BRIEVEN VAN DEN DRÉ
10
Ulvenhout, 31 Juli 1941
Amico,
Oogstmaand. Wit staan de rijpe korenvelden.
Féérs bloeit de hei, van. ender tot ender. Zoo
wijd ge zien kunt glorieert den buiten in de rijpe
kleuren van den voldragen zomer. Kijk maar, zoo
vlamt den blommentrossel van den gladiool in de
zon. De struisclie dahlia siert deus tij mee den
bontsten fluweelen pracht van den goudgeelsten
chromaat tot 't bloeddonkerst. rood, van den blank-
sten albast tot de diepten van den glanzenden
Augustusnacht.
Al drukker gaan de herfstlampkes branden in
't donker zomerloof van d'eikendreef, ja, dikkels al
werlt 't geele blad naar de eerde, waar 't komend tij
al ritselt in de ruigten.
De veugelen zingen nie meer. Maar nou worden
de tochten gesierd mee de kapellen, daar weemlend
deur de zon, flitsend, dansend, vlinderend deur de
gouwen ruimte, van blom naar blom. Ja! Soort
zoekt so.ort! Daar danst de paauwoog, gekleurd en
geteekend of de vlerkskens gemaakt zijn uit de
welriekende viool. Daar fliert de koninginnepage
en ge zou gelooven, dat O.L.H. 'm schiep als orchi
dee, maar dat ie uit Zijn handen waaide, veur Hij
'm op den blomsteel had.
En gunder, over de witte ranken van den bloeien-
den klimop, daar vonken de bieën in haren zonne
dans; ze zijn uit op den lesten honing van 't zomertij.
't Zoemt van glazenmakers, die mee trillende
goudvliesvleugels soms te
balaneeeren staan op 'n
zonnestraal.
Ja 't is 'n schoon tij,
deus tij van oogst, nou den
zomer, rijpens wit, tot de
volending van allen was
dom is gekomen; nou heel
den buiten is opengebloeid
tot den lesten knop, lijk
éénen blakenden blommen-
tuil.
De nachten zijn rumoerig,
deus tij van Augustus.
De boonensturmen vlagen
over de velden, in rui-
scliend geweld. De westers
spoken lanks den wolken
hemel, blaffen loeiend soms
de bosschen deur! Ge ligt
dan stillekes-gespannen te
staren in den zwarten
wemel, luisterend naar den
nacht, zoo lank tot oewen
geest is ondergewemeld,
oewen kop is volgesuisd
mee den sturmwind, oew
leste gedachte bij den
oogst, die daar ruischt,
ruischt, ruischt onder val
lende sterrenonder 't
manelicht, dat soms langs
zuiveren wolkenranden over
't golvende koren glanst.
Zoo gaat den boer ter
ruste: z'n leste gedachte
bij den akker, waar den
oogst wordt deurgewaaid
Ja zurgvol is 't tij
deus dagen, maar schoon
bléft 't. Mee zijnen bonten
bloei, mee zijnen witten
oogst, mee zijn glanzende
spooknachten vol razend
gerucht.
Den anderen mergen,
als enkel nog 'nen water-
kleurigen lichtschamp lanks
den hemel schiet, waarin de
westers jagen achter den
wolkendrift, dan trekt 't
volk al de velden in, die
nog schemeren in den pril-
len dag.
De tochten zijn dicht.
Goei weer veur den zware,n
arbeid van den oogst, die
rap binnen mot! De messen
worden gewet. Fel klinkt 't ijzeren gehamer deur
den stillen buiten, waar zoo sjuust niks anders was
dan 't. geritsel in 't, koren.
Den Eeker, Dré Til z'n knechtje, mee z'n scherpe,
vlugge oogskes, dunne, losse polsen en aangeboren
handigheid is in 't scherpwetten 'nen primus. In
weinig-of-gin tijd slaat ie de snee vlem: z'nén hamer
róffelt over 't, staal of ie er over danst. Dus den Dré
legt z'n zeis bij den Eeker, rent naar de Mark, waar
ie efkes drijven mot op de windrimpels, die. daar
plooien in den rusteloozen waterspiegel.
Maar na tien minuten slaan we de eerste halmen
af en stug, zonder praat, mee den wind onder den
bollen kiel, maaien we 't koren plat.
De trossels zijn dik. Zwaren korrel.
Den oogst valt goed uit. HahDaar brikt de tocht.
