BRIEVEN VAN DEN DRÉ
I
Dré voelt het nieuwe jaargetijde,
den herfst, reeds geleidelijk na
deren. Hij ziet het aan de „kastanjen
die al gebronsd staan en waarvan
nou en dan 't zware blad als 'nen
dooien veugel mee gespreide wieken
teugen den grond smakt". Hij ziet 't
aan ,,'nen enkelen herfstdraad, die
in de zon schicht", hij voelt het aan
de kille nevels, die soms hangen over
het zomeravondland. 't Is of onze Dré
er wijsgeerig van wordt. Hij gaat
filosofeeren over den arbeid, die op
zichzelf zoo schoon is en waarna
men zoo heerlijk slaapt als 'n moe
gespeeld kind. Men moet méér naar
dien gouden arbeid zien dan naar
de zilveren winst, zoo besluit Dré.
Men versta den Dré hier goedAr
beid dient behoorlijk beloond te
worden, winstbejag echter valt af te
keuren.
ULVENHOUT,
Oogstmaand 1940.
Amico,
Zachtekes ritselt 't nuuwe
tij al over de wegels. Zon-
geele blaaikes dwerlen uit
de welige boomkruinen deur
de loeht, flierend over d'
èèrde. Ze haken vast in de
donkere hagen rondom de
bonte, bloeiende veurhovekes
langs den keiweg.
De kastanjen staan ge
bronsd alnou en dan smakt
't zware blad als 'nen dooien
veugel mee gespreide wieken
teugen den grond.
'Nen enkelen herfstdraad
schicht al in de rossere
zon; kille nevels daauwen
over den zomeravond.
Langzaam komt 't nuuwe
tij aangedreven langs 't zwirrelend zwerk, dat woe
liger veurbij den hemel jaagt. Staag komt 't gezegen
over de bronzende lommerdreven in 't bosch; over
de geelende velden, mee vezelend gerucht deur 't
rijpe koren.
't Nuuwe tij 't brandt z'n avondlicht in de
kerkramen, die vlammen lijk zonnevuur in den stillen
avond op 't land. Ja 'n nuuw schoon tij huivert
al schuchter over den buiten, 'k Zie 't altij geren
komen! Want daar zijn gin schoondere maanden
dan die van den nazomer, van den saffranen herfst,
die nou al, mee zoo'n enkel kantelend blaaike komt
gevlinderd lijk 'n flierende goudkapel deur de zon-
deurzeefde dreef.
Daar is gin schoonder tij dan deus, dat binnen
gevaren komt op pèèrse en gouwen avondlochten,
die glanzen over 't kleurend geboomt, waaruit de
werlende goudkapellen flieren, glijend en dansend,
op 't pittige windeke, waarop de late zomerzon heur
stofgoud strooit. Ik weet nie sjecuur of 't op 'n
ander zoo is, maar wiel weet ik't herfsttij is zoo
eigen mee den Brabantschen buiten.
Als hier den gouwen wemel van 't rosse zonne
licht den buiten overstuift bont van licht in z'n
donkere bosschen en witte, mulle zandwegels;
gloeiend van kleur in zijnen pèèrsen glorie van de
bloeiende hei en in zijn blonde korenvelden; rijk
van stemming in zijn kathedrale dreven en leutige
dorpkes als hier den amberen wemel van 't
tintelend zonnetij den buiten overstuift, dan zijn
onze contreien van 'n eigen schoonheid, die 'k overal
elders mis.
En als 't de zwadderende, lage regenlochten zijn,
die dicht over de boomtoppen zwieren zuiveren
waterpèèrls in de donkere bosschen flonkeren lijk
druppen uit den dag; den boschpias blank te spiege
len staat in den stillen donker, dik om te snijenden
dreinenden dag over de wije, verzopen akkers kwijnt
in den weemoed van 'nen Allerzielen ook dan
zijn onze contreien van 'n eigen schoonheid, waar
buiten ik nie leven kan, maar die 'k overal elders
mis.
Ja 'n nuuw, schoon tij huivert al schuchter
over den buiten. Ik proef 't uit den zilten westen
wind. En ik voel dat, als de klamme avonden plak
ken aan m'n vel. En ik ruuk 't uit de geuren van den
boschbojem, waarin 't vroegrijpe blad lee te vergaan.
En 'k hoor 't uit de stilte, want de meeste veugeltjes
zijn al van zang af; den koekoek roept ènders zijnen
echo deur 't krakensstille bosch. Krakensstil, ja,
als 't rooi eikenblad deur den kruin omlaag ritselt;
als dooi hout uit 't geboomte valt; eekers langs de
stammen kretsen. Zóó voel 'k 't nuuwe tij over m n
zielement daauwen lijk den avond over 't gewas,
wiens okseltjes gaan volstaan mee 't kostelijk koele
sap dat van den hemel waait.
Maar genogt.
Daar is veur droomen, smorend peinzen nog
ginnen tijd. Daar staat nog zooiets te wachten! Den
graanoogst! Den rog heb 'k binnen. Den stoppelakker
zijn ze aan 't ploegen, die mot rap worden ingezaaid
veur den groenmest.
Zoo draait ons bedrijf mee den gank van 't jaar
trouw mee, zoo sjecuur als onze trouwe stèèrtklok,
waarop zon en maan, uren en maanden zoo volgzaam
en persies meedraaien in de
wisselingen van de groote
schepping. Gods horloge, dat
j onberispelijke mekaniek van
zonnestelsels, eb-en-vloed,
jaargetijen en de dingen
waarvan wij nog heelegadr
gin besef hebben
j Maar zoo, wil ik zeggen,
t brengen de tijen eigens onzen
arbeid mee, waarnaar wij
nooit hoeven te zoeken!
