PLUNDERING OF VERRIJKING VAN
DE SCHEEPVAARTGESCHIEDENIS
14
W.I.M. WEBER
In de zomer van dit jaar werd bij Christie's een grote hoeveelheid
porselein afkomstig uit het Zeeuwse V.0.C.-schip de Geldermalsen te
gen exorbitante prijzen geveild. Op het zelfde moment werd de opgra
ving van het V .0 .C .-schip de Amsterdamdat bij Hastings voor de kust
ligt, wegens geldgebrek niet voortgezet
In het eerste geval was het oog
merk van de berging puur winstbe
jag. Dhr. Hatcher werd er 32 mil
joen rijker van. In het andere ge
val heeft men tot doel een wrak,
dat zich als een soort 'tijdcapsu-
le' onder water bevindtarcheolo
gisch verantwoord te onderzoeken
en alle voorwerpen ten behoeve
van de Nederlandse musea te be
houden. In beide gevallen gaat
het om het zichtbaar maken van
een stuk nationaal cultureel erf
goed
De berging van dit erfgoed, maar
vooral ook de handel erin, was de
aanleiding om op 17 september van
dit jaar een symposium te organi
seren met de titel "Plundering of
verrijking van de scheepvaartge
schiedenis?" Op deze bijeenkomst
stond de ethische vraag centraal
of een puur commerciële berging
(uit winstoogmerk) uit oogpunt
van historie en cultuurbehoud
verantwoord is. Zoals dat meestal
gaat bij dit soort bijeenkomsten,
kwamen er twee stromingen naar
voren: een pragmatische en een
principiële
Als een extreem voorbeeld van de
pragmatische kant werd de werkwij
ze bij de Geldermalsen naar voren
gebracht. Hierbij waren de duikers
alleen geïnteresseerd in de voor
werpen, en met name de financiële
waarde ervan. Er werd tijdens de
berging nauwelijks gekeken hoe het
porselein verpakt was, hoe de la
ding verdeeld was over het ruim.
De constructie van het schip werd
volledig vernield om bij de lading
te kunnen komen. Hierdoor is veel
informatie over het verleden in
Aankondiging van de veiling van
het "Nanking porselein" uit het
V.0.C.-schip de Geldermalsen
AMSTERDAM
