JAL
Bekoorlijk is ook J AL
het nieuwe produet der
Sunlight Zeep Tabrieken
Vfe.Xw:,
is een eekhoorntje
Vlug en coquet springt hij,
haast zwevend, uit de boom
en hoe U hem ook beziet,
hij 's altijd even elegant.
De vakman kent dit merk reeds jaren als het beste.
en even sierlijk en coquet. En hoe U 'n Jal schoentje
bekijkt, van welke zijde ook, U ziet er telkens
weer iets aan, waarvan U zegt: „Kijk es, hoe
aardig". Waarvan U tevens met verbazing zegt:
„Hoe prachtig ook van kwaliteit en
afwerking". Jal is het beste, sterkste
schoentje voor Uw schoenenbon en
zoo coquet en elegant als U zoudt
kunnen wenschen.
GEEN ZEEP MEER VOOR DE VAAT
NEEM VET-EX THANS TE BAAT
Een pak is ruim voldoende voor 25 keer
vatenwasschen en kost slechts 20 ct.
V"'
VET-EX, HET NIEUWSTE PROOUCT,
dat de scheikundigen van de Sunlight-fabrieken
ten dienste van de Nederlandsche huisvrouwen
hebben samengesteld, is het ideale middel
voor vatenwasschen! Vet-Ex spaart zeep, die
de huisvrouw thans voor haar linnengoed zoo
broodnoodig heeft! Potten en pannen, borden
en schotels, hoe vet ook, komen in een oog
wenk prachtig glanzend uit de Vet-Ex-oplos-
sing. Met Vet-Ex is naspoelen niet meer noodig.
Vet-Ex breekt het record voor vatenwasschen,
wat tijd, doelmatigheid en voordeeligheid
betreft. Er is geen middel, dat het van Vet-
Ex wint. Enniet alleen geeft Vet-Ex
in een oogwenk een prachtig resultaat, maar
bovendien kan' Vet-Ex niets aantasten: geen
metaal, geen glas of houtwerk. Alles is veilig
in de Vet-Ex-oplossing. Voor vatenwasschen
voortaan uitsluitend Vet-Ex I
menselielijke moeite om de
gewesten bijeen te houden.
Ook de zelfstandigheids
neiging van de gewesten
en steden veroorzaakte de
ineenstorting van de Ge
nerale Unie, maar veel meer
de religieuze verschillen
tusschen Röomsch-Katho-
lieken en Calvinisten, die
Panna behendig naar voren
schoof. De eersten wilden
alleen een staat, waarin de
Roomsoh-Katholieke gods
dienst de heerschende was,
de Calvinisten alleen een
staat, waarin de Gerefor
meerde religie het alleen
recht had. Tevergeefs poogde Oranje
door een religievrede, waarbij beide
godsdiensten naast elkaar zouden mogen
worden uitgeoefend, de geschillen te
overbruggen. De Waalsche gewesten
scheidden zich af van de Generale Unie
bij de Unie van Atreeht en sloten vrede
met den koning; de andere sloten zich
aaneen tot de Unie van Utrecht, de
z.g. Nadere Unie, die bedoelde de Gene
rale Unie te verstevigen, maar daarin
niet slaagde door Parma's krijgsgeluk.
Philips. aan de winnende hand, be
sloot aan den opstand een eind te
maken door Oranje, dien hij terecht
als de ziel van het verzet beschouwde,
uit den weg te ruimen. Hij sprak den
ban over hem uit en verklaarde liem
daa rmee vogelvrij voor iederen sluip
moordenaar. Oranje antwoordde met
de Apologie, waarin hij zijn houding
verdedigde, en de Staten-Generaal
braken nu geheel met Philips. Zij kozen
een nieuwen landsheer, Anjou. den broer
van den Fransehen koning, in de hoop
zoo hulp te krijgen van Frankrijk.
