ZELDZAAM TIN IN HET VLISSINGS MUSEUM(2) 22 W.P, JACOBS DE VELD- OE PELGRIMSFLES Afb.l Veld- of pelgrimsfles Collectie Stedelijk Museum Vlissingen Zoals men op afb.l kan zien is de schijfvormige fles voorzien van een voet, 2 hoekige oren en een hals. De hals was erg essentieel, hij was nodig voor het vullen en, naar mate van het dorstgevoelen het geheel of gedeeltelijk uit- schenken van de inhoud. Gezien de bar slechte kwaliteit van het drinkwater in vroeger dagen, zal de kruik vaak wijn of bier hebben bevat Door de oren haalde de gebruiker een leren riem en deze werd, af hankelijk van de manier van voort bewegen, aan de gordel van de wan delaar of het zadel van het paard bevestigd Uit de gothische ploegijzervormige voet valt af te leiden dat de Vlissingse veldfles tot de oudste typen moet worden gerekend. De latere uitvoeringen zijn voorzien van een ronde voet. Dubbe - hij beeldt de Vlissingse veldfles af in de eerste druk van zijn "Tin en Tingieters in Nederland" -dateert ze om 1400. Het is onjuist te veronderstellen dat in de Middeleeuwen de veld flessen alleen dienden om dorsti ge pelgrims - misschien onderweg naar het verre Spaanse Santiago de Compostella - te laven. Ook reizigers met meer zakelijke be stemmingen zullen hiervan gebruik hebben gemaakt en bij het verrich ten van arbeid op de akkers zal zeker vaak uit de veldfles zijn gedronken In tegenstelling tot de hanzekan- nen is de veldfles gemerkt, in de voet zijn een meesterteken en een kwaliteitsmerk geslagen (afb.2). In de middeleeuwen bestond het meesterteken uit de voornaam van de gieter of soms alleen maar een enkele letter. Het laatste is het geval met de Vlissingse fles, zij het dan ook dat het moeilijk vast te stellen is om welke letter het precies gaat. Aan de hand van het meesterteken konden overheid en kopers nagaan welke gieter het tin had vervaardigdDe gildemees- ter was zodoende verantwoordelijk voor de hoedanigheid van zijn werkstukken. Bedoeling van het kwaliteitsmerk was het waarborgen van het juiste tingehalteEen van de oudste kwaliteitsmerken, het stadswapenkomt voor op deze fles en bestaat uit een heraldische leeuw. In welke stad is aan het eind van de 14e eeuw de fles ge goten? Misschien is er onder de lezers een kenner van oude stede lijke heraldiek die dit raadsel kan oplossen?

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 1987 | | pagina 23