BRIEVEN VAN DEN DRÉ
20
en goeien trouw. Den weg van goeien wil en Vrede!
Dat we geraken meugen nit. 't onheilspellende
bosch, waar de sturmen der tijen woeien. Waar we
weerloos ronddolen, in 'n zwarte vijandigheid rond
om.
Zóó'n nuuwjaar wil ik wensehen: Vrede! Vrede
mee God! Vrede mee onzen evennaaste. Dan komt
den vrede over de waereld vaneigens.
„De kinders zijn er mee den Kerst al veur over
gekomen," zee Trui teugen me„duseh
dus, we doen toch wel. toch wel 'n bietje aan...."
„We doen aan Ouwejaar, wefke!" riep ik. „Veertig
hee z'n eigen zóó gedragen, dat we 'm 'n groot kruis
nageven. Mee muziek kan ie opsallemanderen
En Trui, die goeie, ze lachte mee 'nen bevenden
mond, 'n traan in d'oogen. Ze knikte en zweeg.
Zweeg. 't Is 'n goei ding, deus tijen te kunnen
en te meugen zwijgen. En Trui nam deus goeie ding.
En zweeg. Maar ze trok aan den arbeid. Aan den
zurg. Om keur bloeien goed te doen, den lesten avond
van 't jaar. En ze verversclite nog 'ns de kèèrskes
van 't stalleke en den spar. Want 't is zóó: de
kinders en 't mansvolk beginnen dikkels iets, bou
wen 't stalleke, versieren den huis, maar de vrouw
volbrengt de zaken. Trui stikt, tot 't ende, steeds
nuuve kèèrskes aan, als d'anderen Kerstmis alweer
gaan vergeten
Zoo vierden we weer, allen te saam, ge kfyit 't
van me Ouwejaar. Zoo gongen we weer, mee
malkaar, 't Nauwe in. Mee wat leut, mee 'n hartig
brokske en slokske, mee 'n spelleke in huiselijk, in
goei geluk.
Maar 'k heb veul „standjes" g'had van Dré III,
m'nen maat bij 't kaartspel, want ik was er slecht
bij mee m'n gedachten, 'k Had 't oog op ons stalleke,
daar gunder in den hoek. 'k Had 't gedacht bij de
dingen die 'k hierboven uit m'nen moeien kop ge
schreven heb.
Maar 't wierd 1941. De tijd staat nie stil. Veur
niks, bij niks, om niks. De stèèrtklok tikt, tikt; tikt
eiken dag 't nommer van dieën kalenderblok in
bijna lionderdduuzend kruimels van seconden
En zoo, amico. te midden van m'n allernaasten,
daar bij Trui en ons kinders, kleinkinders en den
Eeker, vol van gedachten die m'nen kop zwaar
maken; zóó bij den lesten gloei van 't Kerstelicht,
wensch ik jou en oew lezers en lezereskes, ook namens
Trui en de gansch bezette, ronde tafel, van harte
'n Zalig Nuuwjaar! DRfi
(Eigen opname)
ülvenhout, Nuuwjaar 1941
Amico,
Nen blok van ruim 360 vraagteekens stikt
brutaal zijnen buik veuruit uit 't. kalenderschild
1941, daar naast m'n stèèrtklok.
Elk pampierke mee 'n zwart werkdagennommer,
mee 'n rooi feestdagennommer, is vandaag nog 'n
geheimzinnig teeken, waarnaar we peizen mee
onzekere oogen, zooals we dat ook wel doen midden
in de bosschen, aks den donker ons overviel. Want
daar in 't zwarte bosch, mee de onzichtbare wegel
tjes en dreveltjes, de diepe greppels, den ongelijken
bojem mee z'n wortelknoesten, de fel-uitstekende,
polsdikke takken, want daar in 't zwarte bosch,
waar den donker wemelt lijk stuivend roet, daar
staren we mee bolle, onzekere oogen in 't Niks van
gevaarlijke dreiging, die rond ons is.