De 26e Juli 1581. waarop de Staten
bet Plakkaat van Verlatinge des Konings
bekrachtigden, kan zoo beschouwd wor
den als Nederlands Onafhankelijkheids
dag, maar het was op dat oogenblik
zeer de vraag of deze onafhankelijkheid
duurzaam zou zijn. Uit het zuiden
kwam Panna dreigend nader en in het
noorden, waar alle gewesten na het
aftrekken der Spaansche troepen in 1576
van den vijand bevrijd waren en ook
Amsterdam zich in 1578 bij den op
stand had aangesloten, had de afval
van Rennenberg, den stadhouder van
Friesland en Groningen, in 1580 aan de
Spanjaarden opnieuw een invalspoort
uit het oosten verschaft. Tot overmaat
van ramp bracht de regeering van Anjou
niet wat men ervan had verwacht. De
Fransche hulp bleef uit en Anjou, die
zich in zijn macht te veel beperkt zag.
deed een onberaden aanval op Ant
werpen en maakte zich door de Fran
sche Furie geheel en al onmogelijk.
Antwerpen werd kort daarop ingesloten
door Parma en de opstand scheen den
genadeslag te krijgen, toen de sluip
moordenaar zich opmaakte om den
bloedprijs te verdienen, die op het hoofd
van den Prins gesteld was.
De (lood
Wij schrijven 10 Juli 1584 en bevinden
ons in liet voormalige klooster van St.
Aaclite te Delft, waar Oranje na zijn
terugkeer uit bet zuiden in het vorige
jaar zijn verblijf gevestigd heeft. Lang
slaper naar de Italiaansche gewoonte
van dien tijd, waarin zelfs belangrijke
zaken door vorstelijke personen in de
slaapkamer van het bed af behandeld
werden, begeeft de Prins zich pas om elf
uur naar zijn werkzaamheden aan de
voorzijde van het gebouw, die uitziet
op de Oude Kerk. De burgemeester van
Leeuwarden, Rombout Uylenburch, de
vader van Saskia, die later de vrouw
zal worden van den schilder Rembrandt
van Rliijn, wordt aangediend. Over de
Friesclie zaken is de Prins weldra met
hem in een zoo geanimeerd gesprek ge
wikkeld, dat de trompet, waarmee het
etensuur wordt aangekondigd, al lang
geblazen had, vóór de heeren de'trap
afkomen om zich naar de eetkamer te
begevenGastvrij heeft Oranje den
burgemeester, die zijn tijd verpraat
heeft, uitgenoodigd om mee te eten. Het
gaat er nu zoo eenvoudig toe in de
huishouding van den vorst, die in zijn
jeugd te Brussel op zoo hoogen voet
leefde, dat hij eens in een vlaag van
bezuiniging niet minder dan twintig
koks tegelijk ontsloeg.
Beneden, iu het portaal voorde eet
kamer. wacht de prinses Louise de
Coligny al. wat ongeduldig om het ver
late middagmaal. Maar er komt nog
nieuwe stoornis. Een jonge man komt
naar voren, zenuwachtig en schutterig
in zijn optreden en met een zoo on
gunstig uiterlijk, dat Louise huivert
als zij hem ziet. Maar de Prins stelt
haar gerust. De man is bekend. Het is
Framjois Guyon, een arme Hugenoot,
die een paspoort komt vragen om naar
Frankrijk terug te gaan. De Prins be
looft het hem.
Het is de laatste maaltijd van den
Oranjevorst. Als hij terugkomt en weel
de traji op wil gaan naar zijn werk
kamer, staat de gewaande Hugenoot
al te wachten. Hij is nu niet langer de
om den geloove vervolgde Francois
Guyon, maar de laaghartige sluip
moordenaar Balthasar Gerards en hij
doet zijn werk goed. Drie schoten knallen
en stervend zinkt de Prins neer in de
armen van zijn stalmeester Malderec,die
achter hem staat.
Ja, de schoten hebben het doel ge
troffen. maar zij hebben niet de uit
werking gehad, die Philips er van ver
wachtte. Zijn vergissing bestond niet
hierin, dat hij Oranje beschouwde als
de voornaamste drijfkracht van den
vrijheidsstrijd, maar daarin, dat hij de
kracht wegnam, toen deze reeds andere
krachten had in het leven geroepen, die
zijn taak konden overnemen.
Dr. J. 0. tl. DE PATER
Reeds in 1582 werd een
aanslag op prins Willem
uitgevoerd. Te Antwerpen
loste Juan Jauregui een
pistoolschot op hein. De
Prins werd echter slechts ge
kwetst. de pleger van den
aanslag werd door toesnellen
de hellebaardiers afgemaakt.
