mSBÊÊ
het aantal gaf dikwijls den rijkdom (aan graanschu
ren) weer van den drager.
De werking van de oude sloten, hoe primitief ook,
mag ingenieus genoemd worden en het type van drie-
a vierduizend jaar geleden is hoe wonderlijk!
de voorlooper geweest van een onzer meest moderne
cylindersloten
Houten sloten en sleutels werden ook gebruikt in
Arabië, Marokko, in Nederlandsch-Indië en op de
Faröer-eilanden ten noorden van Engeland.
Op de houten sleutels volgden die van ijzer en staal
en ander metaal.
Interessante exemplaren uit den Griekschen en
Een fraaigotisch sierslot Duitschland
Een cylinderslot van onzen tijd.
Zoo ziet een modern tijdslot er uit.
Romeinsehen tijd kan men in het Lipsmuseum
bewonderen, van nog simpelen vorm. Toch vond men
reeds naast het schuivend-werkende type de draai-
béweging.
De middeleeuwen kunnen als een tweede periode in
de geschiedenis van
den sleutel en het
slot, worden be
schouwd.
Waren deze tot
dusver eenvoudig,
wat betreft con
structie en afwer
king, nu komen de-
gelijkheiden vooral
sier nog meer tot
uiting.
In 1411 stelde
KarelVIinDuitsch-
land den meester
titel in voor den be
kwamen smid-slo
tenmaker, die ver
kregen werd door
proefwerk in orna
ment, kunstsmeed
werk en het ver
vaardigen van
kunstsloten. ei malen van sleutels en sloten
-Sa 1500 kwam firma Lips te Dordrecht.
de invoering van open slot
werken, zoodat de werking
van alle werkende slot-
deelen zichtbaar werd ge
maakt waardoor niet alleen
het sierlijke van de slotkast,
maar ook de kunst van
samenstelling der binnen-
deelen van het slot te voor
schijn trad.
Een uitgebreide collectie
siersleutels en -sloten uit
dezen tijd en latere eeuwen,
alsmede een aantal interes
sante hangsloten kan men
in het museum aantreffen.
Van enkele fraaie sleu
tels, zooals die van Sint
Servaas en van Sint Joris
met den draak, vindt de
lezer de afbeeldingen.
De eerstgenoemde sleutel
werd gevonden in het graf
van Sint Servaas, in het
jaar 726. De bisschop zou
hem in het jaar 376 van
paus Damasus hebben
on t vangenals hooge on der
scheiding, op een pelgrims
tocht naar Rome. Ook het
slot van de hoofddeur van
het raadhuis te Mons
(België) is een meester
werk. Het is in koper uit
gevoerd en keurig bewerkt.
De moderne sloten echter
zijn meer praetisch dan
sierlijk.
Wij onderkennen de kla
vier- en cylindersloten. die
wederom een verhooging
der veiligheid brachten.
De pin-sluitwijze der Egyp
tische sloten werd. door
L. Yale Jr. in 1848, overge
bracht op een cylinder met
pinstiftenWe zien het dus
er is geen nieuws onder de zon. Yale beoogde daar
mee een groote zekerheid tegen onbevoegd openen,
het verkrijgen van een liandigen, kleinen sleutel
en algemeener toepassingsmogelijkheden. Hij bracht
hiermede als 't ware een revolutie in de slóten-
industrie.
Ten slotte willen we nog even wijzen op de nieuwste
sloten voor veiligheidsinrichtingen. Deze zijn de
cijfer- en letter-combinatie-
sloten, de safe-deposito-
sloten, de tijd- of chrono-
metersloten en automaten
voor deuren van bank
kluizen. 58i
De oprichter der Lips fa
brieken te Dordrecht, de
heer J. Lrips Bzn., die van
eenvoudig smid grootfabri
kant werd van sloten en
sleutels, brandkasten, enz.
als grootbedrijf.
Krokodillen als bewakers van oostersehe schatten. Kog thans wordt deze merk
waardige methode toegepast, o.a. in An nam.
Zeer vernuftig zijn hier
van de samenstellingen en
zij toonen den enormen
ontwikkelingsgang aan der
sloten en sleutels, door alle
tijden, en demonstreeren
de vindingrijkheid en den
ijver der menseben om
waardevolle bezittingen
veilig te stellen tegen on
waardige elementei -
Toch is, bij alle vinding
rijkheid. bijvoorbeeld de
werking van een tijdslot
zeer eenvoudig. Wenscht
men 's avonds om zes uur te
sluiten tot den volgenden
morgen negen uur, 'n tijds
verloop dus van vijftien
uren, dan worden de
chronometers voor vijf
tien uur opgewon
den. De sluiting
van het schoten
stelsel derkluisdeur
wordt bewerkt door
de greep of kruk
buiten.op de deur.
daarna sluit het
tijdslot dan auto
matisch, doordat
de schijf met de
ingefreesde klauw-
opening door een
veer wordt omge
draaid'en het gat der slotkast op die wijze
is versperd, zoodat de sluitstift van het
schotenstelsel in dien stand niet in die
opening kan schuiven.
Ook van zulk een tijdslot geven wij hier
een afbeelding.
Oud zijn de sleutel en het slot, maar
toch. welk een groot verschil tussehen
den sierlijken sleutel der middeleeuwer en
dit product van onze moderne sleuteltech
niek! H.
Si. Joris niet den draak.
Een gesmeed-ijzeren
sleutel uit de Kie-lte
eeuw.
Een kijkje in ile bunkwerkerij van de
(Foto's Panorama)
