Ritthem, dorp met een middeleeuwse geschiedenis 20 R.J.W. DEN BROEDER De eerste vermelding van de naam Ritthem (of Ryettheim) komt voor in een oorkonde uit 1248 waarin ook de naam Vlissingen voor het eerst wordt vermeld. Het is een oorkonde, waarin alle kerkelijke bezittingen van de Utrechtse bis schoppen worden opgesomd. Ritthem en Vlissingen (bedoeld is hier het sinds de Franse tijd verdwenen dorp oud-Vlissingen) worden aan geduid als dochterkerken van West- Souburg. West-Souburg was toen, sinds ca 1200, op haar beurt een tot parochie verheven dochterkerk van de Middelburgse Westmonster. Het zuidelijk gedeelte van Walche ren was in de eerste helft 13e eeuw nog een vrij onontgonnen ge bied, niet of nauwelijks bedijkt. West-Souburg vormde een soort centrum-nederzetting voor dat ge bied. Uitgegroeid tot dorp, ver moedelijk ten koste van het oudere nog uit de Karolingische tijd stam mende Oost-Souburg. Vanuit West- Souburg werd het gebied in cul tuur gebracht. Er ontstonden, of wellicht werden gesticht, een drietal nederzettingen in een halve cirkel rond het dorp: Vlis- singen, Ritthem en Welsinge. Dit laatste is reeds lang verdwenen. Vanuit deze nederzettingen werd het land bewerkt.De zeinering was in die tijd een van de voornaamste bronnen van inkomsten.Volgens een bepaald procédé werd het veen dat zich onder de kleilaag bevond op gedolven,en daaruit werd zout ge wonnen. Ook rond Ritthem heeft men de zeinering bedreven. De nederzettingen werden allen op een kreekrug gebouwd.Een kreekrug is in feite een overblijfsel van een zeearm, die in de loop van eeuwen is verzand en door inklin king van het omliggende land ten slotte als een zandrug in het landschap kwam te liggen.Ook Rit them is op een dergelijke zandrug gebouwd. Deze is nog enigszins in het landschap terug te vinden in de vorm van de Zandweg en de Rit- themsestraatdie de loop van de rug vanaf Oost-Souburg naar het dorp volgen. Het dorp Ritthem is ontstaan op de plaats waar twee zandruggen bijeen kwamen. In de Middeleeuwen een kruispunt van twee wegen. De ene is de eerder genoemde Zandweg, de andere vinden we thans terug in de Rammekensweg en Louwerse's wegeling. Waar beide wegen samen kwamen ontstond de Dorpsstraat en werd de kerk gebouwd. De kerk bestond al in 1248.Of het al een zelfstandige parochie was valt uit de oorkonde niet op te maken. In de 2e helft 13e eeuw moet het in elk geval parochie zijn geworden. Mogelijk gelijk of na 1260, toen Oost-Souburg parochie werd, en aldus tussen de moeder kerk West-Souburg en Ritthem in kwam te liggen. De 13e eeuwse Ritthemse kerk was de voorganger van de huidige uit

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 1987 | | pagina 21