I'
1
EEN SCHILDERSEZEL
S.F.B. Morse
Het eerste telegraaftoestel:
a
-
-- -
H
Het eerste
dat Morse constru-
Hoeveel menschen zouden in den
loop der tijden wel gered zijn door
het sein of in normale
letters uitgedrukt: S.O.S.? Zij allen
hebben hun leven ten deele te
danken aan Morse, die twaalf jaren
van zijn leven besteedde aan
de constructie van een apparaat,
waarmee hij ,,op een afstand kon
schrijven": de telegraaf. Het alphabet,
dot hij voor dit apparaat bedacht,
was zoo bruikbaar als algemeen
communicatie-middel, dat het met
den vooruitgang der techniek niet
ouderwetsch werd, doch nog steeds
in ruime mate wordt aan
gewend, o.a. bij de radio.
27 April 1791
2 April 1872
Bij het groote publiek is
Morse eigenlijk alleen
bekend als de uitvin
der van een ingewikkeld
alphabet, dat uit punten
en strepen bestaat, het
Een gedeelte van de telegraafcentrale op een Nederlandsch spoorwegstation.
Honderd vijftig jaar geleden werd
de uitvinder der telegrafie geboren
1837 de eerste bruikbare telegraaf, waarvan
het ontvangtoestel een merkwaardige over
eenkomst vertoonde met een schildersezel.
Dit was niet zoo
Morse-alphabetdoch deze pionier construeerde in
Uit den begintijd van de telegrafie.
wonderbjk als op
het eerste gezicht
wel lijkt, want van
huis uit was deze
uitvinder schilder,
die in 1829 nog een
kunstreis naar Eu
ropa deed om de
oude meesters te bestu-
deeren.
In 1832, toen de kun
stenaar eenenveertig was,
scheepte hij zich in aan
boord van de Sully, om
naar Amerika terug te kee-
ren. Het was 'n lange reis,
en dag in dag uit hadden
de passagiers volop den tijd
alle mogelijke onderwerpen
met elkaar te bespreken;
ze móésten ze wel hespre
ken, wilden ze zich niet
gaan vervelen. Morse's lie
velingsonderwerp was de
electriciteit„Als elec-
triciteit door een draad
stroomt, hoe lang die ook
mag zijn, en als je de wer
king er van op elk punt van
den draad kunt voelen,
dan moet je ook, door den stroom naar willekeur te
breken, in staat zijn signalen te geven," beweerde hij.
a
r
s
b
d
u
V
e
w
X
f
y
0
z
h
ch
i
1
J
2
k
3
1
4
m
5
n
6
O
7
8
8
P
9
0
0
Het principe van den ..verreschrijver", waarmede,
door stroomonderbreking, signalen konden worden
overgebracht, maakte het noodig dat de letters van
het alphabet en de cijfers door een systeem van
punten en strepen werden aangegeven. Na verloop
van jaren werd dit Morse-alphabet alom toegepast.
De seintoets of ma-
die bij het
telegrafeeren wordt
gebruikt. De toets
A Ti is in het midden
steeds met de lijn
verbonden Door op
den knop Dte druk
ken wordt de stroom
beurtelings in- en
uitgeschakeld, zoo
dat men de teekens
van het Morse-al
phabet kan seinen.
(Eigen opname)
Dit denkbeeld
hield hem zoo be
zig, dat hij, in
Amerika aangeko
men, zijn artistieke
loopbaan vaarwel
zei en zich aan de
electrotechniek
ging wijden. Een
vijftal jaren was
hij hiermee bezig,
steeds met het idee
voor den geest, waaraan hjj op zijn reis naar Ame
rika uitdrukking had gegevendat 'n draad, waar
een electrische stroom doorheen ging, anders was
dan een stroomlooze draad
en dat men dit op elk
punt, dus ook aan het
uiteinde, kon constatee-
ren. Stroom, geen stroom,
stroom, en dit dan afge
wisseld, korter of langer,
moest met behulp van een
sein- en een ontvangappa
raat een boodschap kun
nen overbrengen tusschen
twee plaatsen, die ver van'
elkaar verwijderd lagen.
Het principe was vrij
eenvoudig, maar de uit
werking ei8c,hte enorm veel
werk en groot inventief
vermogen.
Na vijf jaar was welis
waar het eerste model ge
reed, maar pas na twaalf
jaar ingespannen arbeid,
waarbij de uitvinder als
onderdeel ook nog een al
phabet, een seincode, moest
samenstellen, die geschikt
was voir zijn apparatuur,
slaagde hij in zijn opzet,
een „verreschrijver", een
telegraaf dus te constru-
eeren, waarvan wij de na
zaten nog kunnen bewonderen in de groote zalen
der telegraafkantoren.
