11 DROOGDOK Het originele droogdok zelf is gebouwd in 1705 en was daarmee het eerste droogdok in Nederland. Voor die tijd een soort wereldwon dertje op waterbouwkundig gebied. Volgens de laat 19e eeuwse histo ricus H.P.Winkelman had het dok wel sluisdeuren, zoals in het mo del. Het droogdok had ook twee spuiopeningen die op de nu ge dempte Pottekaai uitkwamen. Door het dok bij hoog water vol te la ten lopen en bij laag water in een klap leeg te laten lopen werd de ze haven en de aangrenzende Vis ser shaven schoongespoeldgespuid. Een eenvoudige manier om de ha vens op diepte te houden. H.P. Winkelman, die gebruik maakte van vooral archiefgegevensheeft pas sages gevonden, waarin vermeld stond dat er al in 1737 "opwel lingen van water" ontstonden bij het ledigen van het dokje.In 1753 was het droogdok in verval. Het werd hersteld maar tien jaar la ter waren weer reparaties aan de spuisluis nodig, om het spuien mogelijk te houden. Het droogdok je zelf werd niet meer gerepareerd. Pas in 1834 werd het volledig verbouwd en werd voorzien van een "schipdeur", zoals de tekeningen van de K.M.S. lieten zien. In het Vlissingse gemeentearchief bevinden zich echter ook twee plattegronden van Vlissingen. De ene stamt uit 1749, gemaakt door F.A.Frantz. Er is een droogdok in getekend, die zeer veel overeen komsten toont met de vormen van het model,maar dan zonder "afdam ming". Kort nadat deze luitenant Frantz deze kaart had gemaakt, werd Vlissingen nog eens ingete kend door de kaarttekenaar Hat- tinga en is gedateerd op 1750,een jaar later dus. Deze plattegrond laat het droogdok zien dat deels verkleind is en waar voor de sluisdeuren een houten afsluitdam is getekend, net als bij het model in het museum. Concluderend zou dit kunnen bete kenen, dat het droogdok van 1705 zodanig vervallen was, dat het in 1750 afgedamd werd,echter zodanig dat men ermee kon blijven spuien. Het model van het droogdok is dan vermoedelijk te dateren op ca 1750 en zal gebruikt zijn om de vroede vaderen te laten zien hoe met een dam voorzien van spuisluizen het dokje afgesloten kon worden. Men was in die tijd niet zo bedreven in kaartlezen en het was vrij nor maal om het te illustreren met een maquette. Nu geeft het model ook informatie hoe de bouwkundige constructie van zo een dokje was en vertelt daarmee iets over de stand van de techniek en daarmee over de mensen uit het midden van de achttiende eeuw. Fragment van de kaart van Hat- tinga met Droogdok. 1750.

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 1986 | | pagina 12