten vierkanten toren.
De talrijke vensters lig
gen even terug onder ge
broken ontlastiugsbogen,
wat het vlak der muren op
een prettige wijze onder
breekt.. De talrijkheid dei-
vensters gaf reeds in de
achttiende eeuw aanleiding
tot de bewering, dat dit
kasteel evenveel vensters
heeft als er dagen in het
jaar zijn, waaraan later nog
toegevoegd is, dat liet aan -
tal kelders gelijk is aan
dat der maanden, terwijl
dat der vertrekken over
een zou komen met dat
der weken. Mocht eenig be
zoeker zich geroepen voelen
Totaal-aanzicht van het
thans geheel gerestau
reerde kasteel-raad
huis te Wychen.