En struikelend, tastend, starend mee blinde oogen,
vechten we ons, mee den moed van den angst, deur
die zwarte onzekerheid, waar eiken pas gewangd inot
worden. GewaagdMee de stille hoop, éénen keer,
al is 't per ongeluk, in de veilige dreef te geraken.
Zoo staren we naar den Nuuwjaarsblok en hopen,
dat een van die pampierkes den datum van den
I rede beteekenen zal. Waarmee we weer geraken
op den veiligen weg, dien we kennen en vertrouwen.
Nen weg, waarop nie eiken stap dien we zetten,
eenen van geriskeerde onzekerheid is, die ons kan
laten stappen in dieperen rampspoed.
Nen blok van ruim 360 vraagteekens stikt
brutaal zijnen buik veuruit, uit 't kalenderschild
1941, daar naast m'n stèèrtklok, die elk kalender-
blaaike verkrumelt in de ruim acht keer tienduizend'
gruzeltjes der seconden.
En ik staar naar dieën heimelijken blok
Wat verbergt ie veur me? Veur m'n huis» M'n
durp? M'n land? Veur m'n waereld?
En de klok tikt de seconden deur de stilte van m'n
huizeke. Den noordenwind spookt deur 't donkere
winterbosch hierachter ons. En, onzeker op m'nen
ouwen dag, staar 'k 't nuuwe jaar in, waar de dagen
om me henen staan als de boomen in 't zwarte
spookbosch, mee z'n gevaarlijke dreigingen in 't
donker Niks.
Ik heb veul hooren spreken en preeken de leste
tijen. Veul gelezen ook. En ik heb hooren beweren,
dat 't deus Menschdom aan de Naastenliefde ont-
brikt. Ik geloofde 't.
En ik heb hooren beweren, dat er zooveul Naas
tenliefde beoefend wordt. En men gaf veurbeelden.
Ik geloofde 't.
En ik heb hooren beweren, dat deus Menschdom
gebukt gaat onder zijnen lioovaardij. Ik geloofde 't.
Maar teugenover dieën goedkoopen hoovaardij, zoo
kinderachtig in z'n wezen, staat toch den duuzend-
jarigen Eenvoud van wézenlijk grooten en volwas
senen. die in vergetelheid de waereld torsen, lijk
de onzichtbare, ijzeren balken kathedralen schragen
Ik gelóóf dat. Want deus „Samenleving" is zoo
miserabel kleinzielig, dat de wezenlijk grooten
onder ons den toegezwaaiden roem deur die klein
zieligheid uit den weg gaan!
Maar ik heb ook hooren beweren, al van m'n
vierde jaar af, aan den schoot van m'n moeder, dat
God almachtig is en onendig goed. Eu ik heb dat
nou zéstig jaren geloofd.
Zóó staai ik in 't Nuuwe Jaar.
Zoo tast ik deur 't donkere spookbosch 1941,
waar elk mijnen stap 'nen pas is in de zwarte
onzekerheid. Zoo tast ik blindelings vort, mee
bevende handen van boom tot boom, van val na val,
van stap na stap. En in den donkeren sturm slaat
't zwiepende hout striemend over m'n zielement,
dat weerloos is in deus zwarte vijandigheid rondom-
me. Boloogend staar ik teugen den wemelenden don
ker van deus endelooze woud, dat deur den donker
zoo onendig lijkt. Boloogend staar ik teugen den blok
van de ruim 360 vraagteekens en de blok stikt
brutaal zijnen buik naar voren uit 't kalenderschild
1941, daar naast m'n stèèrtklok, die ieder kalender-
pampierke vergruzelt in ruim tachtig duizend secon
den....! 't Bosch lijkt endeloos in den donker, ja....
Zalig Nuuwjaar gaai ik wensehen, want deus is
mijnen eersten brief in 1941. Wat kan ik anders
en beters toewenschen, amico, dan wa'k m'n eigen
toewensch? Dat is: dat we deus komende jaar weer
den weg meugen vinden, waarvan we allemaal zoo
hopeloos versukkeld zijn. Den weg van de waarheid
IFitte winter in Eindh&vens park.
