VAN MERGEL TOT KUNSTMEST
EN KALK
hen gesprek met
den exploitant
van de groeve
Gewapend met den boortol
gaa n ze naar de mergelgroeve.
Het boren in de mer
gel geschiedt electrisch.
De springstof ladingen zien er
onschuldiger uit dan ze zijn.
Overzicht der werkzaamheden in de
mergelgroeve. Op den achtergrond het
glooiende Limburgsche landschap.
(Foto's Panorama-v. d. Wal)
Hallo, juffrouw... Zoudt u mij even willen
verbinden met de mergelgroeve in het Geul-
dal ik kan het nummer niet vinden."
„Jawel, mijnheer, dan moet. u den heer Curfs,
van Berg en Terhlijt, hebben. Ik zal u verbinden."
Een korte afspraak - werd spoedig gemaakt
Even later waren wij met hem in een gezellig
vraaggesprek gewikkeld
„Op welke wijze en wanneer bent u eigenlijk met
deze mergel-exploitatie begonnen®"
„Ja. dat is niet zoo eenvoudig te vertellen. Om u
dat echter uit te leggen, dien ik u eerst iets over de
bodem-exploitatie in het algemeen mede te deelen.
De ontdekking van de Limburgsche bodemschat
ten is n.l. van zeer ouden datum. Reeds in het jaar
1125 werden door monniken, op primitieve wijze,
kolen uil den grond gehaald, doch de werkelijke,
groote exploitatie heeft nog eeuwen op zich laten
wachten.
Nu zult ge vragen..Waarom heeft dat zoo lang
geduurd?"
- Daarvoor zijn verschillende redenen, doch een
der voornaamste oorzaken uit onzen tijd was de
moeilijkheid, dat buitenlandsehe maatschappijen
zich van de concessies hadden meester gemaakt,
om in Nederland den afzet van het bnitenlandseh
product te verzekeren. Dit duurde, totdat in 1900
daar een stokje voor werd gestoken en men de
concessionarissen dwong óf van de concessie afstand
te doen, of onmiddellijk tot een doeltreffende exploi
tatie over te gaan. Het ligt voor de hand, dat de
exploitatie van de mergel-door deze wantoestanden
geremd weid. Sinds dien tijd is daarin een gelukkige
verandering gekomen.
Inmiddels was in Nederland het kunstmestvraag-
stuk aan de orde! Zooals u bekend zal zijn belmoren
kalk. kali. fosforzuur en stikstof tot de voornaamste
elementen voor het voedsel der planten. liet was
tot, nu toe noodzakelijk, deze stoffen voor het
grootste gedeelte uit het buitenland te importeeren.
Een uitzondering maakte hierop de koolzure kalk.
oftewel de mergel.
Toen dan ook bij de boeren de kalk, hier en daar,
met. succes werd gebruikt, ging ik ook in mijn bedrijf
deze bemesting toepassen en ik besloot bovendien
om de kalk uit de mergel te halen. Wij gingen toen
spoedig zelf branden. De ééne boer vertelde, liet, aan
den anderen en het gevolg was, dat binnen korten
tijd vele karren zelf-gebrande kalk aan de mensehen
in de omgeving werden afgeleverd.
Door toepassing van nieuwe eigengevonden
(naaimachines komen wij straks tot een top-productie
van honderd ton fijngemalen mergel per uur! De
Staatsmijnen zijn de verdere, schakels voor het ver
vaardigen van den kunstmest uit dit mergelpoeder.
Daar wordt o.m. de kalk met stikstof verbonden en
het eindproduct onder den naam van kalk-amon-
salpeter in den handel gebracht."
„Waarvoor wordt uw gemalen mergelproduct nog
meer gebruikt?" vroegen wij.
„Naast een product voor de cementindustrie is
De mergel wordt losgehouwen en afgegraven.
bet een grondstof voor de glasindustrieen Waal-
steenfabrikanten kleuren hun stee-
nen ermee. Merkwaardig is voorts,
dat wij maandelijks twintig tot
veertig ton leveren voor verwer
king in de kunstzijde-industrie."
„En heeft u nu nog andere plan
nen?"
...Ja, zeker, het ligt in de bedoe
ling om het koolzuur, dat bij het
verbrandingsproces van mergel tot
kalk vrijkomt, op te vangen en tot
vasten vorm te eomprimeeren.
Deze koolzuurblokjes zullen on
getwijfeld in de moderne koeltech
niek een afzetgebied vinden. Voorts
is het de bedoeling, om in de nabije
toekomst de mergel uit het inwen
dige van den berg te graven, waar
door veel natuurschoon gespaard
kan blijven."
„Moge vooral dit laatste in
vervulling gaan," zoo luidde onze
oprechte wensch!
