3
VOORWOORD
HET ZEEUWS VOC-FESTIVALEEN TENTOONSTELLING DIE UIT DE HAND LIEP
Het is inmiddels drie jaar geleden dat een van de medewerkers aan de
ze afleveringLodewijk Wagenaareen bliksembezoek bracht aan Zeeland
Hij was op zoek naar materiaal over de VOCMet een paar vrienden was
hij bezig met de voorbereiding van een tentoonstellingenreeks rond de
ze compagnieIn het bijzonder ging zijn aandacht uit naar haar invloed
in NederlandBoeken vol waren er al geschreven over de rol der Ne
derlanders overzee, maar slechts weinig was er bekend over het be
lang van de maatschappij in de Verenigde Nederlanden zelf. De bedoe-\
ling van Wagenaar c.s. was om in alle vroegere kamersfdirektiezetels
een landelijke tentoonstelling op poten te zetten, die in de verschil
lende plaatsen van een eigen karakteristieke aanvulling moest worden
voorzienHet Zeeuws Museum te Middelburg zou de vroegere kamer "Zee
land" vertegenwoordigenDat er in 1602 een kamer Zeeland en niet een
kamer Middelburg werd opgericht vond onder meer zijn oorzaak in de on
derlinge naijver tussen de drie grote Walcherse steden, die alle wel
plaats van vestiging wilden zijn. Ook later bij de oprichting van de
WIC werd uitgebreid geruzied over ieders aandeel in equipagescheeps
bouw en bewindhebbersplaatsen
De toenmalige conservator van het Zeeuws Museum kwam al snel tot de
conclusie dat er in zijn museum en misschien zelfs in heel Zeeland te
weinig materiaal aanwezig was om een min of meer volledig beeld van
de VOC in Zeeland te geven. De meeste objecten, scheepsmodellen e.d.
en archiefstukken bevonden zich immers in Rijksmusea in Amsterdam en
in het Algemeen Rijksarchief in Den Haag. Er was echter op het Zeeuws
Museum en de Zeeuwse bibliotheek wel uniek materiaal aanwezig over
een paar figuren die met de VOC ten nauwste verband hielden. Falken-
burg en schrijver dezes besloten over Johan Nieuhof en de Vlissingse
wereldreiziger Samuel van de Putte in museum en bibliotheek een ten
toonstelling in te richten. Bij beide exposities zou een catalogus
moeten verschijnenToen Wilbert Weber hier lucht van kreeg, was het
hek van de dam. Waarom zou Vlissingen niet meedoen? Dat deed de stad
in de zeventiende en achttiende eeuw toch ook?
De eerder genoemdeeeuwenoude naijver had thans een enorm stimulerend
gevolg: niet alleen in VIissingenmaar ook Veere en Zierikzee wilden
meedoen. In een provincie waar het al jaren onmogelijk was om enige
samenwerking tussen musea en oudheidskamers tot stand te brengen,
raakte vrijwel ieder enthousiastDe Vlissingse loods Doeke Roos
schreef een boek over de Zeeuwen en de VOC;de jonge Open Universiteit
en het Roosevelt Studycentrum gingen evenementen organiseren en er
moest een eigen uitgeverij worden opgerichtDat er in Zeeland weinig
VOC over was bleek een enorme vergissingzoals u deze zomer nog op
tal van plaatsen kunt zien.
Albert Meijer, chartermeester van het Rijksarchief van Zeeland.
