BRIEVEN VAN DEN DRÉ
f,
20
ULVENHOUT, 17 October 1940
Amico,
D'n Blaauwe, ge wit, is 'nen vrijgevochten tiep,
die z'n eigen, van kindsbeen af, op eigen kracht deur
de waereld moest slaan. En sloeg!
Mee z'n negen jaren wees, toen al bezitter van z'n
„kasteel", was ie al vroeg gedwongen zijnen eigen,
dikkels moeilijken weg te gaan deur 't barre, veul
hardvochtige leven.
Zoo wierd ie vrijbuiter. Gerokte-n-ie gaandeweg
vertrouwd mee 't gedacht, dat 't leven bestond uit
losloopende hazen en strenge veldwachters, twee
soorten schepsels, die hij verplicht was te ver
schalken om eigens in 't leven te kunnen blijven.
Mee deus sportieve inrichting van z'n bestaan nam
den Blaauwe nogal geren genoegen. als ie schoot,
was 't altijd raak. (Üm misverstand te veurkomen:
dit betreft de hazen en konijnen!) En als ie handelde,
handelde-n-ie altij 'n tikske rapper dan de kodde
beiers. Ge wit ook. op ouweren leeftijd is d'n Blaauwe
getrouwd, mee 't weduwvrouwke Antje Bogers. Zoo
kost ie, op vijftig jaren, 'n bietje rust vinden in 'n
geregelder leven.
Maar veul van den vrijbuiter is 'm bijgebleven.
Wiedes! D'n stempel, in 't prille zielement geperst,
gerokt den menseh nooit kwijt. D'n moet blijft!
(Afijn, daaraan verdient dan d'n zedenleeraar weer
zijnen botram.)
En al zou ik nie geren beweren, dat mijnen
kameraad den Blaauwe nog altij leeft in louter
wetsovertredings toch doet ie alles nog wel 'n
bietje anders dan anders.
Hij doet nog veul aan den verkensteelt.'n bietje aan
landbouw, handelt 's zomers in limonades, 's win
ters in brandstoffen. Heeft 'n eiges-gevonden recept
teugen kletskoppen, waarmee ie „wonderdoktert"
drijft altij nog 'nen beetje handel mee de poeliers
prepareert en looit hazen- en konijnenvellen
tot.„echten" vossenbont; en in z'n „vrijen" tijd
is ie er dan ook nog kapelmeester bij. „Bandleader".
Mee zijnen zoon en 'nen kameraad van dieën gast
rinneweert ie, pardonarrangeert ie de schoonste
walsen, ouvertures en opera's tot „modernen swing".
Op bruiloften en partijen, ,,'t Ennigste truukske
is," beweert den Blaauwe: „om op 't end van ieder
nommer alle drie gelijktijdig te stoppen; veur de
rest gaat ieder zijnen eigen gank!"
Of ie dat allegaar doet om rijk te worden t Och,
man, lot naar oe kijken!
D'n Blaauwe aast naar gin geld. Alleen, hij mot
z'n zware huishouwen in stand houwen. En dat doet
ie! Op zijn manier. En als ie weer 'ns wat nieuws er
bij kan aanpakken, dan is ie gelukkig. Mee evenveul
plazier gaat ie uit slachten veur vijftien stuivers per
verken, als dat ie 'nen kletskop cureert veur den-
zelfden prijs. Conditie: nie goed, geld verom!
Den Joost.
Die is van 'n ander slag. Die mot 'nert baas hebben,
'nen patroon. Die mot. in 't gareel, den Joost, en hij
mot de teugels zoo nou en dan 'ns voelen aanstren-
gen. Ocherm, ja als ge vijftig van oew zestig jaren
getoomd zijt, me dunkt, dan voelt g'oew eigen ziek als
ge de tuigriemen om oew zielement ineens missen
mot. De moeten staan er zóó diep in gegroeid, daar
hóóren dikke riemen in!
Ge wit: den Joost, kreeg op zijnen zuiveren feest
dag z'n congé. Want onder de veranderde tijdsom
standigheden» vlóóg d'n worst vaneigens weg.
Ge wit ook: wij hebben raad geschaft. En hij kwam
terecht bij den Blaauwe, in de „afdeeling brand
stoffen". Zooveul als compagnon. En deuzen titel
„compagnon in den brandst.offenhandel" was zooveul
als 'n doekske veur 't bloeien. Eigenlijk was den Joost
van reiziger-op-de-fiets „opgeklommen" tot kolen
sjouwer.
Zijnen „baas", den Blaauwe, trok weinig aan de
teugels vanwege 't compagnonschap! en zoo
voelde den Joost z'n eigen toch niet op z'n gemak.
