BRIEVEN VAN DEN DRÉ
2U
ULVENHOTJT, 14 November 1940
Amico,
Mee den Allerzielen heb ik de nuuwe w orsffabi'iek
van den Blaauwe en den Joost efkes deur laten draai
en, zonder er van te gewagen. Ge wit al jaren
trouwens 'n hoogtij als Allerzielen laat ik zonder
briefke nie passeeren.
Maar nou vertel ik oe dan toch wijers de weder-
weerdigheden van de worstfabriek „De Samenwer
king", lijk 't reilde en zeilde in den gank van zaken.
Eén ding mot ik oe op veurhand nog zeggen: „De
Samenwerking" wierd opgericht kort veur den
oorlog. Ge verstaat, die nuuwe omstandighedens
kwamen den Blaauwe en Co nie ongelegen. De zaken
floreerden, den worst vlóóg! Ook daarin is weer ver
andering gekomen. Den Joost, zit zonder benzine, den
Blaauwe. zonder verkens, de klanten dus zonder
worst en de rest mee vleeschbonnen. Maar lijk gezeed
den Blaauwe Co zijn nie ontevrejen -daar is
veul worst verkwanseld en den Tiest, mee z'n onver
woestbaar optimisme, hee me gezeed: daar zullen
best andere tijen komen en anders verzinnen we weer
wel 'n nuuw dingske! En't is mee hum zóó: hij leeft
't gelukkigste, als ie 'n „nuuw dingske" aan kan
vatten! Dat witte!
Maar nou de oprichting eigens.
Den dag kwam, dat den Joost uitree in zijnen
„auto", 'n Mooi woord veur 't lillijk ding. Ge wit, daar
zijn peerden en ezels. Maar in den mekaniek zijn er
alleen maar „auto's". En den Joost zijnen auto hoorde
eigenlijk thuis onder de mekanieke ezels. Maar 't
ding réé en hoogere eischen wierden veurloopig deur
de directie nie gesteld.
Den dag kwam alzoo, dat den Joost wegezelde.
Gladgeschoren, in 't Zondagsch pak, kisten mee
monsters van bloedworsten, leverworsten, boeren-
worsten, zulten afijn, 'n half kot verwerkte
verkens in den wagel, die amper droog was van
den vuurlak, deur den Blaauwe royaal en mee beleid
over den wagel gekwast. 'n Deftig cijfer „70" wierd op
den voorruit geplakt (bewijs dat den automobilist
'nen veurzichtigen rijer was! Maar ,,'t wageltje
kost tóch maar 40 km loopen met den wind méé," zee
den Blaauwe).
Zoo had den feestelijken uittocht plots van den
Joost, die nog plazieriger blonk dan z'n kolenbak-
zwarte Fordje. En. wat wel 'n bietje te veurzien
was, amico, wat den Blaauwe zoo stom nie bekeken
had: den Joost kwam 's avonds veromgehobbeld
mee 'nen boek vol orders! Den eenen klant veur den
anderen had nie aeliterweuge willen blijven om den
Joost den klandizie geren te gunnen! Daorbij: de
klanten kosten den worst krijgen percies van smaak,
zout en gewicht, als ieder geren wensclite. De zaak was
klein genogt om aan al die wensclikes te voldoen.
Toen kwam er op 'nen dag 'nen brief van den Joost
zijnen vroegeren worstpatroon, die den Joost op
zijnen zilveren jubileumdag zoo koud de straat had
opgepoetstOf „de beste Joost Zaterdagmorgen, op
het gewone uur zou willen komen op kantoor, ten
einde te spreken de zaken gingen weer wat beter!
over een nieuwe verbintenis, doch nu als hoofd
vertegenwoordiger, op geheel herziene dienstvoor-
waarden, enz."
„Wa mot ik daarmee doen, Blaauwe?"
„Gaan!" zee den Tiest.
„En dan?"
„En? Dan?? Motte dó nog vragen. Ge kunt
van alles doen, man! Ge kunt de betrekking aan
nemen op 'n tractement van 'n slorzige vijfduuzend
guldens per jaar, tien guldens verteer per dag, 'nen
nuuwen auto en tien percenten van den verkoop.
Contract van tien jaar."
„En dan?"
„En dan?? Dan kruipte in dieën echten auto en ge
verkwanselt ónzen worst,
natuurlijk
„Da's. da's.da's
oneerlijk, Blaauwe." N
„Ge kunt 't doen, zee
ik, maar ge kunt 't ook
laten."
„Oem. Ja. Tja."
„Ge kunt óók ons fabriek
aanbiejen mee auto en re
laties en medailles veur.
laat ik zeggen, veur
vijfentwintigduuzend gul
den." r
„Jazekers! Dieën kaerel
is kiedewiet," spotte den
Joost.
„Neeë," zee den Blaauwe
seerjeus, „gek is ie nou
percies nie. Maar gij zou
't 'm kunnen maken, as ge
goed zakenman bent."
„Kek 's, Blaauwe, ik
ben ginnen onhandigen
zakenman. Maar 'n ouwe
schuur mee 'n paar ketels
en 'n fornuis verkoopen
Hoog water in 't zuiden. De sterke stijging van de Maas veroorzaakte vele
overstroomingen. Een prachtige zonsondergang boven de onstuimige rivier, te Meers.
veur 'n kwart ton, da's me toch te geleerd."
„Zoo. En de relaties dan??"
„Ja! Die!"
„En de automobiel?"
,,'n Goeie fiets is méér weerd!"
„En den naam „DeSamenwerking"? En de leut,
die wij hebben in ons vetsmelterij Wil ik oe 's
iets zeggen. Nou 'k er goed over nadenk, nou
kan ie deus verkensschavot nog nie krijgen veur 'n
halve ton!"
„Wa dan?"
„Schrijf 'm maar 'n briefke, dat ie den rambam
kan krijgen, dieën salamander, dat ie naar den bier
en-gunderwijd kan loopen op schoenen mee binnen
zolen van gestampt glas; en schrijf 'm da heel netjes
en beleefd op ons eigen briefpampier mee al die me
dailles!"
Dót heeft den Joost dan gedaan, amico. Personeel
wierd ook aangenomen. Den Blaauwe timmerde er
nog drie verkenskotten bij; 'n paar van z'n jongens
waren nou meteen ook aan den slag en hadden, vol
gens vader Tiest, 't veuruitzicht ooit directeur te
worden van 't grootste worstcircus van Neder
land.
Den Blaauwe docht alleen nog in 't groot, 't Ver-
kensbloed zat aan 'm gekoekt van z'nen rollenden
adamsappel tot onder z'n klompen, maar hij was
zoo gelukkig mee z'n nuuwe spullegoed, als 'n kind
op Sinterklaas.
En den Joost?
't Kaereltje leefde heele-
gaar op! 's Mergens veur
zeuvenen hoorde-n-ik 'm
al weg titsen over den kei
weg. En dikkels om elf
uur in den avond, als ik
al 'n uur in de bedstee
.-.-v.-;-- lag> hoorde-n-ik 't ver
momde lijkwageltje weer
veromkomen over den
weg. 'k Lag dan stillekes
te lachen in den donker,
viel in slaap en droomde
's nachts van den Blaauwe
z'n „kasteel", maar dan
'n echt
Veul groeten van Trui,
Dré III en als al tij gin
horke minder van oewen
t.a.v.
DRÉ.
Hoog water in 't zuiden.
Een veelzeggende foto van
de overbodige pomp in de
watervlakte bij Meers-Elsloo.
