i" dTffll'
9
Als haar vertrouwen bewaarheid schijnt te worden
en zij Pinkerton's schip in de verte heeft gezien, gaat
zij hun huisje versieren. Butterfly en haar dienst
meisje Suzuki schikken de takken kersebloesem en
plaatsen ze daat, waar deze het best zullen uitkomen.
Deze vreugdevolle bezigheid vindt een begeleiding
in het verrukkelijke duet „Scuotti quella fronda di
ciliegio" (Strooi deze takken kersebloesem rond),
waarin de met onnoemelijke teederheid vervulde
phrase klinkt „Gettiamo a mani piene mammole e
tuberose" (Laat ons handenvol viooltjes en witte
rozen strooien):
Psychologisch juist is door Puccini
de houding van Butterfly in de muziek
tot uitdrukking gebracht als zij ver
neemt dat Pinkerton intusschen ge
trouwd is met een ander. Geen uit
zinnige lamentaties, maar met een van
een innerlijk hooge beschaving ge
tuigende beheersching, waaraan de
typisch oostersche karaktereigenschap
„uiterlijke onberoerdheid" niet vreemd
is, hoort zij de tijding aan. Men lette
ook eens op, welk 'n bezonken schoon
heid uit de treurmuziek spreekt om
Butterfly's einde. Simpel, inaar ont
roerend
Madame Butterfly behoort heden
ten dage nog, en volkomen terecht,
tot de geliefdste opera's.
Een scène uit de derde acte van Puccini's opera Turandot: prins
Kataff lost de drie raadsels op, prinses Turandot zinkt in wanhoop
op haar troon ineen.
schijnen van den bonze, een Japansch priester, die
de vroolijke stemming ineens doet verstommen, in
een prachtig muziekdramatisch contrast staat.
Evenals in La Bohème en Tosca toont Puccini ook
in deze opera zijn meesterschap in het muzikaal
schilderen van het milieu.
De liefdesscène aan het slot van het eerste bedrijf
van het begin tot het einde een boeiend stuk
muziek. De scène vindt haar hoogtepunt in het
groote duet „Bimba dagli occhi pieni de malaia"
(Meisje met je betooverende oogen). waarin de twee
overbekende, hartstochtelijk klinkende phrasen voor
komen: „Dolce notte! Quante stelle" (Zalige nacht!
Ontelbare sterren):
en „Oh! Quanti occhi fisi, attenti'
hemel)
(0 vriendelijk
Het bekendste deel uit Madame Butterfly is dat,
waarin het bedrogen vrouwtje uiting geeft aan haar
vaste overtuiging van den terugkeer van Pinkerton,
het vangt aldus aan: „Un hel di vedremo" (Op
een schoonpn dag):
Een melodie van een zuivere schoonheid, waarvan
maar weinig voorheelden te geven zijn.
Manon Lescaut is de liefdes
geschiedenis van een jonge vrouw,
die te kiezen heeft tusschen een
weelderig leven zonder ware liefde,
of een eenvoudig bestaan, doorstraald van waar
achtig wederzijdseli geluk. Manon's verlangen wordt
heen en weer geslingerd tusschen het schijngeluk,
dat het klatergoud haar geven kan, en haar liefde
voor den armen ridder Des Grieux. De zucht naar
luxe krijgt de overhand, maar ten slotte schenkt
het Manon geen bevrediging en hare gedachten
toeven steeds bij den held barer droomen. Dit wordt
voor haar noodlottig en verwoest voorgoed Manon's
levensdroom.
Dit realistische gegeven is door Puccini voor
treffelijk muzikaal uitgebeeld. In de eerste acte treft
ons de bijzonder goed getypeerde muziek van de
kroegscène, terwijl we Puccini's groote begaafdheid
voor den instrumentalen dans kunnen bewonderen
in de scène waar ten huize, van Geronte (Manon's
rijken minnaar) een dansles wordt gegeven (2e acte).
De scène in dezelfde acte, waarin Manon nadat
zij in haar samenzijn met Des Grieux door haar
echtgenoot wordt verrast met haar geliefde wil
vluchten, doch twijfelt of zij haar juweelen kan
medenemen, is muziekdramatisch een van de
geslaagdste momenten.
