SCHOONHEID
PORSELEIN
IN
Oucle en nieuwe vormen
niet. liet was een Duitscher, een
zekere Johann Frie-
drich Böttger, ge
boortig uit Schleiz,
die, in samenwer
king met een vakge -
noot, er in het jaar
1708 in slaagde,
het toenmaals zeer
zeldzame Chinee-
sche witte porse
lein, door het ge
bruik van een kleiaarde
van hijzonder fijne sa
menstelling, na te ma
ken. Eigenlijk zocht de
man om goud uit be
paalde grondstoffen te
destilleeren. En zooals het
meer gaat: naar het eene
zoekend vond hij 't andere.
Onder de regeering van
August den Sterken werd
omstreeks 1713 te Meissen de
later wereldberoemd geworden
porseleinfabriek gevestigd.
Vos met kip een por
seleinproduct uit 1732
et is nog slechts luttel jaren geleden, dat men het eeuw
feest vierde van de uitvinding der porseleinfabricage.
Want meer dan een goede tweehonderd jaar ge
leden kende men het porselein, anders
dan in de Chineesche produc
ten, in Europa nog
Madonna in middeleeuuischen trant door prof. Rich. Langer.
Er is een tijd geweest, waarin het verzamelen van fraaie
porseleinen voorwerpen, zoowel voor luxedoeleinden als voor
dagelijksch gebruik, een hartstocht was, evenals het verza
melen van zeldzame tulpensoorten of schilderijen. Vorsten en
adellijke personen en geldmagnaten besteedden groote be
dragen aan het bijeengaren van allerlei maar vooral van
Cliineesch porselein. Ook in onze dagen geldt het bezit van
fraai porselein nog als een uiterlijk teeken van welstand voor
de bezitters, al is hun klasse door een krachtig toegenomen
industrialiseering sterk uitgebreid, en al kan men reeds aar
dige kunstvoorwerpen van het teere maar aantrekkelijk glan
zende materiaal voor niet al te hoogen prijs bekomen.
Als bij weinig andere kunstproducten treden bij de porselein
fabricage de persoonlijke bekwaamheid en het kunstgevoel van den
maker aan den dag, triomfeerend over den regelmatigen, maar in den
grond toch zielloozen arbeid der machine en van den loopenden band. Onder
de handen van den pottenbakker, die nu, evenals eeuwen geleden, nog aan zijn
draaischijf zit, groeit zienderoogen uit den onaanzienlijken deegklomp het
sierlijkste vaatwerk of beeld, en neemt rhythmische vormen en zachte,
soepele contouren aan.
Zooals iedere periode haar bepaalden stijl heeft in de verschillende takken
van kunstnijverheid, zoo heeft ook de porselein-industrie haar stijlperioden
gekend. Men bootst vandaag aan den dag nog deze stijlen na, en vervaardigt
ook nu nog Barok-, Rococo-, Empire- en Biedermeier-producten. Maar het
wezenlijkste en voor ons het meest sprekend zijn toch die voorwerpen,
welke zich bij den huidigen stijlsmaak aanpassen. Ze zijn eenvoudig en onge
kunsteld van lijn, naar het primitieve toe, maar zespreken juist daarom
Vazen door
prof. Paul Bomer. Een rustende ram
door prof. Max Esser.
