De gasgenerator is kan het haast
anders t 'n geliefkoosd onderwerp
voor benzinelooze automobilisten met
knutselaanleg, en soms weten zij veel
belovende resultaten te behalen. Boven
een tankstation, dat als generator-
houtlaadplaats werd ingericht. Daar
onder: een anthracietvergasser wordt
met behulp van de kolenkit gevuld.
Bonder achtercompartiment plus
bagagebergplaats op te offeren of
een aanhangwagentje te gebruiken,
is dit vrijwel de eenige manier om
bij een personenauto vijf persgas-
cylinders te kunnen meenemen.
Deze vormen echter zelfs voor een
moderne stalen carrosserie een aar
dige belasting, en in een bocht zal men
de 300 kg bovenop merken kunnen!
wordt meegevoerd, van dikwandig staal moeten zijn,
en daardoor zeer zwaar worden. Al naargelang het
type reservoir gascylinder of -bol; materiaalver-
vaardigingsmethode bedraagt bij den lioogsten,
onder de tegenwoordige omstandigheden in Neder
land toe te passen reservoirdruk van 150 a 175 atm.
het gewicht per kwantum gas, overeenkomende met
1 liter benzine, 12 tot 20 kilogram!
Het zal duidelijk zijn, dat een en ander tot een
prohibitief „dood gewicht", en tot dikwijls onover
komelijke plaatsruimte-bezwaren leidt, als men den
gemiddelden vrachtwagen of autobus in een stel van
die „gasflesschen" het aequivalent van een normale
tankvol, of zelfs maar halve tankvol, benzine zou
willen meegeven. De schaarsclite aan hoogedruk-
reservoirs en het finaneieele aspect van de aanschaf
fing laten we dan nog in het midden. Voor een per
sonenauto liggen de verhoudingen natuurlijk nog
ongunstiger, tenzij men tot de complicatie van een
aanhangwagentje overgaat. Bij gebruik, als persgas,
van de eenige algemeen verkrijgbare, en daardoor
het meest in aanmerking komende gassoort, t.w.
Dit kaartje, samengesteld door de „Contactcommissie
voor Tankgastractiein Den Haag (Secretariaat
K.N.A.C.), geeft een overzicht van de plaatsen met
persgas-laadsiations, waarvoor tot medio December
vergunningen waren verleend, alsmede van de tot dien
tijd bekend geworden plaatsen met ballonvulstations
In tegenstelling tot de persgasstaiions zijn deze laatste
grootendeels gereed. In verschillende der aangegeven
plaatsen komen, of zijn reeds, meerdere stations.
lichtgas, moet dan ook als regel met een rijbereik
van 60 h 100 kilometer per vulling genoegen worden
genomen. De wagen dient dan, ruim vóórdat die
afstand is afgelescd, aan zijn laadstation terug te zijn,
of een ander station langs de dienstroute te hebben
bereikt. Daaruit volgt, dat het rijden op gecompri
meerd lichtgas in het algemeen slechts voor locaal
verkeer beteekenis kan
hebben, zoolang geen wijd
vertakt netvan compressor
stations over het land
is opgericht. Of het hier
toe binnen een zelfs vrij
langen duur van het benzinetekort zal komen, moet
worden betwijfeld, omdat, afgezien van het feit, dat
een persgasstation van behoorlijke capaciteit eenige
tienduizenden guldens kost, de schaarsclite aan
hoogwaardig materiaal en kwesties van fabricage-
faciliteiten thans reeds een remmenden invloed uit
oefenen. Bij het bestndeeren van het kaartje op
deze pagina dient men wél te bedenken, dat slechts
een klein percentage der hierop aangegeven persgas
stations in bedrijf is of spoedig gereed zal zijn, en een
groot deel in verband met lange levertijden voor de
apparatuur pas over drie tot zes maanden kan func-
tionneerenOok de vervaardiging, alweer uit speciaal
materiaal, van hoogedruk-reservoirs voor de auto's
ondervindt moeilijkheden; de oude voorraad zuur
stof- en koolzuurcylinders, voor zoover aan hun
oorspronkelijke bestemming te onttrekken, werd
reeds vrijwel geheel geplaatst. Ten slotte is de gas
levering aan de stations een precair punt, omdat de
lichtgas-industrie in verband met de onzekere kolen-
voorziening uiterst weinig behoefte heeft aan uit
breiding barer cliënteele! Er zal dan ook geen onbe
perkt kwantum voor tractiedoeleinden beschikbaar
kunnen worden gesteld.
Van de andere persgassen is methaangas, al naar
gelang het gehalte aan zuiver methaan, 1,7 tot ruim 2
maal zoo „rijk" als lichtgas, waardoor de verhouding
tusschen den inhoud der reservoirs op den wagen en
het rijbereik per vulling in diezelfde verhouding
gunstiger wordt een belangrijk voordeel! Als
bijproduct van twee groote industrieele bedrijven
(Staatsmijnen en Hoogovens) en van eenige stedelijke
rioolwaterzuiveringsinstallaties, kan men het echter
maar op een zeer beperkt aantal plaatsen „tanken".
Technisch nog veel aantrekkelijker (in dit geval mede
dooreen minimale waarde van het motorvermogens-
verlies), maar helaas ook veel „zeldzamer", is het
aefchvleengas, dat voor tractiegebruik uitsluitend dooi
de Hoogovens kan worden geleverd. In één zuurstof-
cylinder van het bekende formaat gaat het aequiva
lent van circa zeventien liter benzine!
Naast de toepassing van deze „tankgassen"
hebben we, als tweede en ongetwijfeld belangrijkste
surrogaat voor benzine- en diesel-tractie, de aan
drijving van den motor met gas, dat tijdens het
rijden en in afhankelijkheid van de oogenblikkelijke
behoeften van den motor door ontgassing en ver-
Toepassing van persgas op
betrekkelijk lagen druk, bijv.
30 atm., biedt aanmerkelijke
voordeelen wat de fabricage
der compressor- en auto-
installaties betreft, doch is
slechts mogelijk voor voer
tuigen, welke zeer korte ritten
maken en waarbij groote
reservoirs kunnen worden
ondergebracht bijv. auto's
van den vuilophaaldienst,
Dit is een wagen van de
Haagsehe Stadsreiniging.
(Eigen opname)