Tusschen de tweede en derde acte heeft Puccini
een Intermezzo ingelascht. dat een toonschildering
van de reis naar Le Havre is, waar Manon ingescheept
zal worden voor deportatie-
La Rondine is door den componist een komische
opera genoemd, en al doet het libretto hybridisch
aan, dit neemt niet weg dat de bekoorlijke muziek
een opvoering van dit werk hier te lande alleszins zou
rechtvaardigen
De arme student Ruggero leert te Parijs de demi-
mondaine Magda kennen en vat liefde voor haar op.
Zij gaan naar Nice, waar zij een idyllisch leven hopen
te leiden. Als nu Ruggero zijn ouders toestemming
voor dit huwelijk vraagt, begint Magda na te denken
en vindt. dat. zij z'n liefde onwaardig is. Een schei
ding. voor het te laat is, zal de eenige oplossing zijn.
In de tweede acte van La Rondine komt een kwar
tet voor, dat volgens Puccini in schoonheid kan wed
ijveren met dat aan liet slot, van de derde acte uit La
Bohème. En het is interessant te vernemen wat, de
meester over de wijze van componeeren zegt, als men
hem vraagt, hoe hij tot het schrijven ervan kwam.
„Ik heb mijn pen laten gaan en er is, volgens mij,
geen andere methode, die zulke goede resultaten kan
opleveren. Het doet er niet toe, welke schitterende
effecten verkregen zouden worden door lang over
denken, ik geloof, dat wat liet hart ons ingeeft de
voorkeur heeft boven hetgeen wij met ons verstand
kunnen bereiken."
Een evenknie van La Bohème is het lyrisch drama
Turandot. waarin Puccini nieuwe wegen heeft in
geslagen. Evenals in Madame Butterfly heeft hij aan
deze schepping een locale kleur weten te geven door
Chineesche motieven aan te wendende koren krijgen
een groote rol te vervullen en het geheel toont ons
het werk van den gerijpten kunstenaar.
Met koortsachtigen ijver, welke werklust zijn ge-
heele leven kenmerkend voor hem is geweest, arbeid
de hij aan dit drama, zijn tekstdichters konden hem
niet bijhouden en telkens moest hij hen aansporen
voort te maken. Het was, als voelde hij dat de dood
hem bedreigde: „Uur aan uur, minuut aan minuut
denk ik aan Turandot...." heeft hij bij liet com
poneeren ervan gezegd. Helaas, het mocht niet baten
den 29sten November 1924 ging zijn geest in tot de
Eeuwige Stilte. Turandot liet hij onvoltooid achter,
het laatste duet en de finale werden naar schetsen
van den meester afgewerkt door Franco Alfano.
De 'hineesche sage van Turandot, de wreede
dochter van keizer Altoum, is zeer oud. In haar is de
wraak belichaamd van een harer voorouders, die zich
aan de slavernij van een vreemden man moest onder
werpen. Nooit wil zij trouwen en zij zal zich wreken
op iederen man. die naar haar hand durft te dingen.
Degene, die haar tot vrouw wenscht, moet daartoe
een raadselproef doorstaan, en indien hij niet bij
machte is deze drie raadsels op te lossen, zal z'n hoofd
aan de bijl geofferd worden.
Een onbekenden prins gelukt't eindelijk, de raad
sels te beantwoorden, Turandot behoort hem, maar hij
wil haar alleen uit. liefde. De onbekende legt haar op
zijn beurt een probleem voor, zij moet nl. voor het
aanbreken van den dag zijn naam noemen. Zoo zij
dit kan, zal zij vrij zijn en moet de prins sterven.
Turandot, is echter verliefd op hem geworden en zij
verklaart voor het, volk, dat hij slechts èén naam
heeft,, die naam is. Liefde!
De koren nemen in dit drama een belangrijke
plaats in en beheerschen soms een geheele scène.
Prachtig heeft Puccini de stemmingen van fanatieke
opwinding tot religieuze aanbidding toe in muziek
geschilderd.
Door de kostbare ensceneering van dit lyrisch
drama komt het in ons land zelden tot uitvoering.
Mocht gij echter in de gelegenheidzijn een uitvoering
inede te kunnen maken, dan zoudt gij u te kort doen
door zooiets voorbij te laten gaan.
Zelfs de tegenstanders van Puccini's kunst, zoo
er die nog mochten zijn, zullen door dit werk geïm
poneerd worden en in hem den meesterlijken opera
componist moeten erkennen.
I
Des Grieux bezoekt de
gevangen Manon. een
scène uit ManonLescaut.