Den mergen gaat open! Dat zonneke kunnen we ge
bruiken. „Pa's goeie," heur ik den Eeker zeggen.
„As 't maar droog binnenkomt," gift den Dré ten
antwoord. En 't. doet ine deugd den goeien zurg van
deus mannekes te speuren onder den arbeid.
Ja 'nen goeien oogst is van veul belang van 't
jaarOok de kleinmannen zijn bezield mee
dieën zurg.
'k Zie den Eeker veur den derden keer 'n koren
blom oprapen, ,,'t Is zond," mompelt ie, „schoon
blomkes toch."
Dré III heurt 't> ook. 'k Zie 'm d'oogen wat toe
knijpen. Hij peinst. Hij heeft 't.
„Eeker."
„Ja."
„Veur we gaan schaften, eet"
„Jawel?"
Dan ziet den Dré mij aan. En zegt „Danzullen we
'nen vollen erm van de dikste en geelste aren zamelen,
'n deel klaprozen en 'n vracht korenblommen!" Dan,
mee 'nen plazierigen lach: „Daarvan maken we veld-
boe,kees, veur de klanten! Die motten 't run ken, 't,
hóóren uit de rammelende aren: 't, is oogst! Wat we
koopen bij den Dré, koopen we zoo uit 't veld!"
Nog zwegen wij, den Eeker en ik. Zagen lachend
naar den Dré, die z'n zeis in d'hoogte stak, de been en
gespreid in den akker plantte en zoo, mee de waaiende
haren, opgesteld teugen 'nen gouwen achtergrond
van 't zonbeschenen koren, onder den jagenden
wolkenhemel, waarin waterblaauwe leegt,en waren
opengewaaid, daar stond lijk 'nen jongen vorst van
den oogst
„Ge kekt zoo seerjeus, opat Nie aeeoord.
„Zekers, zekers!"
Hij smeet de zeis neer. Groot, stonden z'n oogen,
vol gedachten. Dat heeft ie van z'n vader, mijnen
zeun den kunstschilder, die oogenblikken van
inspiratie. In zoo'nen oogenblik ontwierp m'n baaske
toch ook 't weet nie meer of ik 't, oe verteld heb
de „Brabantsche Groentencentrale". Onderaten-
boven stond ie, op z'n handen, teugen den verscli
gekalkten muur van onzen woonkamer, zoodat ie
al rap 'n mep én den witkwast van Trui te grazen
had, om z'n „zwarte pooten van m'nen helderen
muur te witten". Zóó, zeg ik, ontwierp ie de „Bra
bantsche Groentencentrale", zijn eigen winkels,
waarvan de eerste twee al geopend zijn!
Hij smeet de zeis neer, keek mee groote droom-
oogen efkes diep in m'n ziel
en riep dan„Idioot, als
ik ben! Eénen boekee?
Vijf! Aan weerszijden van
de winkels, buitenOp den
auto ookEekerrNoteerr
Vijf reuzenboekees van
koren, klaprozen, koren
blommen! Vijf koperen
melkkannenWijers 'n
vracht koren, 'n vracht
blommen, die ge amper
torsen kunt. Daarvan ma
ken ze in onze winkels
veldboekees! Alle klanten
krijgen, bij iederen aan
koop, 'n veldboeketje ca
deau. Die vinden destads-
mensclien ommers zoo
schoon, opa?"
Ik knikte.
„En gij, Eeker, ge schil
dert 'n bord mee 't woord:
„Oogstfeest". Thuis motten
de klanten nog denken om
onzen winkel. Óm de „Bra
bantsche Groentencentra
le" Thuis motten ze onzen
akker ruuken, ons bedrijf
op z'n schoonst zien
Oogst!"
Toen mokt,e-n-ie 'nen
duik, plensde mee z'n lenige
lijf in den korenweehle,
hij. hij vrat den oogst
Dook er in onder! Dol was
deuzen jongen praehtboer
van den oogst!
En lijk ie gezeed hadbe
dolven onder blommen en
graanbussels ree den auto
'n uur later uit, als 'nen
praalwagen van den oogst
En in de verte beurden
Trui en ik den toeter van
den oogstwagen, die daver
de deur den zomermorgen.
Vol.
Veul groeten van Trui,
Dré III, den Eeker en als
altij gin horke minder van
oewen
t.a.v.
drE.
Hel binnenplein vim hel
raadhui» te Breda.
(Foto Dofs«J')