Da's 'nen zegen ainpart
in't menschenleven! O.L.H.
1 eigens brengt ons 't werk
thuis; aan ons om er, mee
zweet en goeien zurg, van te
maken wat er van te ma-
ken is.
Hah! Den boerenstiel is
iets schoons! Als ge zoo
doende zijt in den stillen
akker, klaauwende op den
goeien èèrde naar de kustelijke vrucht van oewen
arbeid; en den zwarten grond koekt aan oew knuis
ten, klontert aan oew armen; ge den warmen èèrde-
geur diep in oew longen zuigt, terwijl 'n zacht zomer-
windeke kitsig deur oewen stoppelbaard kroezelt;
den rijpen geur van 't koren over oewen akker waait,
dan vóélt ge, dat den Grooten Werkmeester dichten-
bije is. 't Is dan, dat ge mee de akkervruchten in oew
moeibevende handen, zwart als den èèrde, efkes oew
oogen toeknijpt en, mee de knieën in den zacliten
akker, dankt, stillekes dankt. Dankt veur 't leven,
veur den zwaren arbeid, veur den zegen op oew
stukske eerde, waarop ge rentmeesteren raeugt om er
eenmaal misschien den hemel mee te mogen verdie
nen!
Zóó den arbeid verstaan, is ie 'n bron van helder-
pèèrlend leven, dat ge peilen kunt tot op den diepen
bojem. En daar is gin grooter vreugd, dan 't leven
begrijpen; zoogoed als er
gin ellendiger leed is dan
den zenuwvretenden twij
fel aan den grond van oew
eigen bestaan, aan heel de
waereld. Da's 't leed van
veul menschen, die hunnen
tijd nie verstaan.
Hah! den boerenstiel
is 'nen schoonen stiel.
Maar ge mot me daar
mee nie te eng verstaan.
Onzen mulder, die mijn
koren vermaalt den
Fielp, die er dan brood van
bakt, ook deus goeie kwie-
bussen hebben evengoed
huilie taak van God en
veur den evennoste.
Eiken arbeid, eerlijk als
goud gedaan, schenkt die
oogenblikken, dat ge, mee
de vruchten van dieën
arbeid in oew moeibevende
handen, efkes d'oogen toe
doet.
Als ik wel 'ns op den meu-
len was, daar t' ende ons
dorp, en ik zag over de
stille, zonbeschenen velden
rondomme; 'k zag gunder-
wijd het pluimend koren
gegarfd staan in rijen en
rijen en nog weer rijen op
den geelen stoppelakker,
die wijd verloren liep in 'nen
witten glorie van zongewe-
mel, reikende tot den strak -
ken zomerhemel; 'k zag
gunderwijd m'n runders tot
Een tafereeltje uit 't zuiden.
Schaapjes rond t Christus-
den buik in de koele Mark staan'k zag den mulder
zijn blanke duiven daar veur me uit zweven teugen 't
hemelblaauw; en ik hoorde boven me 't gekraak van
den zwaren wieken-as, 't geklepper van de wiek-
zeilen deur de zomermiddagstilte; 'k zag daar wijerop
onzen ranken kerktoren blinken in den witten zonne-
gloei; en ik rook den zacliten moutgeur van den kus-
telijken blom hier gemalen, dan kwam, over de fluis
tering van 't stille zonneland rond den knersenden
meulen, weer den Grooten Werkmeester diclitenbije
en 't windeke mokte m'n oogen nat. Ook hier.
Bij den mulder die daar zwijgend de leer afgong,
onder 'nen zak mee honderd kilo terweblom
Ik wil maar zeggenallen arbeid, mits eerlijk als
goud, is zoo schoon als den boerenstiel.
Eerlijk als goud! Da's den arbeid waarnaar den
Grooten Werkmeester soms komt zien. Da s den
arbeid, waarop ge zoo lekker slaapt als 'n moei-
gespuld kind. Lijk 'n blom, die mee den zonsonder-
gank heuren kelk toedoet.
Laten we eerlijk zijn: daar wordt weinig arbeid-
eerlijk-als-goud gedaan.
En toch wierd meer gezien naar den gouwen
aard van zulken arbeid eigens en minder naar de
zilveren winst, den mensch kréég dan, waar ie zoo
amechtig achter hijgt: Geluk!
En wie 't nie gelooft nou, die doet zijnen
arbeid dan maar oneerlijk en werkt z'n eigen ten
ende in de hel.
Maar beter kan ie 'ns gaan afzien 't rijpe landschap
van deus tij, in de zon-overgoten stilte, daar onder
den blaauwen zomerhemel, waarin 'nen zwerm
blanke duinen wiekt naar den blinkenden kerktoren.
En dan den mulder helpen mee de zakken blom van
honderd kilo, dieën overdaad van kustelijk voedsel,
gegroeid in 't stille landschap rond den meulen,
wiens malende wieken schaduwen en schaduwen, den
lieelen zomer deur, over 't rijpend koren
Mee deuzen raad schei 'k er af. 'k Gaai den rog-
akker ploegen. Ge wit: druk tij!
Veul groeten van Trui, Dré III, den Eeker en als
altij gin horke minder van oewen
t. a. v.
DRÉ.
