Ifl^R
I\ OIRSCHOT RAAKT
REASTOELEN....
I fin9&£01 M&&3I
Het oude handwerh wordt met ijver beoefend
gjjgj j* J
~Kpen stoel is een zitmeubel op drie of vier
pooten en voorzien van een rugleuning, zoo
luidt de letterlijke verklaring van dit bekende, den
mensch en zyn gemak dienende meubel.
Zoekt men maar een nadere verklaring, dan leest
men, dat de stoel het midden houdt tusschen een
krukstoeltje en een armstoel. Deze drie soorten
van zitmeubelen waren in de oudheid reeds bekend.
In Egypte vervaardigde men den houten stoel,
waarover wij het thans, in dit artikeltje, ook willen
hebben. In Griekenland en in 't oude Rome kwamen
reeds vele metalen en steenen stoelen voor.
In het middeleeuwsche meubilair was de stoel
van weinig beteekenis. Krukstoeltjes en harde,
rechte armstoelen zijn ons uit die tijden bekend.
Onder de zitting van die armstoelen bevond zich
wel een kistachtige ruimte voor berging van allerlei
zaken!
In latere tyden (renaissance) waren in Italië
velerlei stoéltypen bekenddaar werden óók de
klap- en vouwstoeltjes in gebruik genomen, welke
typen men van de oudheid had afgekeken.
Tydens de 17e en 18e eeuw boden de stoelen
meer comfortze werden althans bekleed. Een
prachtige stoel was die in rococostijl, vol sier en
edele lijnen.
In de laatste jaren zijn de stoelen voornamelijk
V'.i ilifl
In de rugyen van een twaalftal stoelen zijn de bijnamen der maanden gestoten, Links. Slacht
maand, rechts: Wintermaand.
een fabrieksartikel geworden. Het oude
handwerk voor dit product treft men
weinig meer aan.
In Oirschot echter worden nog stoelen
gemaakt met de hand!
In dit fraaie en landelijke dorp, waar
de oude geveltjes zich schilderachtig scha
ren rond den rijk met boomen beplanten
Brink, vindt men de oude stoelenmakerij
karakteristiek terug. Eeuwen geleden, toen
er nog geen sprake was van vernuftig
uitgevonden machines, maakte men te
Oirschot reeds stoelen. En men maakt ze
daar nóg, op dezelfde wijze.met de
hand.
Men noemt het product: den karakter-
stoel, omdat er „pit" in zit en omdat
Een sierlijke haardstoel
wordt gemonteerd
Lindes: J)e laatste hamd
wordt gelegd aan een mono
gram. Men lette op den
praehtstijl van den stoel.
het den stempel draagt van
den vervaardiger.
Men vond in den bekenden
Bosschen architect, den
heer Valk, die véél doet
om het handwerk in stand
en in eere te houden en
die steeds voor zyn bevor
dering op de bres staat,
een uitstekenden helper.
Onder zyn bezielende lei
ding werd een aanvang
gemaakt met het vervaar
digen van stoelen, die voor
negentig procent handwerk
waren.
Men koopt de stoelen
grif, al zijn ze wat duurder
Den ouden baas gaat het handwerk goed af.
(Ëigen opnamen)
dan fabrieksstoelen, en de gebroeders Meeuwis, aan
wier werkplaatsen wij een bezoek brachten, kunnen
hun vak en hun aanleg weer beoefenen en beleven,
zooals het behoort. Deze bekwame stoelenmakers
en hun medewerkers gaan van het logische stand
punt uit, dat een stoel er is, om op te zitten en zy
beginnen daarom met de zitting. Deze is eenigszins
uitgehold en heeft aan de voorzijde een richel.
Als de zitting gereed is, „bouwt" men den stoel daar
om heen. Een teekening wordt eigenlijk niet ont
worpen. De bouw groeit vanzelf in het brein van den
stoelenmaker. Soms peinst hy dagenlang op een
goede conceptie. Als hij zich een juiste voorstelling
heeft gemaakt, begint hij met toewyding aan
zijn arbeid en verkrijgt al dra een schoon geheel.
De leuningstoelen hebben „kappen", die steeds
verschillend zyn, doch in één ding overeenkomen,
namelijk, dat ze zich nauw aansluiten by den men-
schelyken rug.
De stoel zit gemakkelyk! Men behoeft niet vele
malen te gaan verzitten, alvorens men de goede
rusthouding vindt.
Het moet zijn, zoo vertelde ons- de meester-
stoelenmaker schertsend, of de stoelen hun armen
uitbreiden om ons tot zitten te nooden en in die
omarming dient men het volle genot te ondergaan,
dat het rusten in zoo'n karakterstoel kan bieden.
Voor materiaal wordt meestal gebezigd het ge
waterde iepenhout, dat zich uitstékend laat ver
werken. De warme structuur van het hout, alsook
de fyn gebeitelde versieringen, geeft aan het geheel
een fraai effect en een eigen karakter, zooals onze
foto's toonen.
Zoo viert dan in het kleine en landelyke Oirschot
het edele handwerk van den stoelenmaker zyn
stille triomfen. En dit handwerk kan zeer zeker een
goede toekomst tegemoetgaan.
H.
