MEN MOET HET IJZER GIETEN
ALS HET HEET 1ST
In den rossen schijn
van het vloeibare ijzer I
Een kijkje in de modelmakerij der ijzergieterij.
/.oo ziet een luchtdruk-vormmachine er uil.
Een bezoek aan een Limburgsclie IJzergieVery
liet ifieten van het- gloeiende ijzer in de groote vormen.
(Eigen foto's)
Wij hebben bij het opnemen van neven
staande foto's eens niet het ijzer zien
smeden als 't heet Ls, zooals ons een
oud, geliefd spreekwoord dit vertelt, maar we
zagen het gieten als het heet is.
Het is bekend, dat velen zich geen idee
kunnen vormen, hoe het eigenlijke gietproces
en de daaraan voorafgaande werkzaamheden
plaatsvinden. Voordat een of ander voorwerp
van ijzer gegoten wordt, maakt men hiervan
een houten model, hetwelk in een speciaal
soort zand gevormd wordt. Dezen vorm giet
men vol gesmolten ijzer en dan heeft men het
gietstuk. Zoo eenvoudig als dit hier verteld
wordt, is het gieten echter niet. Integendeel,
het gieterij-vak mag wel als een moeilijk vak
beschouwd worden, met zeer veel risico. De
groote verscheidenheid van voorwerpen is oor
zaak, dat in iedere gieterij duizenden modellen
noodig zijn, om bestellers van gietwerk te
kunnen bedienen. Moeten van een model
vijftig, honderd of meer stuks vervaardigd
worden, dan maakt men de te gebruiken
modellen van gips, alluminium. koper of andere
metalen. Men treft in een gieterij de hand-
vormerij aan, waar de modellen uit de hand
gevormd worden. Dit zijn meestal modellen
waarvan een klein aantal gegoten moet worden
en verder die, welke door hun vorm zeer in
gewikkeld zijn. Daarnaast noemen we de
machinale vormerij, waar vormmachines het
werk van den handvormer hebben overgenomen.
Deze vormmachines worden gebruikt in groote
verscheidenheid al naar gelang den vorm van
het te vervaardigen model.
Bij de Ijzergieterij Thijssen te Tegelen,
waar de foto's werden genomen, zagen wij ook
in het bedrijf de zandslingermachine, welke
het vormzand in de vormkasten slaat, waar
door deze niet meer gestampt of geperst be
hoeven te worden. Van deze machines zijn er
slechts enkele in bedrijf in de Nederlandsche
gieterijen. De gegoten artikelen gaan. nadat
deze afgekoeld zijn, naar de poetserij. waar
zandstraalmachines de gietstukken zuiver
poetsen en pneumatische beitels en slijpsteenen
de bramen en oneffenheden verwijderen. Wij
zagen in het bedrijf 'n groote verscheidenheid van
gietstukkên, welke in onze industrie noodig zijn.
Een zandslingermachine wordt bediend.
Hel werk van den handvormer is interessant.
