Dvetite9 Ovevijsel en
de AehterhoeU
NATUURMONUMENTEN IN NEDERLAND
r
In mooi Drente, waar het oude heideveld en de moderne ontginning aan elkaar grenzen. Het water is helder ah glas in de plassen nabij de Drentsehe gemeente Vries.
De schoonheid ran ons Hnllandsehe landschap: gezicht op Doetinehem aan den Oude» Usel.
Wij hadden onlangs iemand opmerkzaam gemaakt op de vele bekoorlijkheden
van Drente. „Is daar werkelijk wat te zien vroeg hij, volkomen oprecht in zijn
twijfel, want hij zag in Drente niets dan veen en heide, en dan nog niet eens
mooie heide zooals op de Veluwe, maar troostelooze vlakten, half ontgonnen, zwart
en vol vuile plasjes". Nu, toen zijn wij toch eens even aan 't opspelen gegaan,
vooral over die vuile plasjes, want dat was te bar.
Onze vriend had alleen Drente maar nit
den trein gezien, en inderdaad ziet men dan
enkele zwarte heiden met waterplassen, maar
wat is hij dankbaar teruggekeerd van zijn vaeantie-
trip! Toen was er geen twijfel meer, maar echte
bewondering, bewondering over wat daar wordt,
over de schilderachtige landschapsfragmenten van
oude boerderijtjes onder stoere (aken. van idyl
lische beken, van de wijde horizonnen van 'tDwin-
geloosehe Veld, van de „eindelooze" bosschen! Hij
was van de eene verrassing in de andere gevallen.
Ja, Drente verandert snel, de groote heiden zijn
meest verdwenen of van hun ingetogen schoonheid
beroofd tengevolge van halve en prutsontginningen,
moderne laudbouwhuizen omgeven de ruimten,
waar eens de schaapskudden zwierven, maar er
komt toch ook veel moois voor terug. In de eerste
plaats meer welvaart, wel geen natuurschoon, maar
meer levensgeluk voor duizenden; Drente verrijst
uit zijn stand van achterlijkheid en armoede. Dat
moeten wij in de eerste plaats dankbaar erkennen.
En wat het natuurschoon betreft, er zijn wel zeer
groote resultaten bereikt wat de stichting van
natuurmonumenten betreft, terwijl er bovendien
duizenden hectaren nieuw
boscli in opkomst zijn.
Tegenover de harmonie der
eeuwenoude schoonheid van
het „olde Eaandsehop" is
daar nu de schilderachtige
tegenstelling gekomen van
oud en nieuw. Winst dus
in veelzijdig opzicht.
Drente is thans zelfs de
provincie met do meeste
natuurmonumenten! Het
groote publiek weet dat
niet, of herinnert zich
alleen de Dwingeloosche
heide van „Natuurmo
numenten", welke thans,
ongeveer tien jaar na don
aankoop, 900 ha groot is,
maar weet het, dat het
Zeijerveld met zijn meer
dan 150 praehistorische cul
tuurmonumenten (grafheu
vels) behouden is, dat
liet Ellertsveld, tusschen
Hondsrug en Smiidcrvaart
enkele tientallen natuur
reservaten rijk is t Het
zijn meerendeels kleine ter-
reint.jes, in hoofdzaak
„vuile plasjes", maar er zijn
ook prachtige zandverstuivingen bij, mooie stukjes
heide. Met elkaar zoo'n 750 a 800 ha.
Vuile plasjes, ik spreek liever van juweeltjes.
Waarom In de eerste plaats, omdat het water veelal
helder is als glas, in de tweede plaats, omdat al die
stukjes oorspronkelijke natuur in en aan den rand
van de nieuwe bosschen het gelieele landschap ver
fraaien, zooals paarlen in een kroon. In de derde
plaats, omdat al deze plasjes een uiterst merkwaar
dige flora en fauna bezitten, ook voor het groote
publiek zeker de aanschouwing waard. Daar zijn de
duizenden witte wollegras-vaantjes, de orchideeën,
de gentianen, de zonnedauw (vleeschetende plantjes),
heel mooie vogelsoorten, zooals geoorde futen, kok
meeuwkolonies, weidevogels, klapeksters; tot de
insectenwereld belmoren zeldzame arctische vormen
voor biologen en leeken-natuurvrienden zijn het
eenvoudig schatkamers.
De heide er omheen valt ook meestal zeer mee,
alle soorten zijn er: struik-, dop- en kraaiheide.
Sommige plasjes zijn van blinkend-witte strandjes
voorzien. Er is geen beginnen aan om ze alle op te
noemen
de
met Kaj
renvc
het Ael
linger
Drouwe
nerve
stenvea
l. de
Stoept
ij Ge
Zorg]
uldig
omdat
lil t.o
tatio 1
■hoor
van de!
rest
i bel
zich cv
a- he
„Natuil
•mon
Mantinl
;er Z
eiken a
>c r ii
korenvi
Iden.
Al dc
se res
alleen
roor
Heide
werd
Nu. da
was
Drente
belet
Veld, v
ijd e
langs (1
ouc
weireii.
met.
verledoji vo
En z
ooals
Overysel en
boscli beheer,
selsch
band
meente
i en
natuursehooi
vaeantietoch
zooveel zijn
moerassen v
bezit van ,,N
en Dwarsgrü
Het zi
n tw
pisehe schot
hun w
eerga
paren
ties in
to v
Dan komt
en reservate
praclitigen
groote gedet
Twilliaar, e
Holten, de
heiden
loop
Friezenberg
zijn bel vei
de bekendst
prezen
mus
Wijk aan meertjes en sla,dn
