ZELDZAAM TIN IN HET
VLISSINGS MUSEUM(2)
22
W.P, JACOBS
DE VELD- OE PELGRIMSFLES
Afb.l Veld- of
pelgrimsfles
Collectie
Stedelijk
Museum
Vlissingen
Zoals men op afb.l kan zien is de
schijfvormige fles voorzien van
een voet, 2 hoekige oren en een
hals. De hals was erg essentieel,
hij was nodig voor het vullen en,
naar mate van het dorstgevoelen
het geheel of gedeeltelijk uit-
schenken van de inhoud. Gezien de
bar slechte kwaliteit van het
drinkwater in vroeger dagen, zal
de kruik vaak wijn of bier hebben
bevat
Door de oren haalde de gebruiker
een leren riem en deze werd, af
hankelijk van de manier van voort
bewegen, aan de gordel van de wan
delaar of het zadel van het paard
bevestigd
Uit de gothische ploegijzervormige
voet valt af te leiden dat de
Vlissingse veldfles tot de oudste
typen moet worden gerekend. De
latere uitvoeringen zijn voorzien
van een ronde voet. Dubbe - hij
beeldt de Vlissingse veldfles af
in de eerste druk van zijn "Tin en
Tingieters in Nederland" -dateert
ze om 1400.
Het is onjuist te veronderstellen
dat in de Middeleeuwen de veld
flessen alleen dienden om dorsti
ge pelgrims - misschien onderweg
naar het verre Spaanse Santiago
de Compostella - te laven. Ook
reizigers met meer zakelijke be
stemmingen zullen hiervan gebruik
hebben gemaakt en bij het verrich
ten van arbeid op de akkers zal
zeker vaak uit de veldfles zijn
gedronken
In tegenstelling tot de hanzekan-
nen is de veldfles gemerkt, in de
voet zijn een meesterteken en een
kwaliteitsmerk geslagen (afb.2).
In de middeleeuwen bestond het
meesterteken uit de voornaam van
de gieter of soms alleen maar een
enkele letter. Het laatste is het
geval met de Vlissingse fles, zij
het dan ook dat het moeilijk vast
te stellen is om welke letter het
precies gaat. Aan de hand van het
meesterteken konden overheid en
kopers nagaan welke gieter het
tin had vervaardigdDe gildemees-
ter was zodoende verantwoordelijk
voor de hoedanigheid van zijn
werkstukken. Bedoeling van het
kwaliteitsmerk was het waarborgen
van het juiste tingehalteEen van
de oudste kwaliteitsmerken, het
stadswapenkomt voor op deze fles
en bestaat uit een heraldische
leeuw. In welke stad is aan het
eind van de 14e eeuw de fles ge
goten? Misschien is er onder de
lezers een kenner van oude stede
lijke heraldiek die dit raadsel
kan oplossen?