De verandering in „branche" van den worst,
in den steenkool was nog al bar. Z'n ouwe
klantjes, waar ie vijfentwintig jaren geregeld over
den huis was gekomen, miste-n-ie veul. 't, Ennigste
waar ie wel overheen komen kost was 't wekelijkscli
gemis op Zaterdagmorgen van de kwaaie bui en
dito sigaar van zijnen vroegeren patroon, den
worststopper. Neeë den Joost was nie heelegaar
gelukkig. Zondags fietste-n-ie nog wel 'ns naar ouwe
klantjes. Op verjaardagen, trouwdagen en zoo, dan
stuurde-n-ie z'n ouwe clientele 'n .sehoone kaart,
waarop mee dikke, gouwen krulletters stond ge
drukt: „Hartelijk Gefeliciteerd". Hij schreef brieven
informeerde naar de operatie, de geboorte, het exa-'
men, de rimmeltiek en naar alles wat er zoo bij de
ouwe klantjes aan de hand was. Kortom: den Joost
blééf worstreiziger, al was 't. dan zonder worst-
monsters.
Den Blaauwe had dat wel in de kieren. En, on
willekeurig begost zijn rappe hersenpan te werken!
Hij kwam 'ns mee mij praten. Slachten, pekelen,
rooken, worstmaken en al zulken ambras, allee,
daarin zit weinig geheims veur den boerenman. Hij
doet 't alle jaren November; die maand dankt 'r
zelfs heuren bijnaam „Slachtmaand" aan!
Den Blauwe lee z'n plannen bloot. En onder veul
leut. en gelach kwamen wij tot de slotsom dat:
als ge eigens oew verkens fokt;
ge mee de knepen van den slacht goed op de hoog
te zijt;
en ge beschikt, over 'nen worstreiziger mee 'n
kwaje fiets en 'nen prima klantenboek
't toch oew-eigen bestelen zou zijn, als ge gin
worstfabriek op pooten gong zetten!
Fabrikant worden is nie zoo ingewikkeld als win
kelier worden. Fabrikanten hoeven heelegaar gin
verstajum te hebben van waren- of vakkennis. De
vestigingswet geldt wel veur den schoenpikker,
maar nie veur den schoenfabrikant dus, zee den
Blaauwe: „Wat let me, Dré, om er naast den steen
kool en lammenade, muziek en kletskoppenzalf den
worst bij te pikken?
Wat me nog teugenhoudt, Dré, da zijn de fienes-
jeelen! 'k Mot 'n paar groote ketels en vuren aan
schaffen en
Afijn, da's wijers privé.
D'n Blaauwe zag ook nog kans om veur den Joost
'n ouw vrekt fordje op te tuigen, een zonder banden,
zonder lak en zonder voering 't heel machien
kostte een krats.
En mee de sportieve relaties van den Joost, zijn
zuiveren bekers en gouwen medailles, kwam 't
„lijkwageltje" tot. rijen. Den Joost knapte van dag
tot dag meer op, gelijk mee z'nen „Lincoln". Hij
liet drukwerk maken en kondigde dl z'n ouwe klan
ten aan de oprichting van de worstfabriek „de
Samenwerking." Directie bekroond met. en dan
volgden de afbeeldings van de schoonste sport.-
medailles, dertig jaren gelejen deur den Joost be
haald.
Den Blaauwe had daar erg op gestaan! ,,'n Brief
hoofd mee 'nen sliert medaillies," vond
ie, „zoo prontjes geslingerd om de
fabrieksgebouwen, dat
„Fa. fa. fabrieks-gebou
WEN?. had den Joost gehakkeld.
„Tuurlijk," zee den Blaauwe. „Zal
dieeën drukker 'nen zurg zijn, of ie
twéé of vijf fabrieken afdrukt,! 't Kost
één geld
„Maar, man," schrok den kinderlijken
Joost, „we hébben toch gin fabriek
Lot staan fabrieken
„Als ge non oewen kop niet houdt,"
had den Blaauwe geantwoord, „dan
laat ik ook nog 'nen zwerm vliegma-
cliienen boven die fabrieken drukken
en ik zet er onder: Export Naar Alle
Waerolddeele n
Toen werd 't efkes stil tusschen die
twee. Ieder had zoo z'n eigen gedach
ten, lijk dat mee compagnons wel meer
veurkomt. En den Blaauwe, weer 't
eerst bij spraak, riep toen zegevierend
„Maar waaróm ook nie.Kunst
stuk, om den Keizer van Siam 'nen worst,
thuis te sturen en op 't briefpampier
te zetten: Hofleveranciers van....
Neeë, da's nog ginecns noodig, Joost!
Wittewa, zet er nog maar bij...."
Maar zoowijd kwam 't nie. Den Joost
begost de portefeuillekwestie te stellen
Ge hoort er nog wel meer van, amico.
M'n pampier is nou vol
Dus ik schei er af, mee veul groe
ten van Trui, Dré III en als altij gin
horke minder van oewen
t. a. v.
DRÉ.
Stilte en schoonheid langs den Dommel.
(Eigen foto)
