VLISSINGEN, VUURBAKENS
EN VERLICHTING
14
DOEKE ROOS
Daar waar in de Middeleeuwen vis
sers in donkere nachten zich op
zee waagdenbedienden ze zich van
vuren op het strand. Deze werden
door de achterblijvenden gestookt
om hen weer de richting aan te
geven waar men moest landen.
De wording van het bebakenen en
verlichten van de kust ten behoe
ve van een veilige navigatie is
een ontwikkeling van later datum.
Het is niet de bedoeling deze
ontwikkeling hier te beschrijven.
In later eeuwen toen de Schelde-
monding reeds druk bevaren werd
door koopvaarders uit vele landen
werd veelal gedurende de nacht
geankerd, tijdens daglicht werd dan
de reis voortgezet door de geulen
en langs de banken, zich oriënte
rend op de natuurlijke punten zo
als duinvormen, kerktorens en mo
lens. Pas vanaf het begin van de
16e eeuw werd de aanloop naar de
Honte of Westerschelde veelvuldig
gebruikt om niet alleen Vlissin-
gen, maar ook Arnemuiden, Antwer
pen en Middelburg te bereiken.
Hoewel reeds in de 14e eeuw de
Oosterscheldemonding werd bevuurd
d.m.v. open vuren gestookt op to
rens te Westkapelle en Wester-
schouwen, vinden we op de 17e
eeuwse kaarten zgnvierboeten af
gebeeld op de westkust van Wal
cheren en wel in hoofdzaak nabij
Domburg, Westkapelle, Zoutelande
en op de Nolle.Dit waren hoge pa
len,waarlangs korven met vuur ge
hesen werden. Nog dichter bij Vlis-
singen vinden we dan ook reeds in
die jaren vuren op de Gevangento
ren, de Leugenaar en het Wester-
hoofd. Dit laatste vuur of baken
heeft in dit verhaal de bijzondere
aandacht
Dit felrood geschilderde gietijze
ren havenvuur van l/lissingen werd
hier reeds in 1860 opgesteld. Men
krijgt de indruk dat dit,nog immer
in gebruik zijnde historische bouw
werkje, geplaatst in de schaduw
van het imposante standbeeld van
Michiel, niet de aandacht krijgt
die het verdient.
De bouwkunst en de keuze van het
materiaal bij het samenstellen van
vuurtorens en bakens in het begin
van de 19e eeuw, behoeft een be
knopte toelichting.Waren voordien
deze bouwsels vervaardigd van
hout of steen, de verbetering van
de ijzerbereiding betekende een
enorme toename van de toepassing
van gietijzer. Complete vuurtorens
gemaakt van gietijzer werden opge
richt en een goed voorbeeld is de
in 1856 geplaatste vuurtoren van
Renesse. Kleinere lichtopstanden
bakens en oeverlichtenwaarvan de
constructie interessante varian
ten laat zien, werden in gietijzer
uitgevoerd.
Het fraaiste voorbeeld is onge
twijfeld het reeds genoemde Vlis—
singse havenvuurwaarvan de maker
gebruik heeft gemaakt van sierlij
ke bochten in de hoeken van dit
bouwwerkje.Een nadere beschouwing
van de constructie laat zien dat
de panelen niet uit een stuk zijn
